NATO dışişleri bakanları, Rusya’nın
Gürcistan’a yönelik askeri müdahalesinin ardından Brüksel-Moskova hattında
iyice kötüleşen ilişkileri masaya yatırmak amacıyla olağanüstü nitelikli bir
toplantıda bir araya geliyor. Amerika Birleşik Devletleri’nin talebi üzerine
Brüksel’de toplanacak olan NATO dışişleri bakanları, Moskova’yı uyarırken
Tiflis’e destek mesajı gönderecek.
NATO’nun Rusya’ya karşı belirleyeceği ortak
tavır konusunda İttifak içinde görüş ayrılığı var. Her ne kadar yetkililer
ortak bir cephe olarak hareket edildiği izlenimi vermeye çalışsalar da görüş
ayrılıklarının derin olduğu belirtiliyor. NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop
Scheffer’in üye ülke dışişleri bakanlarıyla, konsensüs sağlama amaçlı yoğun bir
telefon diplomasisi yürütmesi de bu durumu kanıtlar nitelikte. ABD, İngiltere,
Kanada ve Doğu Avrupa’daki Avrupa Birliği ülkeleri sert tutum takınılmasından
yana tavır koyarken başını Fransa ve Almanya’nın çektiği, Macaristan ve
Slovenya destekli bir başka grup temkinli bir tepki verilmesinden yana tavır
koyuyor. Bu kanat daha çok Gürcistan’ın zarar gören altyapısının onarılmasına
odaklanılmasından yana.
Belli bir süredir sürekli iniş çıkış ve
gerilim odaklı bir boyuta oturan ilişkileri daha da kötüleştirecek bir adım
atılmasını ise gerçek anlamda kimse istemiyor. NATO’nun yapacağı uyarının
tonunun belirlenmesinde Rusya’nın Gürcistan’dan çekilme taahhüdünü yerine
getirme yüzdesi belirleyici faktörlerden biri olacak. NATO’nun bu alandaki
temel mesajının “komşu bir ülkeye karşı orantısız güç kullanımından
kaçınılması” vurgusuyla şekillenmesi bekleniyor. Sözlü mesajın yanı sıra NATO
dışişleri bakanlarının ilk etapta, Rusya’yla planlanan bir dizi askeri ve
siyasi toplantı konusunda belirlenen takvime sadık kalınıp kalınmayacağı
konusunda karar alması bekleniyor.
Gürcistan’ın olası üyeliği konusunda ise ne bu
toplantıda ne de çok yakın gelecekte çok önemli bir gelişme beklenmiyor. NATO
dışişleri bakanlarının nisan ayında Bükreş’te yapılan zirvede dile getirdikleri
ve Gürcistan’ın “bir gün NATO üyesi olacağı” yönündeki yaklaşımlarının altını
çizmekle yetinmeleri bekleniyor.
Rusya’nın NATO’nun Gürcistan’daki gelişmelere
“fazla karışmasını” istememesi de İttifak’ın Tiflis’e desteğinin boyutlarını
sınırlayan bir niteliğe sahip. Toplantıdaki ana mesajı, Gürcistan’ın
egemenliğine ve toprak bütünlüğüne verilen önem oluşturacak. Bölge için
oluşturulması öngörülen uluslararası gözlem heyetinde Avrupa Güvenlik ve
İşbirliği Teşkilatı’na (AGİT) destek olunması ve Gürcistan’ın zarar gören
altyapısının onarımına katkıda bulunacak uzmanların gönderilmesi NATO’nun
çantasındaki opsiyonlar arasında yer alıyor.
Rusya’nın beklentisi ise NATO’nun sorumlu bir
yaklaşım sergileyerek dengeli bir karar alması. Rusya’nın NATO nezdindeki
temsilcisi Dimitry Rogozin, toplantıyı çok yakından izleyeceklerini belirtti ve
gerçeklerle uyumlu bir karar alınmaması durumunda NATO’yla ilişkilerde mevcut
işbirliği kalitesinin tutturulmasının zora gireceğini söyledi.