Kuzey Kore verdiği sözü tutarak Yongbyong nükleer tesisindeki soğutma kulesini yıktı. Soğutma kulesinin dinamitlerle havaya uçurulmasının videosu basına dağıtıldı.
Amerika, dün Kuzey Kore’nin nükleer faaliyetlerini
açıklamasını memnunlukla karşılayarak bazı ticari yaptırımları kaldıracağını ve
terörizm listesinden çıkaracağını bildirmişti.
Başkan
Bush, Beyaz Saray’da düzenlediği basın toplantısında açıklamayı önemli bir adım
olarak niteledi ve karşılık vereceğini söyledi.
Bush,
Kuzey Kore’nin nükleer programıyla ilgili ayrıntılı bilgileri içeren belgeyi
Pekin’de 6’lı görüşmelere ev sahipliği yapan Çinli yetkililere teslim
etmesinden sonra konuştu.
Ulusal
Güvenlik Danışmanı Stephen Hadley, belgede Kuzey Kore’nin elindeki nükleer
malzeme ve programlarının dökümü yapıldığı ancak atom silahlarıyla ilgili bilgi
verilmediğini açıkladı.
Karşılıklı Adımlar Atılacak
Başkan Bush, Kuzey Kore ile sürdürülen çokyanlı görüşmelerin her zaman
karşılıklı adım atma esasına dayandığını söyledi. Pyonyang’ın nükleer
programını açıklamasından sonra Amerika’nın da kendisine düşeni yapma
zamanı geldiğini belirten Bush, Kuzey Kore'ye uygulanan bazı
yaptırımların kaldırılacağını bildirdi.
Kuzey
Kore’ye bundan böyle Düşman ile Ticaret Yasası hükümlerinin
uygulanmayacağını vurgulayan Bush, Pyongyang’ı terör destekçisi
devletler listesinde çıkarma kararını 45 gün içinde Kongre’ye
bildireceğini de söyledi. Ancak Başkan, Kuzey Kore’deki rejimin
niteliği konusunda hayallere kapılmadığını, Pyongyang’ın niyetlerine
kuşkuyla bakmaya devam edeceğini vurguladı.
Kuzey Kore’nin henüz ilk
adımı attığını belirten Bush, tüm nükleer tesislerini sökmesi,
plutonyum üretimine son vermesi, uranyum zenginleştirme çalışmalarıyla
ilgili sorunları çözmesi ve tüm bunları Amerika’nın doğrulamasına imkan
verecek şekilde yerine getirmesi gerektiğini söyledi.
Kuzey
Kore’yi önüne çıkan fırsattan yararlanmaya çağıran Başkan, doğru
kararlar almaya devam ederse Libya gibi uluslararası toplumla
ilişkilerini düzelteceğini, aksini yaparsa Amerika ve altılı
görüşmelerdeki ortaklarından hemen karşılık göreceğini söyledi.
Bush,
bir zamanlar “Şer Ekseni” ülkeler arasında saydığı Kuzey Kore’ye
karşı şimdi çokyanlı diplomatik yaklaşımı benimsemesini kuvvetle
savundu.
Washington ile Pyongyang arasında geçmişte doğrudan
görüşmelerin sonuç vermediğini önesüren Bush, tek çözümün Çin, Rusya,
Güney Kore ve Japonya’nın katıldığı altılı görüşmeler olduğu gerçeğini
kavradığını bildirdi.
Bush’un politikasını eleştiren çevreler, Kuzey
Kore’nin açıklamasının, Amearika’nın baştaki taleplerini karşılamaktan
çok uzak olduğunu ileri sürüyor.
Kuzey Kore’nin açıklamasının
yeterli olduğunu savunan Bush, geçmişteki diplomatik hatalara
bakıldığında şimdi kesin başarı elde edildiğini ve yeni sonuçlar almak
için bu yolda devam edilmesi gerektiğini belirtti.
Dünya Liderleri İhtiyatlı
Dünya liderleri, Kuzey Kore’nin nükleer programıyla ilgili açıklamasını
ihtiyatla karşıladı.
Tokyo’daki
Sekizler Grubu toplantısında konuşan Japonya Dışişleri bakanı Masahiko Komura,
açıklamanın sadece bir ilk adım olduğunu söyledi.
Japonya, 2006
yılında Pyongyang’ın füze ve nükleer bomba denemelerine karşılık olarak limanlarını Kuzey Kore gemilerine kapamış ve ticari ilişkilerin
çoğunu kesmişti.
Tokyo hükümeti,
ayrıca Kuzey Kore’den 1970 ve 1980’li yıllarda kaçırdığı Japon vatandaşlarıyla
ilgili tüm bilgileri vermesini istiyor.
BM Genel
Sekreteri Ban Ki-Moon, son gelişmeleri, Kuzey Kore’nin nükleer sorununu çözme
sürecini hızlandırmak için bir fırsat olarak gördüğünü söyledi.
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı
Alexei Borodavkin ise Kuzey Kore’nin nükleer programına son vermeyi amaçlayan
altılı görüşmelere gelecek hafta devam edileceğini açıkladı.