Erişilebilirlik

Türk Amerikan İlişkilerinin Geleceği


Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği’nin (TÜSİAD) Washington Temsilciliği’nin açılışının 10. yıldönümü dolayısıyla yapılan konferansta Türk - Amerikan ilişkileri değerlendirildi. Katılımcılar, Türk - Amerikan ilişkilerinin yeniden tanımlanması ve çeşitlendirilmesi; ortak hedeflerin açıkça belirlenmesi gerektiğini vurguladılar.

TÜSİAD Washington Temsilciliği’nin açılışının 10. yıldönümü dolayısıyla düzenlenen konferansına TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ da katıldı.

Yalçındağ, Türk - Amerikan ilişkilerinin gelişmesine katkıda bulunmak ve Amerika’da Ocak ayında işbaşına gelecek yeni yönetime Türkiye’nin yaklaşımını anlatmak istediklerini söyledi. Yalçındağ, Soğuk Savaş döneminde Türkiye’yle Amerika’nın yakın ilişkilerini sürdürdüğünü, ancak Irak savaşıyla iki ülkenin çıkarlarında farklılık olduğunun görüldüğünü söyledi.

Yalçındağ ilişkilerde beliren sorunlara rağmen, Türkiye’yle Amerika’nın ortak güvenlik çıkarları bulunduğunu; bu sayede ilişkilerdeki yakınlığın devam ettiğini kaydetti.

TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi (TOBB-ETÜ) Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mustafa Aydın, Türk - Amerikan ilişkilerini olumsuz yönde etkileyen 1 Mart tezkeresinin reddedilmesinin, Soğuk Savaş sonrası dönemde ilişkilerin gözden geçirilmemesinden kaynaklandığını söyledi. Aydın, 1 Mart tezkeresinin reddedilmesinin etkilerinin geçmediğini, taraflar arasında bir güvensizlik bulunduğunu savundu. Aydın, “stratejik ortaklık günlerinin de sona erdiğini” öne sürdü. Stratejik ortaklık döneminin yeniden canlandırılmasına da gerek duyulmadığını savunan Aydın, Amerika’nın PKK terör örgütünün kuzey Irak’taki varlığına karşı Türkiye’yle işbirliği yapmasıyla ilişkilerin çeşitilendirilmesi yönünde adımların atılabileceğini, ilişkilerdeki diğer konulara da bakılabileceğini söyledi.

Amerikan Alman Marşal Fonu uzmanı Ian Lesser da, Türk – Amerikan ilişkilerinde bir “altın çağ” olmadığını, tarih boyunca ilişkilerin inişli ve çıkışlı dönemlerden geçtiğini söyledi. Sınırkomşusu olmayan Türkiye’yle Amerika’nın arasında doğal bir ilişki bulunmadığını, bu nedenle ilişkilerin olumlu bir seyirde devam etmesi için çalışmak gerektiğini ifade etti. Son yıllarda Türkiye’yle Amerika’nın dışpolitikalarında değişiklik olduğunu belirten Lesser, Türk - Amerikan ilişkilerinde güvenlik esasının ötesine geçilmesi gerektiğini söyledi. Lesser, Irak konusunda işbirliğine önem verilmesi ve Türk - Amerikan ilişkilerinin sadece ikili ilişkiler açısından değil, transatlantik ilişkiler açısından da değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.

Türk - Amerikan ilişkilerinin ele alındığı toplantıda söz alan katılımcıların buluştuğu ortak nokta şuydu: “21’nci yüzyılın başında, Türk - Amerikan ilişkilerinin yeniden tanımlanması, ortak hedeflerin açıkça belirlenmesi ve ilişkilerin çeşitlendirilmesi gerekiyor...”

AKP’nin Kapatılması

Konferansta, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) kapatılması istemiyle açılan dava da gündeme geldi. Amerikan Alman Marşal Fonu uzmanı Ian Lesser, Türkiye’de partilerin kapatılmasının, siyasetçilerin siyasetten men edilmesinin, Amerikan bakış açısına göre, “kötü haber” olduğunu söyledi. İktidar partisinin kapatılmasının ekonomik ve siyasi belirsizliğe neden olacağını söyleyen Lesser, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üyelik sürecini de olumsuz yönde etkileyeceği için transatlantik ilişkilerinde de sorun yaratacağını belirtti.

Ancak Lesser, buna rağmen, Amerika’nın Türkiye’nin içişlerine karışmama politikasını da anlayışla karşılamak gerektiğini vurguladı.

TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi (TOBB-ETÜ) öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa Aydın da, iktidar partisinin kapatılması durumunda, Avrupa Birliği’nin stratejik çıkarlarını gözönünde bulunduracağını ve müzakerelerin kesilemeyeceğini savundu.

TÜSİAD Konferansında bir konuşma yapan Amerika’nın Dışişleri Bakan Yardımcılarından Matt Bryza da, bir soru üzerine, kapatma davası konusunda Amerika’nın yaklaşımını yineledi.

Bryza, şöyle konuştu: “Türkiye’nin siyasi geleceğinin seçmenler tarafından belirlenmesini; bu siyasi geleceğin de Türkiye’nin laik ve demokratik geleneklerinin dahilinde olmasını umuyoruz.” Bryza, Amerikalı yetkililerin bu konuda yaptıkları açıklamalarda herhangi bir “mesaj” aranmaması, açıklamaların AKP yanlısı veya AKP karşıtı olarak yorumlanmaması gerektiğini vurguladı.

XS
SM
MD
LG