Georgetown Üniversitesindeki Türk Araştırmaları Merkezi Başkanı Prof. Dr. David Cuthell, Amerika’da partilerin başkan adayları olmak için yarışan siyasetçilerin dış politika konusundaki görüşlerini değerlendirdi. Cumhuriyetçi Parti tarafında Arizona Senatörü John McCain ile Başkan Bush arasında ne fark var? Adayların Türkiye’ye yaklaşımları konusunda ne söylenebilir? David Cuthell, Barış Ornarlı’nın sorularını yanıtladı.
Barış Ornarlı: Başkan aday adaylarının dış politikaya yaklaşımları konusunda aralarındaki farklılıkları özetleyebilir misiniz?
David Cuthell: Senatör John McCain, daha önce söylediklerinin arkasında durmak zorunda kalacak. McCain, Amerika’nın Irak politikasında devamlılıktan yana... Senatör Barack Obama ise gelişmeleri değerlendirerek politikasını oluşturmayı planlıyor. Senatör Hillary Clinton konusunda emin değilim. Görüşleri haftadan haftaya, aydan aya değişiyor. Ama gerçek şu ki, Başkan Bush’un politikalarına karşı çıkabilirsiniz, ama Beyaz Saray’a varınca görüşleriniz gelişmelere göre değişebilir. Onun için adayların şu an söylediklerine fazla ağırlık vermemek gerekir. Başkan seçildikten sonra her şey değişebilir...
BO: Adayların Türkiye’ye yaklaşımları konusunda farklılık görüyor musunuz?
DC: Adayların Türkiye’ye yaklaşımları konusunda büyük bir farklılık olduğunu düşünmüyorum. Hepsi de Türkiye’yi Amerika’nın stratejik müttefiki olarak görüyor. Tabii burada bir sorun da var: Amerika’da herkes Türkiye’yi sadece stratejik bir ortak olarak görüyor. Yani, ilişkilerdeki diğer unsurlar küçümseniyor: Ekonomik ilişkiler, kültürel ilişkiler, vesaire. Türk Amerikan ilişkileri, askeri ve stratejik olarak değerlendiriliyor. Diğer unsurları görmezden geliyoruz.”
BO: Ermeni Ulusal Komitesi’nin Senatör Barack Obama’ya destek vermesi ne kadar önemli? Obama’nın Ermeni iddialarını tanıyacağını söylemesi ne kadar önemli?
DC: Bu bir seçim kampanyası... İnsanlar pek çok konuda vaatlerde bulunuyor. Başkan olunca, verdikleri sözler unutuluyor veya görüşleri değişiyor, başkanlık görevi fikirlerinin değişmesine neden oluyor. Daha önce söylediğim gibi, adayların şu anda verdikleri sözlere fazla ağırlık vermemek gerekir. Bence Ermeni Ulusal Komitesi’nin Senatör Obama’ya destek vermesini, Ermeniler’in siyasi hesap yapmasına bağlamalıyız. Biliyorsunuz, Obama giderek desteğini arttırıyor. Şunu unutmayalım, Amerika’da bu konuya fazla önem verilmiyor. Türkiye’yle Amerika arasındaki stratejik ilişkiler, her şeyden daha önemli. Kongre’de Ekim ayında olanları gördük: Irak’taki gelişmeler Kongre üyelerini bu tasarıya oy vermemeye itti. Tasarıya destek verip vermeme kararı, Türk - Amerikan stratejik ilişkileri açısından değerlendirildi – tasarının iyi mi kötü mü olduğuna dair bir değerlendirme yapılmadı. Ermeni soykırımı iddialarını tanıma konusu yine daha önce olduğu gibi rafa kaldırılacaktır. Tartışma olmadığı bir ortamda bu iddiayı akademik olarak savunmak çok zor. Daha da önemlisi, iki ülke arasındaki stratejik ilişkiler bu olaydan daha önemli.
BO: İşbaşına gelecek yönetimle Bush yönetimi arasında en önemli farkın ne olması beklenebilir?
DC: Bence bir sonraki yönetim, kimlerden oluşursa oluşsun, dış politika konusunda ideolojik bir yaklaşım sergilemeyecek. Bush Yönetimi, diğer ülkelerle ilişkilerini sadece 11 Eylül açısından düzenledi. Irak Savaşı, kuzey cephesi konusu ve her iki tarafta gözlenen yanlış anlamalar ilişkileri zehirledi ve iyileşme sürecine başlamak zaman aldı. Yeni yönetim, yeni bir sayfa açacak. Böyle bir durumda ilişkiler iyileşmeye devam edecektir.
BO: Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı olması beklenen Senatör McCain’le Başkan Bush arasındaki en belirgin farklılıklar neler?
DC: McCain, çok daha pragmatik bir kişilik. Asker kökenli olduğu için sadece ideolojiye bakarak hareket etmeyecektir. Bu, işleri kolaylaştıracaktır. Zaten kim seçilirse seçilsin bir balayı dönemi olacaktır. Başkan Bush’un tek taraflı politikaları sorun oluşturdu. Şu anki adaylar ise uzlaşma arayışı konusunda daha duyarlı. Yeni yönetimin işbaşına gelmesiyle ilişkileri geliştirme konusunda bir fırsat oluşacaktır.
Barış Ornarlı: Başkan aday adaylarının dış politikaya yaklaşımları konusunda aralarındaki farklılıkları özetleyebilir misiniz?
David Cuthell: Senatör John McCain, daha önce söylediklerinin arkasında durmak zorunda kalacak. McCain, Amerika’nın Irak politikasında devamlılıktan yana... Senatör Barack Obama ise gelişmeleri değerlendirerek politikasını oluşturmayı planlıyor. Senatör Hillary Clinton konusunda emin değilim. Görüşleri haftadan haftaya, aydan aya değişiyor. Ama gerçek şu ki, Başkan Bush’un politikalarına karşı çıkabilirsiniz, ama Beyaz Saray’a varınca görüşleriniz gelişmelere göre değişebilir. Onun için adayların şu an söylediklerine fazla ağırlık vermemek gerekir. Başkan seçildikten sonra her şey değişebilir...
BO: Adayların Türkiye’ye yaklaşımları konusunda farklılık görüyor musunuz?
DC: Adayların Türkiye’ye yaklaşımları konusunda büyük bir farklılık olduğunu düşünmüyorum. Hepsi de Türkiye’yi Amerika’nın stratejik müttefiki olarak görüyor. Tabii burada bir sorun da var: Amerika’da herkes Türkiye’yi sadece stratejik bir ortak olarak görüyor. Yani, ilişkilerdeki diğer unsurlar küçümseniyor: Ekonomik ilişkiler, kültürel ilişkiler, vesaire. Türk Amerikan ilişkileri, askeri ve stratejik olarak değerlendiriliyor. Diğer unsurları görmezden geliyoruz.”
BO: Ermeni Ulusal Komitesi’nin Senatör Barack Obama’ya destek vermesi ne kadar önemli? Obama’nın Ermeni iddialarını tanıyacağını söylemesi ne kadar önemli?
DC: Bu bir seçim kampanyası... İnsanlar pek çok konuda vaatlerde bulunuyor. Başkan olunca, verdikleri sözler unutuluyor veya görüşleri değişiyor, başkanlık görevi fikirlerinin değişmesine neden oluyor. Daha önce söylediğim gibi, adayların şu anda verdikleri sözlere fazla ağırlık vermemek gerekir. Bence Ermeni Ulusal Komitesi’nin Senatör Obama’ya destek vermesini, Ermeniler’in siyasi hesap yapmasına bağlamalıyız. Biliyorsunuz, Obama giderek desteğini arttırıyor. Şunu unutmayalım, Amerika’da bu konuya fazla önem verilmiyor. Türkiye’yle Amerika arasındaki stratejik ilişkiler, her şeyden daha önemli. Kongre’de Ekim ayında olanları gördük: Irak’taki gelişmeler Kongre üyelerini bu tasarıya oy vermemeye itti. Tasarıya destek verip vermeme kararı, Türk - Amerikan stratejik ilişkileri açısından değerlendirildi – tasarının iyi mi kötü mü olduğuna dair bir değerlendirme yapılmadı. Ermeni soykırımı iddialarını tanıma konusu yine daha önce olduğu gibi rafa kaldırılacaktır. Tartışma olmadığı bir ortamda bu iddiayı akademik olarak savunmak çok zor. Daha da önemlisi, iki ülke arasındaki stratejik ilişkiler bu olaydan daha önemli.
BO: İşbaşına gelecek yönetimle Bush yönetimi arasında en önemli farkın ne olması beklenebilir?
DC: Bence bir sonraki yönetim, kimlerden oluşursa oluşsun, dış politika konusunda ideolojik bir yaklaşım sergilemeyecek. Bush Yönetimi, diğer ülkelerle ilişkilerini sadece 11 Eylül açısından düzenledi. Irak Savaşı, kuzey cephesi konusu ve her iki tarafta gözlenen yanlış anlamalar ilişkileri zehirledi ve iyileşme sürecine başlamak zaman aldı. Yeni yönetim, yeni bir sayfa açacak. Böyle bir durumda ilişkiler iyileşmeye devam edecektir.
BO: Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı olması beklenen Senatör McCain’le Başkan Bush arasındaki en belirgin farklılıklar neler?
DC: McCain, çok daha pragmatik bir kişilik. Asker kökenli olduğu için sadece ideolojiye bakarak hareket etmeyecektir. Bu, işleri kolaylaştıracaktır. Zaten kim seçilirse seçilsin bir balayı dönemi olacaktır. Başkan Bush’un tek taraflı politikaları sorun oluşturdu. Şu anki adaylar ise uzlaşma arayışı konusunda daha duyarlı. Yeni yönetimin işbaşına gelmesiyle ilişkileri geliştirme konusunda bir fırsat oluşacaktır.
