Amerika’da Ermeni soykırımı iddialarıyla ilgili tasarı halen Temsilciler Meclisi gündemine alınmış değil. Türkiye’nin girişimleri sonucu Kongre’deki desteğini kaybeden tasarı, Ermeni lobisini hayal kırıklığına uğrattı. Washington’da Ermeni iddialarının tartışıldığı bir toplantıda konuşan Taner Akçam, Türkiye’nin tarihiyle yüzleşmesi gerektiği savını tekrarladı. Minnesota Üniversitesi’nde misafir öğretim üyesi olarak görev yapan Akçam, Türkiye karşıtı görüşlerin savunulduğu “A Shameful Act” adlı kitabın yazarı.
Taner Akçam bir süre önce yayımladığı “A Shameful Act” adlı kitabında Türkiye’nin tarihte yaşanan “gerçekler”le yüzleşmekten kaçındığı ve 1915’te Ermenilere karşı girişilen olayların insanlığa karşı bir suç olduğu görüşünü savunuyor. Minnesota Üniversitesi’nde Soykırım Araştırmaları Merkezi’nde bir süredir misafir araştırmacı olarak görev yapan Akçam, Washington’daki Ulusal Basın Merkezi ve Woodrow Wilson Merkezi’nde de aynı konuları gündeme getirdi. Akçam, Türkiye’nin geçmişte yaşanan olayları ve yapılan hataları kabul etmesi ve Ermeni toplumuyla açık diyaloğa girmesi gerektiğini söyledi. 1915 olaylarının, silahlanmış Ermeni gruplara karşı yapılmış meşru bir hareket olmadığını savunan Taner Akçam, Balkan savaşından sonra kendisini tehdit altında hisseden Osmanlı yönetiminin Anadolu’yu Türkleştirme politikası güttüğünü, bu politika çerçevesinde de Türk olmayan Müslüman toplumların asimile edildiğini, Hıristiyanların ise çok daha sert tedbirlerle karşı karşıya kaldığını söyledi. Ermenilerin toplu halde zorla göç ettirilmesini de bu “Türkleştirme politikası”na bağlayan Akçam, Ermeni halkının yaşadığı sorunların temelde Güneydoğu Anadolu’da yaşayan Kürtlerin sorunlarıyla aynı olduğu görüşünü savundu.
Akçam’ın görüşlerine karşı söz alan diğer katılımcılar ise, 1915 olayları konusunda Türk hükümetini “suçlayıcı” yaklaşım içinde bulunan Akçam’ın, Ermeniler tarafından girişilen terör eylemlerine hiç değinmemesini eleştirdi. Aralarında Amerikalıların da bulunduğu bazı katılımcılar, Taner Akçam’ı bir tarihçi olarak tarafsızlık ilkesine bağlı kalmamakla suçladı. Akçam’a karşı ilk sözü alan Türkiye’nin Washington Büyükelçiliği Müsteşarı Süleyman Gökçe, Türk hükümetinin Ermenistan’la ortak bir tarih komisyonu kurulması yönünde yaklaşık 3 yıl önce yaptığı önerinin hala masada olduğunu hatırlattı ve tarihiyle yüzleşmek istemeyen tarafın Türkiye olmadığının altını çizdi. Türkiye’nin bütün arşivlerini de açtığını hatırlatan Gökçe, buna karşılık Ermenistan hükümetinin Ulusal Güvenlik Stratejileri belgesine Türkiye’yi bir tehdit olarak kattığını, Erivan hükümetinin Ankara’yı kendisine karşı bir tehdit olarak görmeye devam ettiğini belirtti. Müsteşar Süleyman Gökçe, bu anlamda, taraflar arasında “açık diyalog” kurulmasına Türkiye’nin engel olmadığını, hem bir tarih komisyonu kurularak olayların bilimsel açıdan incelenmesi hem de iki toplum arasında diyalog kurulması taleplerinin yanıtsız kaldığını belirtti.
Toplantıda eleştirilen bir diğer konu ise Ermeni arşivlerinin araştırmacılara kapalı tutulması oldu. Olayların Ermeni toplumu açısından da eksiksiz olarak incelenmesi için Osmanlı arşivleriyle birlikte Ermeni arşivlerinin de açılmasının şart olduğunu belirten katılımcılar, Taner Akçam’ı yine bu konuya hiç değinmemekle suçladı. Dünyanın farklı yerlerinde bulunan Ermeni arşivleri bağımsız tarihçilerin girip araştırma yapmasına imkan vermiyor. Bu arşivlerin en önemlileri Amerika’nın Boston kentinde ve Kudüs’te bulunuyor.