Erişilebilirlik

İsrail ve Filistin Barışa Ulaşacak mı?


2007’nin sonlarına yaklaştığımız bugünlerde bölgede barış söylemleri her zamankinden daha fazla dile gelir oldu. Ocak ayının ilk haftasında bölgeye bir ziyaret düzenleyecek olan Başkan Bush, 2008’de bağımsız Filistin devletinin kurulacağının altını çiziyor. Ancak Filistin ve İsrail içindeki dinamiklere ayrı ayrı baktığımızda, barışın pratikte daha zor olduğunu görüyoruz.

Yıllardır şiddete alışık olan Filistinliler geçen Haziran ayında Gazze`de yaşananlara hazırlıksızdı. Filistin Yönetimi Lideri Mahmud Abbas `a bağlı olan El Fetih militanları ile Hamas üyeleri arasında çıkan çatışmalar bir kaç gün sürdü. Bu birkaç gün sonunda geride yüzlerce ölü ve yaralı ile kontrolü Hamas `a geçmiş bir Gazze şeridi kaldı.

Hamas'ın 2006 yılında genel seçimlerden birinci parti çıkması ile gruplar arasında bir gerginlik zaten başgöstermişti. Gazze'de yaşananlardan sonra çatışmaların Batı Şeria'ya da sıçramasından endişelenen Filistin Yönetimi Lideri Mahmud Abbas Filistin halkını arkasına alarak 2006'da seçilmiş olan Hamas hükümetini feshetti ve akademisyenlerden oluşan bir acil durum hükümetini göreve getirerek Gazze şeridini tamamen dışladı. Arap Birliği, ABD, Avrupa Birliği ve hatta İsrail'in de desteği ile Ramallah'ta göreve başlayan acil durum hükümeti kendisine öncelik olarak barış görüşmelerini hedef aldı.

Bu durumu barış için bir şans olarak gören Amerika Dışişleri Bakanı Condaleezza Rice 7 yıl aradan sonra barış turlarını yeniden başlattı. Tarafları barış masasına oturtmak için bölgeye düzenli seyahatler düzenleyen Rice 2 devletli çözüm konusunda İsrail ve Filistin liderleri ile defalarca biraraya geldi.

Gazze'de Hamas ve El Fetih arasında çatışmaların yaşandığı günlerde İsrail Başbakanı Ehud Olmert olaylara seyirci kalmaktan öteye gidemedi. 2006 yazında yaşanan Lübnan-İsrail savaşı sonrasında iç politikada çok sert eleştirilen Olmert savaşın faturasını ödemek zorunda kaldı. Savaşın kaybındaki nedenleri arastırmak için kurulan Winograd Komisyonu'nda ifade veren Olmert, haklın desteğini ciddi ölçüde kaybetti. Ancak Savunma Bakanı Ehud Barak`ı kabinesine kattıktan sonra Olmert, bir süreliğine de olsa siyasi kariyerini güvence altına almış oldu. Filistin `de Mahmud Abbas'ın Haması devre dışı bırakması ile de Olmert, Condaleezza Rice'ın barış görüşmelerinin yeniden başlatılması teklifini kabul etti.

İsrailli politika analisti ve Reut Enstitüsü başkanı olan Gidi Grinstein, İsrailli liderler politik olarak zayıf olduklarında bölgede barış görüşmeleri için daha fazla şans olduğu görüşünde.

ABD Dışişleri Bakanı Rice` ın turları sonunda İsrail ve Filistin liderleri Kasım ayında Annapolis `de biraraya geldi. Son yedi yılda düzenlenen ilk barış görüşmesi olması açısından önemli olan Annapolis Konferansı maalesef bekleneni veremedi. Filistin tarafı nihai sınırlar, Kudüs'ün statüsü, mültecilerin geri dönüş hakları gibi konularda detaylı açıklamalar beklerken İsrail bu konuların Annapolis sonrasına bırakılmasında ısrar etti.Sonuçta Annapolis Konferansı bir "ilk adım" olarak görüldü ve taraflar 2008 yılı sonuna sonuçlanmak üzere düzenli barış görüşmelerine başlama kararı aldılar. .

Her ne kadar Annapolis Konferansı iyi niyet dilekleri ile sonuçlanmış da olsa ve buna ek olarak Filistin ve İsrail halkları barış yapılması gerektiği konusunda hemfikir de olsalar kamuoyu yoklamaları 7 yıl sonra gelen bu barış sürecinden çok da bişey beklenilmediğini ortaya koyuyor.

Her tür şüpheye rağmen barış süreci devam ettirilmekte. Son olarak Paris `de yapılan Filistin` e yardım konferansında özellikle İsrail` in gelecekte devredeceği Batı Şeria kentlerinde güvenliği sağlamak için Filistin güvenlik güçlerine verilmek üzere milyonlarca Dolar yardım toplandı. Gerek Filistin gerek İsrail pazarlık grupları da gelecek yılda da çalışacakları konusunda anlaşmaya varmış durumda. Başkan Bush'un Ocak ayı başında bölgeye yapacağı ziyaretinde bu görüşmelere ivme kazandırması bekleniyor. Ancak Gazze de devam eden İsrail hava operasyonları ve Gazze` den İsrail` e yönelik süren Kassam saldırıları gözönüne alındığında 2008 yılında kesin barışın sağlanacağını söylemek için henüz erken.

XS
SM
MD
LG