Erişilebilirlik

Kouchner'in Açıklaması Fransa'yı da Karıştırdı


Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner’in nükleer denemeler yapan İran’ın mutlaka durdurulması gerektiğini belirterek, savaş dahil her yola hazır olunması gerektiğini açıklaması, Fransa ve dünyada geniş yankı yarattı. Açıklama Fransa ve İran arasında yeni bir kriz yaratırken, dünyadan da tepkiler geldi.

Fransa’da 24 saat içinde iki kez İran’a yönelik savaş çağrıştıran açıklamalar geldi. Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner’in ardından Başbakan François Fillon’un da nükleer program yürüten İran’a ültimatom niteliğinde sözler göndermesi, tansiyonları yükseltti. Kouchner, Fransız radyo televizyonlarına, İran’ı nükleer silah üretiminden vazgeçirmek için gerekirse en kötüsünü yani savaş ihtimalini de düşünmek gerektiğini açıkladı. İran’a yaptırım için Avrupa Birliği’nin de kararlılık göstermesi gerektiğini vurgulayan Kouchner’in bu sözleri diplomasi dünyasında şok etkisi yarattı

Kouchner’in açıklamasının üzerinden 24 saat geçmeden Fransa Başbakanı François Fillon da “savaş” sözünü telaffuz etmeden “ İran’ın nükleer silahlara sahip olduğu bir gerçektir. Ancak savaş seçeneğinden kaçınmak için tüm yollar denenmelidir. Dışişleri bakanımız durumun tehlikeli olduğu ve ciddiyetle ele alınması gerektiği konusunda haklıdır” diye konuştu. Başbakan, Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin İran’ın nükleer silah denemelerine son vermesi için daha sıkı yaptırımların uygulanması gerektiği kararını aldığını açıkladı.

Kouchner’in sözlerine Tahran’dan, İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Muhammed El Hüseyni’den geldi. Hüseyni Kouchner’in sözlerinin “provokasyon niteliğinde olduğunu söyledi ve “Fransa ile tarihi ve kültürel ilişkiler ile Fransa’nın medeniyetine uymadığını” söyledi. Iran haber ajansı IRNA’dan Dışişleri Bakanlığı adına yapılan bir açıklamada da Fransa’nın yeni Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy doğrudan suçlanarak, Sarkozy’yi Beyaz Saray’ın politikalarını kopyalamakla, Avrupa’yı da Amerika’yı taklit etmekle suçladı. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu başkanı Muhammed ElBaradei’de, Viyana’dan yaptığı açıklamada sorunun çözümü için askeri seçeneklerin dile getirilmesini bütünüyle reddettiklerini söyledi. Kendilerinin barışa dönük bir çalışma yürüttüklerinin altını çizen Baradei dünyaya savaş noktasına gelinmemesi çağrısında bulundu ve “Şu noktada İran’ın nükleer enerji programında bir tehlike görmüyorum” dedi. Avusturya Dışişleri Bakanı Ursula Plassnik de Fransız meslektaşını sert bir dille eleştirdi. Amerika Savunma Bakanı Robert Gates, Bush hükümetinin diplomatik ve ekonomik yaptırımdan yana olduğunu açıkladı.

Gelişmelere bir tepki de Almanya’dan geldi. Alman Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Martin Jaeger İran ile herhangi bir biçimde savaş kelimesinin telaffuz edilmesine karşı olduklarını Almanya’nın kesinlikle diplomatik yönlerden yana olduğunu, bunun dışındaki tüm yöntemlere kapalı olduklarını açıkladı

Dün Paris’te Hollandalı meslektaşı Maxime Verhagen ile görüşen Kouchner İran’a yaptırım konusunda Hollanda’nın da desteğini aldı. Hollanda Dışişleri Bakanı Verhagen BM Güvenlik Konseyi’nin İran’a yaptırımları sıkılaştırma kararı almaması durumunda AB’nin bu konuda adım atması gerektiğini söyledi.

Kouchner’in sözlerine tepkiler yalnızca sınır ötesinden değil, ülke içinde muhalefet partilerden de geldi. Ana muhalefet partisi Sosyalist Parti lideri François Hollande hükümetin iki yetkilisinin açıklamalarının son derece endişe verici olduğunu belirterek Cumhurbaşkanı Sarkozy’nin İran’ın yarattığı iddia edilen tehlike konusunda Parlamento’yu bilgilendirmesi ve bu konuda bir genel görüşme yapılması çağrısında da bulundu.

Güvenlik Konseyi’nin beş üyesi Amerika, Fransa, İngiltere, Çin, Rusya ve dışarıdan Almanya’nın katılımıyla, önümüzdeki Cuma günü Washington’da bir araya gelerek, İran’a yaptırım konusunu görüşecek.

Savaş ya da değil, bu sözler her durumda Fransa’nın İran ve Ortadoğu politikasını değiştirdiği ve ses tonunu daha da sertleştireceğini gösteriyor.
XS
SM
MD
LG