Erişilebilirlik

3 Eylül Amerikan Basınından Özetler


Boston Globe gazetesi, ılımlı bir Müslüman olarak tanımladığı Abdullah Gül’ün Cumhurbaşkanı seçilmesini ordu başta olmak üzere laik kesimlerle dindar orta sınıflar arasındaki mücadelede yeni bir aşama olarak yorumluyor. Gül'ün Cumhurbaşkanı olarak yaptığı ilk konuşmada Kemalist devletin laik, demokratik ilkelerini savunmak gibi doğru temaları işlediği belirtilen yorumda yine de Gül'ün eşinin İslami başörtüsü takmasının kendisinden şüphe duyan laik çevreler tarafından Gül ve partisinin, Kemalizm'in dinle devlet işlerini birbirinden ayırma ilkesine karşı meydan okuması olarak görüldüğü kaydediliyor. Yoruma göre, laik çevreler özellikle Bayan Gül'ün geçmişte Türkiye'de üniversetelerdeki türban yasağına Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurmuş olmasını hoş karşılamıyor. Boston Globe, gelinen noktada her iki tarafın da hoşgörülü bir yaklaşım sergilemesi gerektiğini vurguluyor:

"Türkiye, Avrupa ve güneyindeki Müslüman ülkeler açısından, çağın en önemli sorununda sahnenin ortasında duruyor. Herkes, siyasi İslam’ın ılımlı bir türünün, liberal demokrasi ile uyum içinde yaşayıp yaşayamayacağını merakla izliyor. Bütün seyirciler, bu soruya olumlu cevap verilebilmesi için Türkiye’ye yardımcı olmak zorundadır."

Washington Post Başkan Bush’un Haziran ayında Prag’da Mısırlı muhalif lider Saadettin İbrahim’le yaptığı görüşmeyi hatırlatıyor ancak yönetimin hala baskıcı devlet başkanı Hüsnü Mübarek’e destek vermeyi sürdürdüğünü belirtiyor. İbrahim’in, tutuklanma tehlikesi nedeniyle sürgünde yaşadığını kaydeden gazete, Washington’un Mısır’a yapacağı yardımı demokratikleşme koşuluna bağlamasını istiyor.

"2005 yılında serbest bırakılan Ayman Nur yeniden cezaevine kondu, İbrahim ise sürgüne. Ama bütün bunlara rağmen dışişleri bakanı Condoleezza Rice, Amerika’nın önümüzdeki on yıl içinde Mısır’a tapacağı 13 milyar dolarlık yardımın herhangi bir koşula bağlanmasını reddediyor. Mısır’a daha fazla yardım yapılması Amerika’nın çıkarlarına uygun olabilir. Ama, Kahire’nin güçlü adamına daha fazla para göndermeden önce, en azından muhaliflerin serbest bırakılması da istenebilir."

New York Times Kongre gündemindeki enerji yasa tasarısının kapsamlı bir biçimde gözden geçirilmesi çağrısında bulunuyor. Gazete, yakıt verimliliğinin artırılmasını, petrol ve türevlerinin kullanılmasına ek vergiler getirilmesini ve alternatif enerji kaynaklarının desteklenmesini istiyor:

"Senato ile Temsilciler Meclisi ortak bir tasarı üzerinde uzlaşsa bile bu, karbon salınımını daha pahalı hale getiren ve daha temiz teknolojilere daha fazla yatırım yapılmasını içeren kapsamlı bir iklim değişikliği yasasının yerini tutmayacaktır. Bu konu, yakın bir dönemde ele alınmayacaktır. Ama bu arada, iyi bir enerji yasası sera etkisi yapan gaz emisyonunu azaltacak, asıl savaşa hazırlanmamız için bize bazı olanaklar sağlayacak ve daha kapsamlı önlemler alınmasının yolunu açacaktır."

Los Angeles Times köşe yazarı Niall Ferguson, Amerika’daki mortgage piyasalarında başlayıp bütün dünyayı sarsan ekonomik kriz ile Irak krizi arasında benzerlik kuruyor. Gerçek ekonomik krizlerin bir gecede çözülemeyeceğini savunan Ferguson, Irak’ta da sağlanan bazı gelişmelerden hareketle sorunun çözüm yoluna girdiğini söylemenin yanlış olacağını belirtiyor:

"Tıpkı yavaş yavaş gelişen mali kriz gibi, Amerikan dış politikasındaki bu en büyük kriz de asıl etkisini yüzlerce gün sonra gösterecek. Bu süre içinde, Irak’taki askeri takviyenin işe yaradığına ve piyasaların toparlandığına ilişkin yüzlerce haber okuyacağız. Ancak tarihsel bir perspektiften bakıldığında bu haberlerin hiçbir anlamı yok. Tıpkı 1970’lerin başında olduğu gibi günümüzün temel jeopolitik ve mali krizleri de senkronize ve karşı konulmaz bir şekilde gelişiyor."

XS
SM
MD
LG