Amerika Birleşik Devletleri’nin Doğu Avrupa ülkelerine füze kalkanı kurma planına misilleme olarak Avrupa’daki Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması’nda (AKKA) yer alan yükümlülüklerini askıya alan Rusya, bu kararını NATO’ya resmen bildirdi.
Moskova, NATO’ya gönderdiği memorandumda antlaşmayı 13 Aralık’tan itibaren uygulamayacağını duyurdu. NATO’ya verilen bilgide 13 Aralık’tan itibaren antlaşmanın öngördüğü denetimlere izin verilmeyeceği de vurgulandı.
Rusya’nın, 1990’da imzalanan ve 1999’da günün şartlarına uygun hale getirilen antlaşmayı kendi açısından askıya alma kararı NATO tarafından endişeyle ve yakından izleniyor. NATO Sözcüsü James Appathuari, karardan üzüntü duyduklarını belirterek bunun yanlış yönde atılmış bir adım olduğunu söyledi.
Antlaşmanın Avrupa’nın güvenliğini artıran bir yapıya sahip olduğunu düşünen NATO, Moskova’dan gelen resmi yazının ardından tepkisini yazılı bir açıklamayla dile getirdi. NATO müttefiklerinin AKKA düzenine çok büyük önem verdiklerinin altının çizildiği açıklamada “Müttefikler bu tek taraflı karardan büyük endişe duymaktadır” denildi.
NATO’nun antlaşmaya bağlı kaldığının vurgulandığı açıklamada “Rusya Federasyonu’nun AKKA’nın işlevselliğini ve varlığını sürdürebilmesini garanti altına alacak yapıcı ve yaratıcı diyalog içine girmesini umuyoruz” ifadeleri kullanıldı.
NATO üyelerinin çoğunluğu Rusya’nın adımını sembolik bir siyasi manevra olarak görüyor ve konuyu dramatize etmekten kaçınıyor.
Rusya’nın kararı Avrupa Birliği’nde de yankı buldu. Avrupa Birliği Dönem Başkanlığı’nı yürüten Portekiz tarafından yapılan açıklamada Birliğin konuyla ilgili tahhütlerine bağlı kalacağı vurgulandı. Antlaşmanın, Avrupa’nın istikrarı ve güvenliği açısından taşıdığı öneme vurgu yapılan açıklamada, mevcut sorunun aşılmasında diyaloğun önemine dikkat çekildi.
Rusya’nın tutumunda, kendisinin gözden geçirilmiş antlaşmayı onaylamasına karşın NATO ülkelerinin Moldova’da bulunan Rus gücünün çekilmemesi nedeniyle onay sürecine girmemeleri en önemli etkenlerden birini oluşturuyor.
Washington’un füze kalkanı girişimi ise Moskova yönetiminin bu konuda adım atmasında katalizör işlevi görmüş durumda.
Rusya’nın adımıyla ilgili olarak NATO ile Moskova arasındaki ilk kapsamlı temasın 25 Temmuz’da gerçekleştirilmesi öngörülüyor.