Erişilebilirlik

Türkiye Şarm El Şeyh'teki Toplantıya Katılacak


Irak’ı çatışma ve gerginlik ortamından uzaklaştırmak için son dönemde daha aktif bir politika yürütmeye çalışan Ankara, Irak'taki, Başbakan Maliki hükümetinin desteğini alamamanın şaşkınlığını yaşıyor. Ankara, 10 Mart’ta Bağdat’ta Irak için yapılan uluslararası güvenlik konferansının ardından ikinci bir konferansı bu ay içinde İstanbul’da düzenlemeyi planlasa da Bağdat’tan gelen olumsuz işaretler sonrasında bu planları ertelemek durumunda kaldı. Maliki yönetimi, Ankara’nın bir adım önüne geçip uluslararası konferans yerine Irak’a komşu ülkeler toplantısı için tarih belirleyince, Ankara’ya Irak’la yakın diyalog için her fırsatı kullanmaktan başka yol kalmadı.

Ankara’nın Irak’a yakın ilgisi her geçen gün artıyor. Irak’ın Kürt asıllı Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari’nin Irak’a komşu ülkeler toplantısının 3-4 Mayıs’ta Mısır’ın Şarm El Şeyh kentinde yapılacağını duyurmasının ardından Ankara da toplantıya ilişkin hareket planını geliştirmek için harekete geçti. Irak’ta tüm gruplar arasında bir denge unsurunun oluşmasını isteyen Ankara, Mısır’daki toplantıda da bu denge arayışlarını ön plana çıkarmaya hazırlanıyor.

Ankara, Irak’la yakın diyaloğunu her ne olursa olsun kesmemeye çalışırken, aslında Maliki yönetiminden beklediği desteği görememenin şaşkınlığını yaşıyor. Öyle ki, 10 Mart’ta Bağdat’ta Irak’ın geleceği için yapılan uluslararası güvenlik konferansı ile başlayan süreci İstanbul’da sürdürmek isteyen Ankara, Maliki yönetiminin bu sürece direnişini kıramadı. İstanbul toplantısı için hem Amerika’dan hem de BM Güvenlik Konseyi’nden Ankara’ya onay gelmesine karşın Bağdat’tan beklenen onay bir türlü gelemedi.

Irak Başbakanı Maliki, Ankara’ya Irak’la ilgili her toplantının Bağdat’ta yapılmasını istediklerini bildirse de, bu süreçte en etkin ismin Irak’ın Kürt asıllı Devlet Başkanı Celal Talabani olduğu belirtiliyor. Devlet başkanlığı koltuğuna oturduktan sonra hem Türkiye Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt’ın hem de Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in vetosu ile karşı karşıya kalan Talabani, Ankara’nın konuğu olamamış, Ankara ile istediği diyaloğu geliştirememişti. Genelkurmay ve Cumhurbaşkanlığının bu muhalefetine karşın Talabani ile ilişkileri geliştirmek isteyen Türk hükümeti ise Talabani ile Ankara’da buluşma planlarını bir başka döneme ertelemişti. İşte bu erteleme yüzünden, Talabani’nin de Irak toplantıları için Türkiye’nin evsahipliğine yeşil ışık yakmadığı kaydediliyor.

Tüm bu gelişmelere karşın Ankara, Irak’a olan ilgisinin seviyesini düşürme niyetinde değil. Dışişleri bakanları toplantısıyla ‘Irak Ortak Vizyon Girişimi’ konferansı (ICI), 3-4 Mayıs’ta Mısır'ın Şarm El Şeyh kentinde yapılacak. Amerika ve İngiltere Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ile Margaret Beckett’ı İranlı muhatapları Manuçer Muttaki’yle buluşturacak olması açısından büyük önem taşıyan toplantıda, Ankara’nın Irak’taki tüm gruplar arasında yönetimde temsiliyet konusunda denge sağlanması isteğine vurgu yapacağı belirtiliyor. Kerkük’ü kimin yöneteceği konusunda yılsonunda referandumun yapılacağını dikkate alan Ankara’da, bu dengenin sağlanmaması durumunda Irak’ta ‘iç savaşın bile çıkacağına’ ilişkin kaygının dozu artıyor.

Ankara’nın bu kaygısında Kerkük’ün Kürt kenti olduğunu iddia eden Kürt lider Mesud Barzani’nin söylemini gün geçtikçe sertleştirmesinin rolü büyük. Türkiye’nin Kerkük’e karışması durumunda kendilerinin de Diyarbakır’a karışacağını belirterek Ankara’yı yine kızdıran Barzani’ye karşı sert açıklamalar bu hafta öne çıkacakmış gibi görünüyor.

XS
SM
MD
LG