Erişilebilirlik

İsrail Suudi Planına Isınıyor


İsrail, beş yıl önce Suudi Arabistan’ın önerdiği girişimin temelinde, barış görüşmelerini başlatma işareti veriyor. Amerika’nın Sesi’nin Kudüs bürosundan bildiren Robert Berger’a göre, İsrail bu planı bir başlangıç noktası, Araplarsa bir yüzleşme olarak görüyor.

İsrailli yetkililer, Suudi Arabistan tarafından 2002 yılında önerilen barış planının, Orta Doğu barış sürecini yeniden canlandırabilecek önemli bir adım olabileceğini düşünüyor. Başbakan Yardımcısı Şimon Peres de bu görüşte:

Şimon Peres, Arapların bu durumu bir ilerleme olarak göreceğini, en azından İsraillilerin müzakerelere devam edeceğini söyledi. Peres, bu sürece İsraillilerin bir başlangıç olarak baktığını belirtti.

Suudi Arabistan planı, İsrail’in 1967 öncesi sınırlara çekilmesini, ve Batı Şeria ile Kudüs’ün doğusunu içerecek şekilde, bir Filistin devletinin kurulmasını öneriyor. Bunun karşılığındaysa, plan İsrail’in Arap dünyasınca tanınması ve diplomatik ilişki kurulması vaadinde bulunuyor.

İsrail beş yıl önce bu planı reddetti. Nedeniyse, eski Kudüs’ün İsrail’ce kutsal sayılması ve Batı Şeria’daki Yahudi yerleşim birimlerinden vazgeçmek istememesi idi. Yahudi yerleşim birimleri, İsrail’in 1967 savaşında Batı Şeria’yı ele geçirmesinin ardından inşa edilmişti.

İsrail ne Kudüs’ten, ne de Batı Şeria’daki yerleşimlerden vazgeçmek istiyor. Ancak İran’ın da gittikçe artan nüfuzu yüzünden, Filistinlilerle yapılan doğrudan görüşmeler sonuç vermedi. İsrail ılımlı Arap devletleriyle görüşmeyi tercih etti. Bu ülkeler de İran’ın bölgedeki radikal unsurlara verdiği destekten oldukça rahatsız. Bu durum İsrail ve bu ülkeler arasında ortak çıkarların doğmasına yolaçtı.

İsrail’deki aşırı sağcılar Suudi planına en çok karşı çıkan kesim. Sağcı Likud Partisi üyelerinden Zalman Şoval da bu görüşü savunuyor:

Şoval, adı ister Suudi girişimi, isterse Arap barış girişimi olsun, bu planın İsrail’in sonunu hazırladığını öne sürüyor:

Zalman Şoval, “İsrail 1967 öncesi sınırlara dönmeyi bir önkoşul olarak kabul edemez,” diyor. Ancak daha önce reddedilen Suudi girişimi, beş yıl aradan sonra yeni gelişmeler karşısında tekrar ortaya çıktı. Arap liderler, Suudi Arabistan’da bu ay sonunda yapılacak zirvede, bu girişimi resmen yeniden gündeme getirmeyi planlıyor.
XS
SM
MD
LG