İran’da 70 kişinin öldüğü ve 1200 kişinin yaralandığı deprem sonrası yürütülen arama kurtarma çalışmaları durduruldu.
Yetkililer bundan sonra evsiz kalan binlerce depremzedenin durumuyla ilgilenmeye ağırlık vereceklerini açıkladı.
Bir BM ekibi İran’a doğru yola çıkarken Tahran hükümeti Amerika’nın yardım önerisine resmen yanıt vermedi. Amerika, yüz bin kişiye yetecek çadır, battaniye ve su bidonu göndermeye hazır olduğunu bildirmişti.
Öneri dün, Amerika dışişleri bakanlığı müsteşarlarından Nicholas Burns tarafından İran’ın BM Büyükelçisi Cevat Zarif’e iletilmişti.
Çok sayıda fay hattının üzerinde bulunan İran’da sık sık deprem meydana geliyor. 2003 yılında tarihi Bam kenti depremde yerle bir olurken en az 30 bin kişi ölmüştü.
BM Ekibi İran'a Gidiyor
Geçtiğimiz hafta BM Güvenlik Konseyi tarafından sert bir dille uranyum zenginleştirme faaliyetlerini 30 gün içerisinde durdurması istenen İran, şimdi deprem nedeniyle örgütten yardım almaya hazırlanıyor.
Birleşmiş Milletler bünyesinde oluşturulan Acil Durum Değerlendirme Ekibi, deprem bölgesinde ne gibi yardıma ihtiyaç olduğunu tespit etmek üzere İran’a gidiyor. Bölgeye bir miktar battaniye, çadır, tıp ve yiyecek malzemeleri de götürecek olan ekip aynı zamanda ülkeye gönderilen uluslararası yardımların etkin biçimde dağıtılmasını sağlayacak örgütlenmeyi hazırlayacak.
Oluşturulan Acil Durum Değerlendirme Ekibi’nde üç yıl önce İran’ın Bam şehirinde yaşanan ve 30 bini aşkın insanının hayatını kaybettiği depremde de görev yapan Dünya Sağlık Örgütün’den ve BM Çocuk Fonu’ndan uzmanlar yer alıyor.
BM yetkilileri, İran’ın henüz uluslararası yardım talebinde bulunmadığını belirtirken, bölgeye giden ekiplerin yerel yönetimle beraber çalışacağını vurguladı.
Geride bıraktığımız Mart ayı içerisinde Birleşmiş Milletler insani felaketlerde para yardımının daha hızlı ve kolay gerçekleşmesi için yeni bir fon oluşturmaya başlamıştı.
İngiltere'nin öncülüğünde hayata geçirilen yeni fon, BM’nin yapısında öngörülen reformlardan biriydi. Siyasi gözlemciler sözkonusu fonun oluşturulmasını 1991 yılından beri atılan en önemli reform adımlarından biri olarak nitelendiriyorlar.
Özellikle Güney Asya’da yaşanan tsunami felaketinden sonra BM’nin para yardımında geç kalması sert eleştirilere neden olmuştu. 500 milyon dolar olması planlanan fona BM üye ülkelerden sadece 36’sı bağışta bulmuş, dolayısıyla henüz fona tam bir uluslararası destek sağlanamamıştı.
Fonun oluşturulmasının ardından ilk kez bir doğal felaketle karşı karşıya kalan İran’a bu fondan yardım gönderileceği henüz açıklanmadı.
Ancak Acil Yardım fonuyla ilgili tartışmalardan biri de uluslararası fonun musluğunu açmaya kim hangi kriterlere göre karar verecek, yani bu paradan faydalanacak büyüklükte bir felaketin tanımı nasıl yapılacak sorusuydu.
Şimdi BM’nin en önemli reformlarından biri diye gösterilen bu fondan Güvenlik Konseyi’nin nükleer faaliyetlerinden dolayı uyardığı İran’a yardım yapılıp yapılmayacağı önemli bir sınav olacak.
Genel Sekreter Kofi Annan fonla ilgili yaptığı açıklamada felaket durumunda üç veya dört gün içinde hazır olacak paranın şimdiye kadar aylar süren süreci kısaltacağına bunun da birçok hayatı kurtaracağına vurgu yapmıştı. Bugüne kadarki BM uygulamalarından farklı bir yanı olan Acil Yardım Fonundaki paranı miktarını isteyen herhangi bir kişi veya üye ülke anında internetten kontrol edebiliyor.
