Rusya’nın, Ukrayna’ya sattığı doğal gazın fiyatını dünya piyasasındaki düzeye çıkartma girişiminin yarattığı kriz çözümlendi. Rus doğal gazının en büyük müşterisi olan Avrupa ülkelerine sevkiyatını aksatan anlaşmazlık, çeşitli açılardan tahribat yarattı.
Gürcistan Cumhurbaşkanı Mikeil Saakaşvilli, Washington Post gazetesine yazdığı makalede, sevkıyatın aksamasının, Rusya’nın güvenilir bir satıcı ülke olma iddiasına son verdiğini öne sürdü. Gürcistan lideri, Avrupa Birliği’nin Rusya’nın enerjiyi silah olarak kullanma niyetini artık anladığını da kaydetti. Gürcistan da, Ukrayna gibi Rusya’nın iç işlerine karışmaya çalışmasından devamlı şikayet ediyor. Washington Uluslararası Ekonomi Enstitüsü’nün uzmanlarından Anders Aslund Rusya’nın, Ukrayna’yla anlaşmazlıkta çok kötü bir politika izlediğini söylüyor. Rusya’nın Avrupa’ya en büyük doğal gaz boru hattı Ukrayna üzerinden geçiyor. Tarihte ilk kez Rusya’nın Avrupa’ya enerji ihracatı bu anlaşmazlık yüzünden kesintiye uğradı. Aslund bu kısa kesintinin, Batı Avrupalıları alternatif enerji kaynakları aramaya zorlayacağını söylüyor.
“Bu kriz Avrupalıları, enerji ihtiyaçları hakkında düşünmeye zorladı. Bu kriz ayrıca Rusya’nın stratejik ihracat çıkarları açısından da iyi bir durum olmadı.”
Rusya Avrupa için en büyük enerji kaynağı durumunda. Fakat Anders Aslund Batı Avrupa’nın bundan böyle, sıvı doğal gaz gibi, daha başka kaynaklardan da sağlayabileceği alternatif enerji çeşitlerini düşünebileceğini kaydediyor. Bu uzman, Avrupalıların yeni nükleer enerji tesisleri kurabileceğini de kaydediyor. Amerika’nın eski Ukrayna büyükelçisi William Miller Washington’daki Woodrow Wilson Enstitüsü’nde düzenlenen bir toplantıda, Rusya’nın Ukrayna’daki reformcu Devlet Başkanı Viktor Yuschenko’ya saldırmak niyetiyle hareket ettiğini öne sürdü.
“Ukraynalılar ve birçok batılı gözlemci Rus Gazprom şirketinin tehlikeli tutumunu, Ukrayna’nın bağımsızlığını zayıflatma girişimi olarak gördü.”
Eski büyükelçi Miller gaz anlaşmazlığının, Mart ayında Ukrayna’da düzenlenecek parlamento seçimlerinde, önemli konulardan biri haline geleceğini de savundu. Amerikalı uzman Anders Aslund, doğal gaz fiyat anlaşmazlığından Ukrayna’nın kazançlı çıktığını düşünüyor.
Rus yetkililer, Ukrayna’ya satılan doğal gazın fiyatını dünya piyasalarındaki düzeye çıkartmak için çalıştıktan sonra, direnmekten vaz geçtiler. 5 Ocak’ta sağlanan anlaşma, Ukrayna’nın dünya piyasasındaki fiyatlardan daha düşük bir fiyatla Rusya’dan gaz satın almaya devam etmesini öngörüyor.