Son günlerde Avrupa Birliği Komisyonu’nun eleştiri dozu yüksek mesajlar verdiği Türkiye konusu, Avrupa Parlamentosu’nda da tartışmaya neden oldu. Türkiye’ye imtiyazlı ortaklık verilmesi fikrinin Avrupa Parlamentosu’ndaki en önemli temsilcilerinden olan Dışişleri Komisyonu Başkanı Elmar Brok’un hazırladığı rapor Türkiye konusunda uzlaşılamaması nedeniyle ertelendi.
Rapor taslağında Konsey ve Komisyon’a “Avrupa ekonomik alanından esinlenerek adaylıkla komşu ülke statüsü arasında geçici bir opsiyonu” değerlendirme çağrısı yapan Brok, önemli bir muhalefetle karşılaştı. Komisyon’daki parlamenterlerin büyük kısmı, özellikle Türkiye’yi hedef alan ve üstü kapalı olarak imtiyazlı ortaklık atfı anlamına gelen bu iafedelerin çıkarılmasını talep etti. Türkiye – Avrupa Karma Parlamento Komisyonu Eşbaşkanı Hollandalı Parlamenter Joost Lagendijk, “Türkiye’ye arka kapından imtiyazlı ortaklık önerilmeye çalışılıyor. Madem bu ifadeleri koyacaksınız, açıkça bu alternatifin hangi ülke için yaratılacağını belirtelim” dedi. Brok’un üyesi olduğu Hıristiyan Demokratlar arasında da bölünme yaşandı.
Tartışmaların yoğunlaşması üzerine ara verilen oturumda, siyasi grup temsilcileri Brok’a “bu ifadelerle ilgili paragrafın metinden çıkarılmaması halinde rapora olumsuz oy verecekleri” mesajını net bir şekilde verdiler. Raporunun kabul edilmemesi riskiyle karşı karşıya kalan Brok, çareyi konuyu tartışmak için raporu ertelemekte buldu.
Brok’un raporunu ertelemek zorunda kalması müzakerelerin başlamasına karşın bazı çevrelerin Türkiye konusunda farklı statü arayışlarının artık AP’de de fazla itibar görmemesini göstermesi açısından önem taşıyor.
Avrupa Birliği’nin hazmetme kapasitesinin aday ülkelerin katılımı için koşul olduğunun altının bir kez daha çizildiği, ertelenen rapor taslağında Ankara’dan beklentiler konusunda büyük değişiklik gözlemlenmiyor. Raporun öncelikleri arasında reform sürecinin devamı, uygulama, Ek Protokol ve insan hakları konuları yer alıyor. Raporda, PKK’nın terör eylemlerine başlamasıyla Güneydoğu’da artan şiddetten duyulan üzüntü dile getiriliyor. Raporun Dışişleri Komisyonu’ndaki görüşmesi aralık ayına kalırken Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu’ndaki oylaması Ocak 2006’da yapılacak.