Erişilebilirlik

'Bazı Tutuklulara Kötü Muamele Yapıldı'


Amerikan silahlı kuvvetleri, Küba’daki Guantanamo Hapisanesinde tutulan yabancı ülke vatandaşı terörist zanlılarına kötü muamele yapıldığı yolundaki iddialarla ilgili soruşturmasını tamamladı. Yetkililer, bu iddialardan ikisini haklı buldu ancak bir generalin, görevini gerektiği gibi yapmadığı için cezalandırılması yolundaki tavsiye, komutanı tarafından reddedildi.

Guantanamo’da tutulan zanlıların sorgulaması sırasında kötü muamele yapıldığı yolundaki son iddialar, sorgulamaya katılan sivil polisler tarafından ileri sürülmüştü. Yapılan askeri soruşturmada, dokuz iddiadan ikisinin haklı olduğu sonucuna varıldı.

Soruşturma heyetinin başkanı Hava Korgenerali Randall Schmidt, bu iki olaydan birinde bir deniz subayının, sorgulaması yapılan tutukluyu ölümle tehdit ettiğini söyledi. Soruşturma raporuna göre, ikinci olayda ise Afganistan’da yakalanan Muhammed El Kahtani adlı Suudi Arabistan vatandaşına, ilk sorgulamasında bilgi vermeyi reddettiği için daha sert sorgulama tekniği uygulanmasına komutanlar tarafından izin verildi.

Soruşturma heyeti başkanı Korgeneral Schmidt, tutuklunun özgüvenini sarsmayı amaçlayan sert sorgulama tekniği konusunda dün Senato Silahlı Kuvvetler Komisyonu’nda bilgi verirken şöyle dedi:

“Sorgulamayı yapanlar, tutuklunun annesi ve kızkardeşinden fahişe diye söz ederek tutukluyu kadın iç çamaşırı giymeye zorladı. Kendisine, eşcinsel olduğunu ve bu durumu diğer tutukluların da bildiğini söylediler. Tutuklu, bir erkek sorgulamacıyla dansetmeye zorlandı. Birkaç kez, çırılçıplak soyularak üzeri arandı ve köpek gibi bazı hareketler yapmaya zorlandı.”

Korgeneral Schmidt, Senatörlerin sorularını yanıtlarken, bu davranışın tutukluya açıkça kötü muamele ve kendisini aşağılama niteliğinde olduğunu söyledi.

Schmidt’in başkanlığındaki askeri komisyon tarafından hazırlanan raporda, bu olay meydana geldiği sırada Guantanamo tesisinin komutanı olan Tümgeneral Geoffrey Miller’ın, Muhammed El Kahtani’nin sorgulamasıyla ilgili olarak gerekli denetimi sağlayamadığı için cezalandırılması tavsiye edilmişti. Ancak Guantanamo üssünden sorumlu olan Amerikan Silahlı Kuvvetleri Orta Bölge Komutanı Orgeneral Bantz Craddock, komisyonun tavsiyesini reddetti ve dosyayı Kara Kuvvetleri Baş Müfettişi’ne havale etti.

Dün Senato Silahlı Kuvvetler Komisyonu’nda bilgi veren yüksek rütbeli askerler arasında Orgeneral Craddock da vardı. Komutan, Tümgeneral Miller’i cezalandırmama kararını açıklarken, El Kahtani adlı tutukluya karşı kullanılan sert sorgu tekniğinin Amerikan yasalarını ya da politikasını ihlal etmediğini savundu ve şöyle konuştu:

“Kararımı verirken şu noktayı dikkate aldım: Muhammed El Kahtani’nin sorgulaması sırasında belki bazı yaratıcı, hatta saldırgan yöntemler kullanılmıştı ama Amerikan yasalarına aykırı olarak hiçbir şey yapılmamıştı.”

Tümgeneral Miller Guantanamo komutanlığına 2002 yılı sonlarında atandığında kendisine sorgulama yöntemlerini iyileştirme talimatı verilmişti. Miller daha sonra Irak’taki Ebu Greyb hapisanesi komutanlığına atanmış ve dünyada yankılar uyandıran kötü muamele olayları Miller’in görev yaptığı dönemde meydana gelmişti.

Orgeneral Craddock’un Tümgeneral Miller’e ceza vermeme yönündeki kararı, Senato Silahlı Kuvvetler Komisyonu’nun Demokrat Partili üyelerinden Jack Reed tarafından sert bir şekilde eleştirildi. Reed şöyle dedi:

“İyi niyetli ve ayrıntılı bir soruşturmayı izleyen tavsiye kararını, yüksek rütbeli bir subayı aklamak için kullandığınız, onun yerine, daha küçük rütbeli bir subayı cezalandırmayı tercih ettiğiniz görülüyor. Bütün bu soruşturmaların en eksik tarafı da zaten bu.”

Guantanamo, Ebu Greyb ve başka yerlerde tutuklulara kötü muamele yapıldığı yolundaki iddia ve suçlamaları incelemek için Amerikan ordusu içinde 12 ayrı soruşturma açıldı. Bu işlemler sonunda ceza verilen en yüksek rütbeli subay, bir kadın tuğgeneral oldu. Ancak silahlı kuvvetler, küçük rütbeli bazı subaylara ve astsubaylara çeşitli cezalar verdi.

XS
SM
MD
LG