Avrupalı liderler bugün Brüksel'de başlayan ve 2 gün sürecek olan Avrupa Birliği zirvesinde birliği bekleyen sorunları tartışıyor. Fransız ve Hollandalı seçmenlerin Avrupa anayasasını reddetmesi ve İngiltere’nin 6 yılık bütçe tasarısına karşı çıkması birliği önemli bir krizle karşı karşıya bırakmıştı.
Avrupa Birliği’nin yönünü belirleyecek olması açısından bu zirve büyük önem taşıyor. Birliğin dönem başkanı Lüksemburg Başbakanı Jean-Claude Juncker zirvede bütçe konusunda bir anlaşmaya varılmasını beklemediğini açıkladı. Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Borroso da anlaşma olmazsa krizin sürekli hale geleceği uyarısında bulundu.
Avrupa Anayasası’na gelen 'Hayır'lar ve 2007-2013 dönemi bütçesindeki derin görüş ayrılıklarıyla sarsılan Avrupa Birliği, tarihinin en zorlu zirvelerinden birini yapmaya hazırlanıyor. 25 Avrupa Birliği üyesi ülkenin devlet ve hükümet başkanlarını bir araya getirecek olan zirve, bu akşamüstü başlıyor.
İlk günün ana konusunu “Anayasa krizi” oluşturacak. İki “hayır”ın diğer ülkeler üzerinde bulaşıcı etki yaratmaya başlaması nedeniyle liderler onay sürecinin devamına soğuk bakma eğilimine girdiler. Son günlerde gerçekleştirilen üst düzey temaslarda ibrenin giderek onay sürecine ara verilerek bir “değerlendirme dönemi”ne doğru dönmeye başladığı söylenebilir. Bu formül, dün Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso tarafından da net bir şekilde dile getirildi. Referandumlar sonrasında hararetli bir şekilde onay sürecinin devamından yana tavır koyan Barroso, anayasayı tamamen bir kenara itmenin ya da hiçbir şey olmamış gibi davranmanın aşırı çözümler olduğunu söyledi. Barroso, “İkisinin ortası bir çözüm bulunmalı, bu da değerlendirme dönemidir” dedi.
Yarın ise liderler, üzerinde ciddi anlaşmazlıklar yaşanan bütçe konusunu ele alacaklar. Bütçe konusundaki yaşanan sorun ise İngiltere’nin Birlik bütçesine yaptığı net katkıyı azaltan geri ödemeler ve Fransa’nın en büyük payı aldığı tarım fonlarının kullanımı olarak öne çıkıyor. İngiltere, 1984 yılında karara bağlanan geri ödemenin sağladığı avantajlardan, Fransa ise 2002’de yapılan tarım yardımı düzenlemelerinden vazgeçmek istemiyor. Gerek İngiltere Başbakanı Tony Blair, gerekse Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac’ın açıklamaları bütçe konusundaki uzlaşının zor olduğunu gösteriyor. Tıkanıklığı son dakika önerileriyle aşmaya çalışan Avrupa Birliği Dönem Başkanlığı’nı yürüten Lüksemburg’un Başbakanı Jean Claude Juncker, dün yaptığı açıklamada bütçe konusunda uzlaşıya varılamayacağından neredeyse emin olduğunu söyledi.
Son dönemde üzerinde kara bulutlar dolaşan Avrupa Birliği’nin bu zirveden başarısızlıkla çıkması halinde Anayasa’nın iki kurucu üyede reddedilmesiyle başlayan kriz havasının diğer alanlara yayılma riski oldukça yüksek gözüküyor. Zirvede uzlaşı sağlanamaması halinde Avrupa Birliği’nin daimi bir kriz ortamına sürükleneceğini, hatta felç olacağını düşünenlerin sayısı da giderek artıyor.