Ankara, Gümrük Birliği anlaşmasını, Güney Kıbrıs’ı da kapsayacak şekilde genişletecek ek protokolün Avrupa Birliği ile müzakerelerine bugün başlıyor.
Türkiye'nin 3 Ekim'de Avrupa Birliği ile tam üyelik müzakerelerine başlayabilmesi için imzalamak zorunda olduğu, Ankara Anlaşması'nı 10 yeni üyeye uyarlayan protokole dair müzakereler bugün başlıyor. Avrupa Birliği Komisyonu, Türkiye’nin protokolü imzalamasını ve 3 Ekim tarihi öncesinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin onaylamasını istiyor.
Bugün Belçika’nın başkenti Brüksel’de başlayacak görüşmelerde Türk heyetine Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Ertuğrul Apakan başkanlık ediyor. Heyette ayrıca 1 Mart tezkeresi öncesi Amerika ile müzakereleri yürüten Büyükelçi Deniz Bölükbaşı da bulunuyor. Türkiye’nin Kıbrıs konusundaki çekincelerinin Ankara- Brüksel arasındaki görüşmelerde sorun yaratabileceği belirtiliyor.
Görüşmelerde Avrupa Birliği Komisyonu hukukçularına Türkiye’nin çekincelerini de iletilecek.
Avrupa Birliği, protokolün yeni üyelere uyarlanmasının gerekliliğini vurgularken, Ankara bugüne kadar sadece dokuz üyeye uyarladığı protokole dair "Madem gereklilik sadece 10 yeni üyeye değil, geri kalan 16 üyeyi de kapsayacak şekilde düzenleyelim," mesajı verecek. Komisyon buna yetkisini aşacağı gerekçesiyle karşı çıkıyor.
Avrupa Birliği, söz konusu anlaşmanın hemen geçerli olmasını sağlayacak şekilde Türkiye tarafından paraflanmasını da istiyor. Ankara ise bunun mümkün olmadığını belirterek, ikili bir anlaşma niteliğinde olan uluslararası belgenin imza sürecinin Anayasa'ya göre yapılması gerektiğini iletiyor.
Avrupa Birliği’nin bir başka isteği ise, Ankara'nın uyum protokolünü hemen imzalaması ve TBMM tatile girmeden onaylanması. Ankara, anlaşmanın imzalanmasının ardından, Meclis onayından geçme süresinin Meclis'in yetkisinde olduğunu belirtip, "Bu sürece ipotek konulamaz," diyor.
Ankara, Türkiye'nin belgeye imza koymasının Kıbrıs Cumhuriyeti'ni tanıma anlamına gelmeyeceğine ilişkin bir şerh koymaya da hazırlanıyor. Ancak bu şerhin nasıl olacağı ve anlaşmanın içinde mi yeralacağı yoksa ayrı bir hükümet deklarasyonuyla mı yapılacağı tartışılıyor.
Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül geçtiğimiz hafta yaptığı bir açıklamada, Ankara Anlaşması’nın ek protokolünün imzalanmasının Türkiye’nin Kıbrıs Rum yönetimini tanıması anlamına gelmeyeceğini ifade etmişti.
Avrupa Birliği Komisyonu Türkiye Temsilcisi Hans Joerg Kretschmer ise, Türkiye’nin Gümrük Birliği Potokolü'nü, bir an önce Kıbrıs'ı da kapsayacak biçimde genişletmesi gerektiğini söylemişti.