Erişilebilirlik

'İran'a Uranyum Satılmasın'


İran ile Rusya arasında dün yapılan nükleer işbirliği anlaşmasına Amerika ve Avrupa’nın tepkisi farklı oldu. Amerika, bu anlaşmaya karşı çıkarken, Avrupa, anlaşmanın içerdiği güvenceleri yeterli buldu.

İran’ın Buşehir kentindeki nükleer tesiste imzalanan anlaşmaya göre, Rusya nükleer santral için gerekli uranyumu İran’a sağlayacak, İran da kullanılmış uranyumu yeniden işlenmek üzere Rusya’ya iade edecek. Uzmanlar, bu durumda İran’ın Buşehir’deki nükleer tesisi birkaç ay içerisinde faaliyete geçirebileceğini söylüyor. Ancak, Amerika Rusya ve İran arasında imzalanan anlaşmayı şiddetle reddetti. Amerikan Fox televizyonunun sorularını yanıtlayan Cumhuriyetçi Senatör John McCain, İran’ın nükleer silah üretmeye bir adım daha yaklaştığını savundu:

“Nükleer silahlara sahip bir İran bölgede istikrarsızlık yaratacak ve çatışma olasılığını arttıracak bir durumdur. Çok ciddi bir adım atılmaktadır ve uzmanlar İran’ın nükleer silah edinmekte olduğunu söylemektedir. İran bu silahları kullanabilecek kapasitededir.”

Avrupa ülkeleri, Rusya ve İran arasında varılan anlaşmaya karşı tarafsız bir görüntü vermeye çalıştı. İngiltere’nin Washington Büyükelçisi David Manning, CNN televizyonuna verdiği demeçte, anlaşmayı doğrudan desteklememekle beraber, anlaşmanın içeriğini tatmin edici bulduğunu söyledi:

“Rusya nükleer yakıtı sağlayacak. İranlılar bunu kullanacak. Bütün bu işlemler herkesin gözü önünde yapılacak. Hepsinden önemlisi, nükleer yakıt kullanıldıktan sonra Rusya’ya geri gönderilecek.”

Almanya’nın Washington Büyükelçisi Wolfgang Ischinger de benzer bir değerlendirmede bulunarak, hem Avrupa’nın hem de Amerika’nın İran konusunda aynı şeyi istediğini söyledi:

“İran’ın gelecekte nükleer silaha sahip olması ile ilgili Amerika’nın ve Avrupa’nın kaygılarında bir fark yoktur.”

Avrupa ülkeleri İran’ın nükleer silah edinmesini önlemek için diplomatik yolları tercih ederken, Amerika ekonomik yaptırımlar ve askeri müdahale de dahil, her türlü olasılığı değerlendiriyor. CBS Televizyonuna konuşan eski ulusal güvenlik danışmanı Zbigniew Brzezinski, Bush Yönetiminin alması gereken önemli kararlar bulunduğunu belirtiyor:

“İran’ın nükleer malzemenin yayılması sözleşmesine uyması için Avrupalılarla beraber mi çalışıyoruz? Ya da kenara çekilip Avrupalıların bunu müzakere etmesini, sonunda da başarısız olmasını da bekliyoruz?”

İran ve Rusya arasında yapılan anlaşma, Uluslar arası Atom Enerjisi Dairesi’nin toplantısının hemen öncesine rastlıyor. Daire, İran’ın nükleer faaliyetlerini yakından izleyerek, elde ettiği bilgileri Birleşmiş Milletler’e rapor ediyor.

XS
SM
MD
LG