Erişilebilirlik

'2004 Dünya Ekonomisinde İyi Bir Yıl Oldu'




Dünya ekonomisi, artan petrol fiyatlarına rağmen, 2004 yılı içinde gözle görülür bir büyüme gösterdi.

Ekonomik açıdan dünya iyi bir yılı geride bırakıyor. Uluslararası Para Fonu IMF’in baş ekonomisti Raghuram Rajan, Ekim ayında kuruluşun yıllık raporunu açıklarken şunları söylüyordu:

"Yılın ilk aylarında gözle görülür büyüme kaydedildi. Bu nedenle bu yılki büyüme oranının yüzde 5’e ulaşacağını düşünüyoruz. Bu rakam son 30 yılın en hızlı büyüme dönemine işaret ediyor. Ancak 2005 yılında büyümenin, artan petrol fiyatları yüzünden, yüzde 4 virgül 3’e gerileyeceğini sanıyoruz."

2003 yılında olduğu gibi 2004 yılında da büyümenin motor ülkesi Çin oldu. Çin, ekonomisi geçen yıl yüzde 9’luk bir hızla büyümüştü. Son 10 yılda bu ülkede ekonomik büyüme o denli hızlı bir artış gösterdi ki, tahminlere göre, 300 milyon kişi yoksulluktan kurtuldu.

2004 yılının ortalarına doğru, petrol fiyatlarındaki hızlı artışın dünya ekonomisini durgunluğa sürükleyeceği yolunda kaygılar oluştu. Bu korkular gerçeğe dönüşmedi ama Euro’yu kullanan 12 Avrupa Birliği ülkesinde büyüme hızı azalarak, yüzde 2’nin altına düştü. Buna karşın Amerika ve Japonya yüzde dörtlük büyüme kaydettiler.

2004 yılı içinde hemen hemen herkesi kaygılandıran petrol fiyatları, varil başına ortalama 41 dolar civarında seyretti. Bu geçen yılın fiyatlarına oranla yüzde 31’lik bir artışa işaret ediyordu.

Uluslararası Para Fonu IMF Baş Ekonomisti Raghuram Rajan, petrol fiyatlarındaki artışın büyük ölçüde Çin’in giderek artan petrol tüketiminden kaynaklandığını söylüyor:

"Petrole karşı artan talebin yüzde 30 ila 50’si Çin, yüzde 8 ila 10’undan ise Hindistan sorumlu."

Petrol piyasaları uzmanlarından Philip Verleger, fiyatların 2005’te de yüksek seviyelerde kalmaya devam edeceğini söylüyor. Verleger, arzın talebin gerisinde kaldığını bu nedenle piyasalardaki sıkışıklığın süreceğini belirtiyor. Verleger, vadeli borsalarda petrol fiyatlarının hala çok yüksek olmasının da bu görüşünü doğruladığını kaydediyor:

"2000-2003 yılları arasında petrol fiyatları, varil başına 22 ila 25 dolar arasında değişiyordu. Ama son dönemlerde, yüzde 50’lik artış görüldü. Zira hem alıcılar hem de uzun vadeli yatırımcılar üretim kapasitelerini daha fazla artıramayacağımız gerçeğinin farkına vardılar."

2005 yılı başlarken, dünya tekstil ve konfeksiyon sanayileri son 40 yılın en büyük değişim dönemine de girmiş olacak. Dünya Ticaret Örgütü’nün tekstil ve konfeksiyon ürünlerine koyduğu ihracat kısıtlamaları, 1 Ocak 2005 tarihi itibariyle kalkıyor. Buna göre herhangi bir ülke tekstil ihracatı yaparken kendisine ayrılan kotalarla sınırlı kalmayacak, ikinci bir ülkeye istediği ölçüde satış yapabilecek.

Gelişmekte olan küçük ülkeler son 10 yıldır bu kotaların kaldırılmasını istiyordu. Ancak Çin ve Hindistan gibi ülkelerin artan rekabet gücünden dolayı şimdi bu konuda eskisi kadar istekli görünmüyorlar.

Washington’daki Uluslararası Ekonomi Enstitüsü uzmanlarından Gary Hufbauer, Avrupa Birliği ve Amerika’nın, piyasalardaki dengeleri korumak üzere bazı koruyucu önlemler aldığını söylüyor.

Hufbauer, bununla birlikte, tekstil ve konfeksiyon sanayiinde mutlaka ciddi değişikliklerin olacağını belirtiyor: "Çin ve Hindistan’ın, rakiplerini dünya piyasalarından silmemeleri için bir dizi yasal önlem hazırlanıyor."

Petrol fiyatlarındaki belirsizlik sürerken, tekstil alanında meydana gelebilecek önemli değişiklikler de ekonomi çevrelerini 2005 yılı için tetikte tutuyor. Bununla birlikte birçok ekonomist yeni yılda ekonomiden yana umutlu olmayı sürdürüyor.

XS
SM
MD
LG