15 Mayıs Kürt Dil Bayramı nedeniyle, Diyarbakır’da yapılmak istenen yürüyüşe polis izin vermeyince gergin anlar yaşandı. Tüm ısrarlara rağmen izin çıkmayınca, ortak bir açıklama yapan gruplar Kürtçe eğitim talebine vurgu yaptı.
Kürt örgüt ve sivil toplum kuruluşları bu yıl da Kürt Dil Bayramı nedeniyle değişik etkinlikler düzenledi. Kutlamaların son gününde, Kürtçe ile ilgili taleplerin dile getirilmesi amacıyla bir yürüyüş yapılması planlandı.
Yürüyüşe katılmayı planlayan ve aralarında Kürt Dil Platformu, Kürt Dil ve Kültür Ağı, Mezopotamya Dil ve Kültür Araştırma Derneği (MED DER), Halkların Demokratik Partisi (HDP), Kürdistan Özgürlük Partisi (PAK) gibi sivil toplum örgütleri ve partilerin üye ve yöneticilerinin bulunduğu gruplar, Bağlar ilçesinde bir araya geldi. Ancak polis grubun çevresini sararak yürüyüşe izin vermedi. Bu arada yürüyüşe katılmak isteyen başka gruplar da çevredeki sokaklarda toplanmaya başladı. Ancak grupları ablukaya alan polis, birleşmelerine izin vermedi. Grupların yürümekte ısrar etmesi üzerine zaman zaman gerginlik yaşandı. Gruplar polis ablukası içinde, alkış ve sloganlarla tepkilerini dile getirdi. Gruptakilerle polis arasında yaşanan ilginç diyaloglar dikkat çekti. Yaşlı bir eylemci, kendisini engelleyen polisi eyleme katılmaya davet etti.
Yapılan görüşmelerin ardından grupların bir parkta bir araya gelmesine ve basın açıklaması yapılmasına izin verildi. Grupların parkta toplanmasının ardından, Kürt Dil Platformu Sözcüsü Şerefhan Ciziri bir açıklama yaptı. Ciziri, Türkiye’nin huzura kavuşması için Kürtçenin önündeki engellerin kaldırılması gerektiğini söyledi. Ciziri, Kürtçe’nin resmi dil olması çağrısı yağarak, “Ülkenin demokratik, medeni ve huzur içinde olması için, birlikte yaşam olması için, Kürt dilinin özgürlüğünün önünde engel olan kanunların düzeltilmesi gerekiyor. Kürt dili eğitim dili, resmi dil olmalı. Bu bütün Kürtlerin de talebidir. Kürt halkı açıkça ve kararlıca Kürtçenin eğitim dili ve resmi dil olmasını istiyor” dedi.
Ellerinde pankart ve dövizlerle açıklamayı izleyen gruplar, taleplerini sloganlarla dile getirdi. Açıklamanın ardından katılanların küçük gruplar haline dağılmasına izin verildi. Dağılma sırasında da zaman zaman gerginlik yaşandı.
Talepler: Kürtçenin resmi ve eğitim dili olması
Açıklamanın ardından VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan katılımcılar, Kürtçe’nin resmi dil olması ve eğitim dili olması gerektiğine dikkat çekti. Kürt siyasetçi Sertaç Bucak, bu taleplerin gelecekte yerine geleceğine inandığını belirterek, “Resmi dil olması gerekiyor, Kürtçe’nin ilkokuldan üniversiteye kadar eğitim dili olması gerekiyor. Bu Kürtlerin doğal bir hakkıdır bunu talep ediyoruz. Bugün olmasa bile ileride mutlaka olacaktır diye düşünüyorum” şeklinde konuştu.
PAK MYK Üyesi Vahit Aba ise Kürtçenin önündeki bütün engellerin kaldırılması gerektiğini savunarak, “Türkiye Avrupa'daki Türkler için ‘Asimilasyon insanlık suçudur’ diyor ama Türkiye'deki 30 milyon Kürdün asimile edilmesi için elinden geleni yapıyor. Bunun iki yüzlülük olduğunu belirtiyoruz. Bir an önce Kürtlerin dilinin önündeki engellerin kaldırılmasını istiyoruz” diye konuştu.
HDP Diyarbakır Milletvekili İmam Taşçıer ise Kürtçenin gelişimi için statü kazanması gerektiğine dikkat çekerek, şunları söyledi: “Dil bir statü kazanmadan, resmi bir dil olmadan o dil üzerindeki asimilasyon devam eder, tercih edilmez. Bu yüzden ilkokuldan yüksek okula kadar Kürtçenin eğitim dili olması lazım. İkincisi de ikinci bir resmi dil olarak kabul edilmesi gerekiyor. Ondan sonra dil kendi kendini geliştirir.”
Med-Der Eş Genel Başkanı Şilan Elmas Kan ise taleplerini şu cümlelerle dile getirdi: “Talebimiz şudur bir kez daha Kürtçenin resmi dil olmasını istiyoruz ve Kürtler için bir yaşam dili olmasını istiyoruz.”
Kürt Edebiyatçı Celadet Ali Bedirhan’ın 1932'de çıkardığı ve Latin harfleriyle yayınlanmış ilk Kürtçe dergi Hawar’ın yayına başladığı gün olan 15 Mayıs, 2006 yılından beri Kürt Dil Bayramı olarak kutlanıyor.
