Soma Unutulacak mı?

‘Yürü derler yürü derler açlığa yürü derler. Kara elmas tabut olmuş gerekirse ölün derler. Günü gelir utanmadan ağlaşana gülün derler. Yalanlara artık sabrım yok.’ Kürsüde sanatçı Hilmi Yarayıcı, ‘madenciden’ isimli türküyü söylüyor. Birkaç yüz kişi ellerini yumruk yapmış eşlik ediyor. Burası ‘İşçi Cinayetlerine Taşeron Köleliğe Hayır’ başlıklı mitingin yapıldığı Kadıköy İskele Meydanı.

Evet, artık mitingin sonu ama alanın en kalabalık olduğu anda dahi toplam katılımcı sayısı 5000-6000’den fazla değildi. 301 maden işçisinin Soma’daki faciada ölümünün üzerinden iki hafta geçmeden üstelik de DİSK, KESK, Türk Tabipler Birliği ve Türkiye Mimar ve Mühendisler Odaları Birliği’nin çağrısıyla düzenlenen bir miting neden bu kadar yetersiz bir kitle topladı.

Mitinge katılım azdı

Kendisi de protesto eyleminde olan siyaset bilimci Dr. İsmet Akça, alandaki birçok insanda da şaşkınlık yaratan durumun nedenlerini üç maddede özetliyor: ‘Sendikalar bırakın toplumsal mobilizasyon yaratmayı kendi kitlelerini bile alanlara taşıyamıyor, polis şiddeti yurttaşların korkutuyor, 30 Mart seçim sonuçları toplumsal muhalefette bir hayal kırıklığı yarattı.’

Dr. Akça: Erdoğan karşıtlığı üzerinden yapılan muhalefet Erdoğan’ı güçlendiriyor

Dr. Akça’ya göre, ‘salt AKP ya da Erdoğan karşıtlığı üzerinden yapılan bir muhalefet, iktidar tabanında bir karşılık bulamadığı gibi, Erdoğan bu durumu kendi tabanını konsolide etmek için başarıyla kullanıyor’.

Alanda birçok pankart ve dövizde hep aynı vurgu var. ‘Soma kaza ya da kader değil cinayet.’ ‘Tüm işkollarında taşerona hayır’ pankartıyla yürüyen Bank-Sen’den Armağan Tulunay, ‘iş cinayetleri’nden Türkiye’deki kapitalist sistem uygulamasını sorumlu tutarken sendikaları da görevlerini yerine getiremedikleri gerekçesiyle eleştiriyor. Tulunay, ‘sendikalar sınıf sendikacılığından uzaklaştı. İşyeri örgütlenmesi yapmıyorlar. Bu nedenle de her geçen gün güç kaybediyorlar. Erdoğan her ne kadar Okmeydanı’ndaki polis saldırısını kendi lehine kullansa da işçilerden korkuyor. Çünkü bu hükümeti işçiler götürecek’ diyor.

‘Soma faciasına kadar 2014’teki iş kazalarında 400 işçi öldü’

Az ileride siyah kumaşlarla kaplanmış tabutlar duruyor. Soma’daki facianın bir kez daha hatırlanması çok güçlü bir imge. İstanbul İşçi Sağlığı ve İş Güveliği Meclisi’nden Barış Gönülşen, 2014 yılında iş kazalarında 400 işçinin öldüğünü ancak bu ölümlerin kitlesel olmadığı için üzerinde durulmadığına dikkat çekiyor.

Gönülşen, ‘biz tüm bu işçilerin kaydını tutuyoruz. Soma olana dek tek bir kitle eylemi olmadı. Aileler yalnız bırakıldı. Tüm sorunlar halının altına süpürüldü. Arık iş cinayetlerini ortadan kaldırmak için güçlü bir mücadele verilmeli. Öz örgütlenmeler yapılmalı. İşçi sınıfı 12 Eylül darbesiyle çok örselendi. Sendikaların hali de ortada. Soma’dakinin patron sendikası olduğu açık Türk-İş Başkanı bile sahiplenmedi’ diyor.

Somalı işçi: Bir madende 14 taşeron var, aylarca eski malzemeyle çalıştık

Alandaki işçi sayısı, toplam katılımcıların sayısından az. Bu işçiler arasında Soma’dan gelen bir grup madenci de var. Onlardan biri Hidayet Merdan, ölen madencilerin şehit olarak anılmasına karşı çıkıyor. Soma faciasında madenden çıkarılan işçilerin ağızlarına sonradan maske takılarak yaralı süsü verildiğini iddia eden Merdan,‘onlar şehit değil çünkü diri diri yaktılar. Bu kaza da kader de değil bu katliam. Maden patronları işçiyi insan olarak değil köle olarak görüyor. Sadece bir madende 14 taşeron var. Aylardır malzeme almadılar eski malzemelerle çalıştık’ diyor.

Somalı madenci, ilçedeki maden sendikasının da hem hükümet hem de işverenle işbirliğini yaptığını da öne sürdü.

Sendikalar: Taşeron sistemi yasaklansın, madenler kamulaştırılsın

Toplantıyı örgütleyenlerden DİSK’in genel sekreteri Arzu Çerkezoğlu, sendikaların taleplerini açıkladı. Çerkezoğlu, ‘taşeron sistemi yasaklansın, madenler yeniden kamulaştırılsın, işçi sağlığı yasası çöpe atılsın, iş sağlığı ve güvenliği emek örgütlerinin denetimine verilsin, işçilerin katılleri derhal istifa etsin’ dedi.