WASHINGTON —
Ukrayna krizi, Rus ekonomisine ciddi zarar vermeye başladı. Rus yetkililer, Amerika ve Avrupa Birliği’nin uyguladığı yaptırımları önemsemiyor gibi görünse de uzmanlar, yatırımcıların riskten kaçınmaya çalışmasının Rusya’da sermaye kaybına yol açtığını söylüyor. Dünya Bankası’na göre, Kırım krizi sürdüğü takdirde Rus ekonomisi yüzde 1,8 oranında küçülecek.
Dünyanın en büyük dokuzuncu ekonomisine sahip Rusya, geçen yıl sadece yüzde 1,3 oranında büyüdü. Bu yıl ise en ufak büyüme bile olumlu sayılacak. Borsanın bu yıl neredeyse yüzde 14 oranında değer kaybettiği Rusya’da rublenin değeri de dolar karşısında yüzde 11 oranında düştü. Enflasyonun Mart’ta yüzde 7’ye çıkması bekleniyor.
Kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor’s, daha fazla yaptırımın yolda olduğu tehdidi ve ekonomik kırılganlık nedeniyle Rusya’nın görünümünü ‘durağan’dan ‘negatif’e indirdi.
John Chambers, Standard and Poor’s derelecendirme sorumlusu:
“Yatırım ortamının kötü olması ve yatırımcı güveninin azalması, Rus ekonomisinin bu ve önümüzdeki yıl büyümesine ilişkin beklentilerimizi düşürmemize yol açtı. Yatırım riskleri ve kredi derecesi dengede olmadığı için ekonomik görünümü negatif olarak belirledik.”
Yatırımcılar, Kırım krizinin başlamasından beri Rus ekonomisinden 70 milyar dolar çekti. Rus devlet bankası Sberbank Başkanı German Gref’e göre bu eğilim devam ederse ekonomi gerilemeye başlayabilir.
“Herşey, hangi senaryonun gerçekleşeceğine, olayların nasıl gelişeceğine göre belirlenecek. Sermaye çıkışı 100 milyar doları bulursa ekonomik büyüme sıfıra iner.”
Ancak Rusya çok da kötü durumda sayılmaz. Rus Merkez Bankası, daha büyük miktarda sermaye kaybetmeye dayanacak güce sahip. Enerji ihtiyacının üçte birini Rusya’dan karşılayan Avrupa’ya doğalgaz akışını keserek misilleme yapmak da bir seçenek.
İktisatçı Mark Hamrick’e göre Avrupa, Rusya’nın enerji kozunu kullanmasından çekiniyor:
“Tırmanan krizin istenmeyen sonuçlar doğurması mümkün. Rusya bazı adımlar atmaya başlarsa ne olur? Batı bunun karşılığında daha sert yanıt verebilir. O zaman da Rusya’nın Avrupa’ya ihraç ettiği enerji kaynakları tehlikeye girer.”
Böyle bir senaryo, ekonomik darboğazın küresel çapta yayılması anlamına gelebilir. Gelirinin yarısını enerji ihracatından elde eden Rusya da büyük darbe alır.
Boston Üniversitesi’nden Igor Lukes’a göre, Rusya’da halkın ekonomik açıdan zorlanmaya başlaması, yaptırımların işe yaramasının göstergesi sayılır:
“Yaptırımların Rusya çapında hayat standartlarını olumsuz etkilemeye başlaması gerekiyor. Bu şekilde kamuoyunun Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’e verdiği destek azalır.”
Rusya’da gıda ve ithal mal fiyatları yükselmeye başladı bile. Kimi Moskovalılar da Amerika ve Avrupa Birliği yaptırımlarının hedef aldığı bankalardan para çekmekte zorlandıklarını söylüyor.
Dünyanın en büyük dokuzuncu ekonomisine sahip Rusya, geçen yıl sadece yüzde 1,3 oranında büyüdü. Bu yıl ise en ufak büyüme bile olumlu sayılacak. Borsanın bu yıl neredeyse yüzde 14 oranında değer kaybettiği Rusya’da rublenin değeri de dolar karşısında yüzde 11 oranında düştü. Enflasyonun Mart’ta yüzde 7’ye çıkması bekleniyor.
Kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor’s, daha fazla yaptırımın yolda olduğu tehdidi ve ekonomik kırılganlık nedeniyle Rusya’nın görünümünü ‘durağan’dan ‘negatif’e indirdi.
John Chambers, Standard and Poor’s derelecendirme sorumlusu:
“Yatırım ortamının kötü olması ve yatırımcı güveninin azalması, Rus ekonomisinin bu ve önümüzdeki yıl büyümesine ilişkin beklentilerimizi düşürmemize yol açtı. Yatırım riskleri ve kredi derecesi dengede olmadığı için ekonomik görünümü negatif olarak belirledik.”
Yatırımcılar, Kırım krizinin başlamasından beri Rus ekonomisinden 70 milyar dolar çekti. Rus devlet bankası Sberbank Başkanı German Gref’e göre bu eğilim devam ederse ekonomi gerilemeye başlayabilir.
“Herşey, hangi senaryonun gerçekleşeceğine, olayların nasıl gelişeceğine göre belirlenecek. Sermaye çıkışı 100 milyar doları bulursa ekonomik büyüme sıfıra iner.”
Ancak Rusya çok da kötü durumda sayılmaz. Rus Merkez Bankası, daha büyük miktarda sermaye kaybetmeye dayanacak güce sahip. Enerji ihtiyacının üçte birini Rusya’dan karşılayan Avrupa’ya doğalgaz akışını keserek misilleme yapmak da bir seçenek.
İktisatçı Mark Hamrick’e göre Avrupa, Rusya’nın enerji kozunu kullanmasından çekiniyor:
“Tırmanan krizin istenmeyen sonuçlar doğurması mümkün. Rusya bazı adımlar atmaya başlarsa ne olur? Batı bunun karşılığında daha sert yanıt verebilir. O zaman da Rusya’nın Avrupa’ya ihraç ettiği enerji kaynakları tehlikeye girer.”
Böyle bir senaryo, ekonomik darboğazın küresel çapta yayılması anlamına gelebilir. Gelirinin yarısını enerji ihracatından elde eden Rusya da büyük darbe alır.
Boston Üniversitesi’nden Igor Lukes’a göre, Rusya’da halkın ekonomik açıdan zorlanmaya başlaması, yaptırımların işe yaramasının göstergesi sayılır:
“Yaptırımların Rusya çapında hayat standartlarını olumsuz etkilemeye başlaması gerekiyor. Bu şekilde kamuoyunun Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’e verdiği destek azalır.”
Rusya’da gıda ve ithal mal fiyatları yükselmeye başladı bile. Kimi Moskovalılar da Amerika ve Avrupa Birliği yaptırımlarının hedef aldığı bankalardan para çekmekte zorlandıklarını söylüyor.
