Türkiye – ABD ilişkilerinde gözler, 4 Haziran’da Washington’da Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'yla yapacağı görüşmeye çevrildi.
İkili ilişkilerde, “teknik komitelerle müzakere” yöntemiyle sorunlara çözümler geliştirilmesi yaklaşımı, Rex Tillerson’un 13 Mart günü ABD Dışişleri Bakanlığı görevinden alınmasıyla askıda kalmıştı. Şimdi özellikle Türkiye’nin, PYD-YPG güçlerince kontrol edilmeye devam ederse askeri operasyon yapabileceğini söylediği Menbiç meselesi başta olmak üzere ABD tarafında Pompeo’nun konuya nasıl yaklaşacağı merak ediliyor.
Türk Dışişleri Bakanlığı, Çavuşoğlu’nun, Pompeo'yla görüşmek üzere 4 Haziran günü Washington’da olacağını doğruladı. Çavuşoğlu'yla Tillerson arasında 19 Mart’ta yapılması planlanan ikili görüşme Amerikalı bakanın görevden alınması üzerine ertelenmişti.
Çavuşoğlu – Pompeo görüşmesinde, Suriye’nin geleceğiyle Irak’taki gelişmeler başta olmak üzere tüm bölgesel konular; konsolosluk işleri, tutuklu vatandaşlar meselesi gibi teknik komite düzeyinde daha önce ele alınmış konular gündemde olacak.
Çavuşoğlu, ikili ilişkilerdeki bu temel konuların yanı sıra ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti ilan etme konusundaki tutumundan Türkiye’nin duyduğu rahatsızlığı da Pompeo’a bizzat iletecek.
Süreç nasıl gelişmişti?
ABD – Türkiye ilişkilerinde, gerilimi azaltma amaçlı olarak teknik komitelerle müzakere yöntemi, Şubat ayında o dönemki ABD Dışişleri Bakanı Tillerson’un Ankara ziyaretiyle başlamıştı. Tillerson ve Çavuşoğlu, 16 Şubat’ta Ankara Palas’taki görüşmenin ardından ikili ilişkileri normalleştirme kararı alındığını vurgulayarak, iki ülke adına “stratejik ortaklık” açıklaması yapmıştı. Açıklamada, “Türkiye Cumhuriyeti ve ABD; müttefik ve stratejik ortak olarak, birbirlerinin güvenliklerine ve savunmalarına karşılıklı ve tartışmasız bağlılıklarını teyit ederler. İki taraf, bu amaca yönelik olarak, sonuç odaklı bir mekanizma oluşturulması konusunda anlaşmaya varmıştır. Söz konusu mekanizma en geç Mart ayı ortasına kadar hayata geçirilecektir” denilmişti.
İlk teknik komite toplantısı, 8-9 Mart’ta Washington’da yapıldı. Bu arada Çavuşoğlu’nun 19 Mart’taki Washington ziyareti Tillerson’un görevden alınmasıyla ertelendi. Sonrasında Müsteşar Ümit Yalçın’ın 30 Mart’ta Washington’a ziyaretiyle ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı John Sullivan başkanlığındaki heyetle müzakerede bulunuldu. Türk tarafı, 30 Mart’taki müzakereye ilişkin olarak “Kısaca Münbiç konusunda birlikte ilerleme kararlılığı teyit edildi. Afrin’deki insani yardım faaliyetleri hakkında ABD tarafına bilgi verildi. Ayrıca Suriye konusu dışında vize/konsolosluk işleri gibi konuları ele alacak ikinci çalışma grubu tarafından en kısa zamanda toplantı yapılmasında da mutabık kalındı. Beklentimiz şu, ABD’nin bizim taleplerimiz konusunda somut adımlar atması ve verdiği sözleri yerine getirmesi” açıklaması yaptı.
Yalçın’ın Washington’da olduğu 30 Mart günü ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Tina Kaidanow başkanlığındaki ABD heyetiyse, Ankara’daydı. Bu ziyarette, Türkiye’nin ABD’den satın almak istediği Patriot füze savunma sistemi gibi konular ele alındı.
Çavuşoğlu ve Pompeo ilk kez 27 Nisan’da Brüksel’de NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı sırasında yüzyüze görüştü. Bu görüşmenin ardından Çavuşoğlu, Pompeo'yla iki ülke ilişkilerinde mevcut müzakerelere devam edilmesini kararlaştırdıklarını açıkladı.
