Türk ve Rus savaş uçakları ilk kez karşı karşıya geldi. Rus uçağının Suriye sınırını aşması üzerinde Türk savaş uçakları devreye girdi. Ancak angajman kuralları uygulanmadı. Türkiye, Rusya’nın Ankara büyükelçisini Dışişleri Bakanlığı’na çağırarak uyarırken Başbakan Davutoğlu, ikinci ihlalde angajman kuralları uygulanabileceği mesajını verdi.
Türkiye ile Rusya çok uzun zaman sonra ilk kez askeri olarak karşı karşıya geldi. Beş gündür Suriye’de hava operasyonları düzenleyen Rusya Hava Kuvvetleri’ne ait bir savaş uçağı 3 Ekim’de Türkiye sınırını ihlal etti.
Türk Silahlı Kuvvetler, iki F-16’nın bir MIG 29 tarafından beş dakika kırk saniye süre ile radar kilidini muhafaza etmek suretiyle taciz edildiğini duyurdu.
Dışişleri Bakanlığı ise cumartesi günü 12.08’de gerçekleşen sınır ihlalinin ardından bölgede devriye uçuşu yapan iki Türk F-16’sı önlemede bulunduğunu duyurdu.
Türk uçaklarının harekete geçmesi üzerine Rus savaş uçağı, Türk hava sahasını terk ederek Suriye hava sahasına geri döndü.
Dışişleri Bakanlığı: Rusya’nın Ankara büyükelçisi bakanlığa çağrılarak kuvvetle protesto edildi
Ankara bu duruma, Moskova nezdinde diplomatik tepkisini de gösterdi. Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, ‘söz konusu ihlal, Rusya Federasyonu'nun Ankara büyükelçisi, bakanlığımız müsteşar vekili tarafından bakanlığa çağırılarak kuvvetle protesto edilmiş, bu tür bir ihlalin tekerrüründen kaçınılması önemle talep edilmiş, aksi takdirde yaşanabilecek arzu edilmeyen bir hadiseden Rusya Federasyonu'nun sorumlu olacağı bildirilmiştir’ dendi.
Dışişleri’nin tepkisi büyükelçi düzeyinde kalmadı.
Dışişleri Bakanı Feridun Sinirlioğlu, Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'u aynı gün arayarak Türkiye’nin tepkisini dile getirdi. Bakanlıktan verilen bilgiye göre, Sinirlioğlu, Türkiye’nin NATO müttefiki olan ülkeler ABD, İngiltere, Fransa, İtalya dışişleri bakanlarıyla da ihlal hakkında telefon görüşmeleri yaptı.
Davutoğlu: Türkiye’nin angajman kuralları Rusya içinde geçerlidir
Türk uçaklarının böyle bir sınır ihlalinde angajman kurallarını uygalayıp uygulamayacağı tartışılıyordu. Türkiye, 5 Ekim’de bunu uygulamadığını ancak bir sonraki ihlalde uygulayacağını duyurdu. Açıklama Başbakan Ahmet Davutoğlu’ndan geldi.
Davutoğlu, ‘‘Türkiye'nin angajman kuralları ister Suriye ister Rusya ister başka bir ülke uçakları için olsun, geçerlidir. Türk Silahlı Kuvvetleri, net olarak talimatlandırılmıştır. Uçan kuş bile olsa, kim Türkiye Cumhuriyeti sınırlarını ihlal ederse, gereken müdahalede bulunulur’ dedi.
Suriye meselesinin ‘bir Türk-Rus krizi’ olmadığını vurgulayan başbakan, Moskova’nın bu ihlalin sehven yapıldığı ve tekrar etmeyeceği yönünde güvence verdiğini belirtti.
Erdoğan: Rusya’nın Suriye’de attığı adımlar hayra alamet değil
Türkiye’nin Rusya Federasyonu’nun Suriye’deki varlığından duyduğu rahatsızlık sır değil. Bu rahatsızlığı en son Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Fransa ziyareti öncesi düzenlediği basın toplantısında dile getirdi.
Cumhurbaşkanı, kuzey komşusunun İran, Irak ve Suriye’yle işbirliği altında attığı adımların hayra alamet olmadığını söyledi.
‘‘Türkiye gibi bir ülkeye rağmen bu adımları atıyor olması, bizi ciddi manada üzmektedir, tedirgin etmektedir. Aramızdaki ikili ilişkiler malumdur. Suriye ile 911 kilometre sınırı olan biziz. Rusya'nın Suriye ile bu tür bir durumu söz konusu değil. Peki Rusya o zaman burada neyi gerçekleştirmenin gayreti içinde. Suriye, rejim böyle bir talepte bulunduğu için bunu yapıyormuş. Her rejimin talebine, her ülkenin uyması diye bir şey söz konusu değildir. Bunu sizler siyasi bir karar olarak uygun görürseniz yaparsınız, uygun görmezseniz yapmazsınız. Ama burada sizlerle gerek siyasi noktada, gerekse uluslararası düzeyde bir istişari konsey oluşturmuş Türkiye'ye rağmen yaparsanız bu tabii ki bizi derinden üzer. Nitekim şu anda da geldiğimiz nokta budur ve atılan adımlar hayra alamet değildir. Bu konudaki hassasiyetlerimizi, bundan sonraki süreçte çok daha farklı bir şekilde ele alacağız. ’’
Erdoğan: ‘‘ Rejimle işbirliği yapan ülkeler, bunun hesabını tarihe verecekler’’
Suriye’de IŞİD’e karşı mücadele eden PYD’nin terör örgütü olduğu yönündeki görüşlerini yineleyen Erdoğan, bu örgüte verilen desteklere ilişkin Türkiye’nin elinde belgeler olduğunun altını çizdi.
Türkiye Cumhurbaşkanı, ‘‘Suriye'de bunca mazlum, mağdur insan varken 350 bin insanın öldürülmesi olayı var, bunun da faili var. Devlet terörü estiren bir Esad var ve bu devlet terörü estiren kişiyi, ne yazık ki bakıyorsunuz, Rusya da savunuyor, İran da savunuyor. Bunları söylediğimiz için rahatsız olanlar da var. Sortiler kimden yana? Rejimden yana. Rejimle iş birliği yapan ülkeler, tarihe bunun hesabını vereceklerdir’’ dedi.
Türkiye hala ‘güvenli bölge’ istiyor
Türkiye’nin eğit-donat konusundaki gayretini sürdüreceğini de belirten Erdoğan, Ankara’nın Suriye’de güvenli bölge oluşturulması önerisini de hatırlattı.
Cumhurbaşkanı, ‘biz güvenli bölgenin tesis edilmesini Amerika'ya teklif ettik. Aynı şeyi Rusya'ya da teklif ettik. Niye teklif ettik? Buradaki insanlar aynı zamanda kendi topraklarına da dönmek istiyorlar. Aksi taktirde güvenli bölge diye hazırladığınız yerler hepsi ölüme açık havzalar gibi olmuş olur ki bu da tabii adil bir yaklaşım olmaz’ diye konuştu.
