İran'ın nükleer programıyla ilgili yürütülen Viyana'da görüşmeler bugün kritik bir aşamaya giriyor. Yetkililer, iki büyük konuda anlaşma sağlanması gerektiğine işaret ediyor: İran'a ekonomik yaptırılmların aşamalı olarak hafifletilmesi ve bu ülkenin nükleer ve askeri tesislerinin incelenmesi.
Uzmanlar, İran ve P5+1 ülkeleri 7 Temmuz son tarihine kadar bir nihai anlaşma imzalanabilmesi için çalışmalarını yoğun bir şekilde sürdürüyor.
Amerika Dışişleri Bakanı John Kerry ve İranlı muhatabı Muhammed Cevat Zarif, Tahran hükümetiyle nükleer görüşmelerin yürütüldüğü Viyana’da bir kez daha bir araya geldi. Birleşmiş Milletler yetkilileri, İran’la P5+1 ülkeleri arasındaki nükleer görüşmelerde ilerleme sağlanabileceği yönünde olumlu işaretler veriyor.
Kerry ve Zarif’in görüşmesinin ardından bir açıklama yapılmadı.
Öte yandan Uluslararası Atom Enerji Dairesi Başkanı Yukiya Amano, İran’ın nükleer programının olası askeri boyutları konusunda ekibinin önümüzdeki altı ay içinde bir rapor hazırlamasını beklediğini açıkladı.
Gazetecilere konuşan Amano, Perşembe günü Tahran’a yaptığı ziyarette, bazı ilerlemeler gördüğünü, ama daha yapılması gereken çok iş olduğunu bildirdi. Amano’nun açıklamaları, uzmanlarca olumlu gelişme olarak değerlendiriliyor. İran ve uluslararası güçler arasındaki görüşmelerde anlaşmaya varılması için yeni tarih, önümüzdeki salı gününe uzatılmıştı.
Amerika’nın Sesi’nin Viyana’da görüşmeleri izleyen muhabiri de, Uluslararası Atom Enerji Dairesi Başkanı’nın açıklamalarını, iki yıldır yoğun bir şekilde devam ettirilen uluslararası görüşmelerde bir türlü çözülemeyen en zorlu sorunlardan birinin çözümü yolunda önemli bir adım atılmış olabileceği şeklinde yorumladı.
Tüm taraflar İran’ın nükleer programıyla ilgili nihai bir anlaşmanın yakın olduğuna işaret etse de, halen çözülemeyen bir dizi sorun bulunuyor. Bunlardan biri, İran’ın askeri tesislerinin incelenmesiyle ilgili. Uluslararası Atom Enerji Dairesi, İran’ın nükleer programının askeri boyutları konusunda ayrıntılı inceleme yapma fırsatı bulamadı. Diğer anlaşmazlık konularıysa İran’ın nükleer tesislerine erişim ve uluslararası yaptırımların kaldırılması için takvim belirlenmesiyle ilgili.
Taraflar nihai anlaşmaya varmak amacıyla 30 Haziran olarak belirlenen son tarihi kaçırmıştı. Bu kez bu tarih 7 Temmuz’a uzatıldı.
Amerika Dışişleri Bakanı John Kerry, Viyana’da bir dizi gizli toplantı yürütüyor. Görüşmelere katılan bazı ülkelerinin dışişleri bakanları Viyana’dan kısa süreliğine ayrılsa da bugün yeniden geri dönecek. Amerika Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, Salı’ya kadar çözülmeyi bekleyen sorunlar olduğuna işaret ediyor.
Diğer bir ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi de, uzmanların vardığı anlaşmanın katılımcı ülkenin bakanları, hatta liderlerinin de onayından geçmesi gerektiğine dikkati çekti.
Kerry dışında, İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevat Zarif ve Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi de hafta sonu boyunca Viyana’da kaldı.
Amerika Enerji Bakanı Ernest Moniz de İran’ın nükleer programından sorumlu Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Ali Ekber Salihi’yle görüşmek üzere Viyana’da bulunuyor.
