Kamusal alanda burkanın, liseye kadar da tüm devlet okullarında türbanın yasak olduğu Fransa’da, üniversitelerde de türban yasağı getirilmesi yeniden tartışma konusu oldu. Üstelik tartışma bu sefer hükümet kanadından başlatıldı. Kadın Haklarından Sorumlu Devlet Bakanı Pascale Boistard, üniversitelerde türban takılmasına karşı olduğunu dile getirince tarihi poelmik yeniden alevlendi. Muhalefet de, hükümete, türbanın yasaklanması için birlikte yasa çıkarma önerisi getirdi.
Bakan Boistard, Le Figaro gazetesinde yayımlanan bir video görüntüsünde laiklik yasasını tartışırken kendisine yöneltilen “Üniversitelerde türban takılmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusuna, “Zorunluluk olmasa da, ben desteklemiyorum, karşıyım. Türban üniversite eğitiminin bir parçası değildir. Elbette bu hükümetin görüşü değil ama üniversite rektörlerini öğrencileriyle bu konuyu tartışmaya davet ediyorum. Zira üniversiteler, herşeyin açıklıkla tartışıldığı, konuşulduğu mekanlardır” dedi.
Açıklamaya ilk destek, iktidardayken devlet okullarında türbanı, kamusal alanlarda da burkayı yasaklayan ana muhalefet partisi Halk Hareketi Birliği UMP’den geldi. UMP Alpes-Maritimes milletvekili ve partinin güvenlik uzmanı Eric Ciotti, bir kaç hafta önce “dini sembollerin üniversitede yasaklanmasını” öngören yasayı Meclis’e sunduğunu hatırlatarak, “Bakan Boistard’ın söylediklerine katılıyorum. Çok haklı, üniversitelerde türbanın yasaklanması gerekir. Üniversiteler kamu hizmeti verilen alanlar ve kamu hizmeti verilen alanlarda cumhuriyetin tarafsızlığı ilkesi ifade bulmalıdır. Laiklik üzerine büyük vaatler, büyük konuşmalar dinliyoruz. Ama icraat yok. Gelin uygulamaya geçelim. Bu konuda sunduğum yasa önerisini destekleyin” diye konuştu.
Başbakan Valls sessiz
Devlet Bakanı’nın açıklamalarının, hükümetin “Müslüman açılımı” politikaları ve muhalefetin bu konuda verdiği yasa önergesiyle aynı ana denk gelmesi, soru işaretlerine yol açtı. Bir tarafta imamları eğiten, Fransız İslam Konseyi’ne daha çok temsil hakkı veren, tüm Müslüman temsilcileriyle yılda 2 kez toplanma sözü veren hükümet, ’Fransa İslamı markası’ yaratmaya çalışıyor. Diğer tarafta da aşırı sağ Front National, ‘laiklik elden gidiyor’ diyerek ciddi seçmen desteği topluyor. Hassas bir dönemden geçtiklerini belirten Başbakan Valls, bu çelişki nedeniyle Bakan Boistard’ın türban yasağı açıklamalarına karşı sessiz kalmayı seçti. Halbuki PS’in ‘şahin’ kanadını temsil eden ve İçişleri Bakanlığı döneminde üniversitelerde türban yasağını destekleyen Başbakan Valls, imamların eğitimi konusundaki politikalarını açıklamak üzere Strasbourg’da soruları yanıtsız bıraktı.
Tüm partiler bölündü
Türban tartışması her seferinde olduğu gibi yine iktidarı ve muhalefetiyle tüm partileri böldü. UMP yönetimi Ciotti’nin hazırladığı yasayı onaylayıp Meclis’e sundu ancak UMP içinde de türban yasağı taleplerine tepkiler var. UMP Manche milletvekili Philippe Gosselin, "Bu konu üzerinde tam bir histeri yaşanıyor. Buna karşıyım. Front National’in peşinden koşmak, herkesin kaybedeceği kötü bir oyun. Gerilimi sakinleştirmek lazım. Biraz zaman verelim, düşünelim. Bir kaç ayda düzgün bir karar alamayız, sadece göz boyarız" dedi.
Merkez sağ parti UDI milletvekili Yves Jego da, yasak getiren bir yasaya kesinlikle karşı olduğunu dile getirerek, "Sosyalist Bakan, türbanlı genç kızları hedef göstererek Front National’in oyununu oynuyor" dedi. İktidardaki Sosyalist Parti’den milletvekili Razzy Hammadi de, "Üniversitlerde böyle bir sorun yok. Laikliği savunmak için daha fazla katı ve kapalı olmak değil, daha açık olmak gerekiyor" diye konuştu.
İçişleri Bakanlığı döneminde türban yasağını savunan Başbakan Manuel Valls, ülkede tüm partileri bölen türban tartışmasına şimdilik sessiz kaldı. Charlie Hebdo saldırısının ardından toplumda yeni bir denge yaratmaya çalışan Valls, yorum yapmadı. Ancak UMP ve PS bu tür konularda sessiz kalması, aşırı sağ Front National’in hanesine artı puan olarak geçiyor. Mart ayı sonunda iki turlu olarak yapılacak bölgesel seçimlerde yine ülkenin birinci partisi olmayı hedefleyen Front National, ülkede laikliğin en kuvvetli savunucusu olduğunu savunuyor.
Müslümanlar karşı
RMC Radyosu’na konuşan Fransa Müslümanlar Birliği Başkanı Nabil Ennasri ise açıklamalar karşısında "şok" olduğunu dile getirdi. Ennasri, "Bu ağlanacak bir çıkış. Çünkü UMP bu konuda bir kaç gün önce bir yasa önerisi sunmuştu. UMP, FN’in peşinden koşuyor. Bunu biliyoruz. Ama bundan daha içler acısı olan PS’in de bunu izlemesi ve FN’in bir kez daha Fansız politikasında çekim merkezi olduğunu görmek. Fransa’nın yeni kırılma ya da ayrılıklara ihtiyacı yok. Yakınlaşmaya, dayanışmaya, uyuma ihtiyacı var. Ve bunu da kadınlarımızı bir kez daha hedef göstererek yapamayız. Bu yolla özellikle üniversitelerde yükselen kimlik tartışmalarını ve tansiyonları düşüremeyiz" diye konuştu.
Sosyal medya da tartışmaya katıldı
Tartışma sosyal medyada da hızla alevlendi. Gazeteler, Web sayfaları üzerinden “türban yasağını destekliyor “musunuz ?” sorusunu yöneltirken, Twitter üzerinden de, “Türban sorunu yok, işssizlik ve güvenlik sorununu çözün”, “türban tek dini sembol mü, diğerleri ne olacak?” tepkileri yağdı.
Fransa’da üniversitelerde yalnızca öğretim görevlileri ve üniversite çalışanları için turban yasağı var. Fransa’da 2004 yılında liseye kadar tüm devlet okullarında dini semboller yasaklanmış, üniversite öğrencileri “yetişkin” sıfatında algılanarak yasak kapsamı dışında tutulmuştu.
