Güney Carolina eyaletindeki son tartışmaya katılan Cumhuriyetçi Parti Başkan aday adayları, bu kez dün ölen ABD Anayasa Mahkemesi üyelerinden Antonin Scalia’nın yerine yapılacak atamayı ele aldı. Cumhuriyetçi adaylar, Başkan Barack Obama’nın atamayı kendisi yapmak yerine, gelecek yıl görevi devralacak halefine bırakması yönünde görüş bildirdi.
Geçen hafta New Hampshire önseçimlerini birinci bitiren milyarder emlakçı Donald Trump, tartışma programından önce yayınladığı mesajda, Scalia’nın ölümünün Amerika’da muhafazakar kesime büyük darbe olduğunu iddia etti, Senato’da çoğunluğu oluşturan Cumhuriyetçi Parti Grubu’nun lideri Mitch McConnell’a yeni Anayasa Mahkemesi yargıcını atama sürecini, Obama’nın görevi bırakacağı gelecek Ocak ayına erteleme çağrısında bulundu.
Tartışmaya katılan diğer adaylar Florida Senatörü Marco Rubio, Texas Senatörü Ted Cruz, Ohio Valisi John Kasich ve emekli beyin cerrahı Ben Carson da, atamayı Obama’nın yapmaması gerektiğini savundu.
Anayasa gereğince görev süreleri ömür boyu olan Amerikan Anayasa Mahkemesi yargıçlarını Başkan atayabiliyor. Zaman zaman bu durum, Anayasa Mahkemesi içindeki muhafazakar ve liberal yargıç dengesini değiştirebiliyor. Nitekim muhafazakar üye Scalia’nın ölümüyle birlikte Anayasa Mahkemesi içindeki denge, Obama’nın yapacağı atamayla liberaller yönüne değişmiş olacak. Ancak atamanın şu anda muhalefetteki Cumhuriyetçi Parti’nin denetimindeki Senato tarafından onaylanması gerekiyor. Şimdiye kadar bir Başkan’ın son yılında Anayasa Mahkemesi yargıcı ataması başarılı sonuç vermedi. Senato’nun rakip partinin denetiminde olmasıysa bu durumu daha karmaşık hale getiriyor. Uzmanlar Amerikan siyasetinde yeni bir partizan mücadelenin başlayacağına işaret ediyor.
Bununla birlikte Cumhuriyetçi adaylardan bir tek Florida eski valisi Jeb Bush, yeni Anayasa Mahkemesi üyesini belirlemenin yasal olarak Başkan’ın sorumluluğu olduğunda ısrar etti, ancak Obama’nın üzerinde uzlaşılmış bir adayı atamasını beklemediğini söyledi.
Güney Carolina’da önseçimler 20 Şubat’ta yapılacak.
Dün geceki son tartışma programı da oldukça hararetli geçti. Trump, Jeb Bush’un Obama’dan önce Başkanlık yapan ağabeyi George W. Bush dönemini eleştirdi.
Trump 2003’teki Irak savaşını “koca bir hata” diye nitelerken, Bush ve Rubio buna karşı çıkarak, George W. Bush’un Amerika’yı daha güvenli hale getirdiğini iddia etti. Trump da sıklıkla 11 Eylül 2001’deki terör saldırılarında yıkılan New York’taki Dünya Ticaret Merkezi kulelerine dikkati çekti.
Bush ise, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e destek verdiği için Trump’ı eleştirdi, Putin’in Suriye savaşında olumlu bir ortak olamayacağını vurguladı.
Cumhuriyetçi aday adayları, tartışmalarında Amerika’nın sıcak konularından göçmenliğe de değindi. Özellikle geçmişleri Kübalı göçmenlere dayanan Rubio ve Cruz arasında sıcak tartışmalar yaşandı. Rubio, sınırlarda alınan güvenlik önlemlerinin işe yararlılığının henüz kanıtlanmadığını vurgulayarak, kaçak göçmenler konusuna ağırlık verilmesi gerektiğinin altını çizdi. Ayrıca Rubio, ülkede uzun süredir yaşayan kaçak göçmenler konusunda Amerika’nın “mantıklı, ama sorumlu” davranacağından emin olduğunu söyledi.
Babası Kübalı olan Cruz ise Amerika’da kaçak yaşayanlar için hiçbir şekilde vatandaşlık yolunun açılmaması gerektiğini savunuyor.
New Hampshire önseçimlerini ikinci bitiren Ohio Valisi John Kasich ise, vatandaşlık olmasa da kaçaklar için ülkede yasal ikamet etme ve çalışma hakkının verilmesi gerektiğini savundu. Kasich bir yandan sınır güvenliği yönünde önlemler alınırken, bir yandan da “misafir işçi” programı geliştirilmesi gerektiğini söyledi.
