Amerika’da seçim dönemlerinde dokunmatik ekranlarla oy kullanmak artık alışkanlık haline geliyor. Bu teknolojinin iyi tarafı, oyların seçim gününde hızla sayılması ve resmi sonuçların aynı gün açıklanması. Ancak bazı gözlemcilere göre bu teknoloji kamu güvenini sarsacak yeni sorunlara da yolaçabiliyor.
Cumhuriyetçi Parti adayı George Bush ve Demokrat Parti adayı Al Gore arasında, 2000 yılı Kasım ayında yapılan başkanlık seçiminde oy sayımı, Florida eyaletinde elle yapıldı ve resmi sonuçlar sayım gününden sonraya sarktı. 2004 yılında çok sayıda eyalet oy pusulası kullanmaktan vazgeçti ve dokunmatik ekranlı bilgisayarlara geçti. Ama bu teknolojinin de bazı zayıf yanları ortaya çıktı.
Kamuoyu, demokratik seçimle işbaşına gelen bir hükümetin güvenilirliğinin, oy pusulalarının adil ve tutarlı sayılmasından geçtiğine inanıyor. Ama teknolojinin gelişmesiyle seçim görevlileri, bu tutarlılığı ve güvenilirliği korumak için yeni adımlar atmak zorunda kalıyor.
Amerika’nın birçok yerinde olduğu gibi Maryland eyaletinin Montgomery ilçesindeki seçim görevlileri de, elektronik oy makinelerinin çalıştırılmasıyla ilgili özel eğitimden geçiriliyor. Eğitmen, makine kayıtlarının tutarlı olması için yapılması gerekenleri anlatıyor: “Makineler sürekli kamera gözetimi altında hazırlanıyor. Demokrat ve Cumhuriyetçi Parti temsilcileri bu hazırlık sırasında gözlemci bulunduruyor. Oy kullanma süreci boyunca, makineler kapatılıp kilitleyinceye kadar burada kalıyoruz.”
Dokunmatik ekranlı bilgisayarlarla oy kullanmak ve oy sayımının hızla yapılması, büyük bir adım gibi görünüyor. Ancak Washington’da kamu çıkarlarını gözeten bir araştırma kurumunda görevli uzman Gary Kalman’a göre bu yöntemin dezavantajları var.
Kalman şöyle diyor: “Bu makinelerin çoğunda imkansız olmasa da oyların sağlamasını yapmak çok zor. Tekrar saymanızı gerektiren bir durumla karşılaşırsanız, makine size ne derse güvenmek zorundasınız. Makine yanlış sonuç verirse bunu doğrulama imkanına sahip değilsiniz. Oyları saymanın başka yöntemi yok.”
Washington’daki Johns Hopkins Üniversitesi’nden Benjamin Ginsberg gibi siyasi gözlemciler, elektronik oy makine sayımlarının başka yöntemlerle doğrulanamaması yüzünden geleneksel seçim pusulasına dönülmesi gerektiğini savunuyor: “Her bilgisayarın şifresini kırıp bilgilere ulaşmak mümkün. Bundan dolayı her zaman kayıtların kağıt baskısının alınması gerek. Üzerinde daha önce uğraşıldı ve araştırıldı. Bilgisayarlardaki verilerden çıktı alınması, daha güvenli olur.”
Profesör Ginsberg’ün bahsettiği bilgisayar çıktısı, seçmenlerin oy kullandıktan sonra, seçim görevlilerinin saklaması için tutacağı basit bir kağıt fişten ibaret. Sonuçların yeniden sayılması gerekirse bu fişler kullanılabilir. Ama mevcut makineler çıktı alamıyor. Eyalet ve ilçelerin yeni makineleri satın almasıysa milyonlarca Dolar’a malolabilir.
Birçok uzman, elektronik oy verme sisteminin Amerikan demokrasisinin güvenilirliğini tehlikeye attığını savunuyor.