Geçen yıl Almanya Başbakanı Angela Merkel’i dinlediği belgelenen Amerikan Ulusal Güvenlik Dairesi’nin (NSA) Fransa cumhurbaşkanlarını da dinlediği ortaya çıktı. Liberation gazetesi ve haber sitesi Mediapart’ta eş zamanlı olarak yayınlanan WikiLeaks belgelerine göre, Amerika 2006 ve 2012 yılları arasında, Fransa eski cumhurbaşkanları Jacques Chirac ve Nicolas Sarkozy ile şimdiki Cumhurbaşkanı François Hollande’la yakın çalışma ekibini dinlemeye aldı.
Julien Assange ile işbirliği yapparak Wikileaks belgelerini inceleyen Liberation gazetesi, NSA’ya ait beş ayrı dinleme analiz raporunu yayınladı. Almanya Başbakanı Angela Merkel’in dinlendiğinin ortaya çıkmasının ardından, Fransız medyası kendi politikacılarının da dinlendiğini öne sürmüştü. Liberation’un yayınladığı son belgelerle, bu iddia da kanıtlamış oldu. Ancak dinlemenin boyutlarının bakan, bürokrat ve diplomatlara kadar yayılması ve Amerika’nın Fransa’ya olan ilgisinin yoğunluğu şaşırttı.
“France-Leaks” belgelerinin tümünün “Top secret/Çok gizli” damgalı olduğunu yazan Liberation’un yayınladığı raporlarda açıkça, üç Fransa cumhurbaşkanı Jacques Chirac, Nicolas Sarkozy ve François Hollande’ın yakın çalışma ekibiyle beraber dinlendiği ortaya çıkıyor. Dinlemeler 2006 yılında başlıyor, Nicolas Sarkozy’nin iktidara gelmesiyle yoğunlaşıyor. Sarkozy özellikle Rusya ile Gürcistan arasında yaşanan Güney Osetya krizindeki arabuluculuğu döneminde dinleniyor. François Hollande’ın ise, göreve geldiği ilk hafta, Yunanistan krizi ilk patlak verdiğinde, Almanya Başbakanı Angela Merkel ile Yunanistan’ın AB’den çıkmasını tartıştığı görüşmeler NSA’nın antenlerine takılıyor.
Dinleme listelerinde üç cumhurbaşkanının yanısıra, adeta Fransız devletinin kara kutuları olan AB İşlerinden Sorumlu Bakanlar Jean-Pierre Jouyet ve Pierre Lellouche , İçişleri Bakanı Claude Gueant, sıkça değişen Dışişleri, Maliye ve Tarım bakanları ile Elysee Genel Sekreteri Jean-David Levitte’in isimleri yer alıyor.
Paris’in göbeğindeki elçilik binasından dinlenmiş
NSA’nın Elysee Sarayı, Dışişleri ve Parlamento’nın tam ortasında yer alan Concorde Meydanı’ndaki Amerikan büyükelçiliği binasının üst katına yerleştirilen teknik donanım sayesinde dinlediği de Liberation’da yer alan bilgiler arasında. Dışişleri Bakanı Laurent Fabius açıklama istemek üzere Amerika’nın Paris Büyükelçisi’ni Bakanlığa çağırdı.
Hollande Savunma Konseyi ‘acil’ topladı
Wikileaks belgeleriyle NSA’nın Almanya Başbakanı Merkel’i dinlediği ortaya çıkınca, Merkel Washington’a giderek “Dostlar birbirini ispiyon etmez” diyerek tepki göstermişti. Hollande da 2014’te Washington’da Başkan Obama ile bir araya gelerek bu konudaki rahatsızlığını dile getirmiş ve Fransa’nın dinlenmeyeceği konusunda Obama’dan garanti almıştı. Ancak Liberation’un yayınladığı belgelerde en son dinleme tarihi, Fransız Dış İstihbarat Servisi (DGSE)’nin, NSA ile dinlemeler konusunda bir protokol imzaladığı 22 Mayıs 2012. Bu tarihten sonra bir kayıt yok.
Parlamentoda öfke
Cumhurbaşkanı Hollande, konuyu görüşmek için sadece olağanüstü güvenlik krizlerinde toplanan Savunma Konseyi’ni acil gündemle Elysee’de toplantıya çağırdı. Ardından parlamento temsilcileriyle bir araya gelerek konu hakkında bilgi verdi. Elysee’den yapılan açıklamada Hollande’ın “Fransız cumhurbaşkanlarının dinlemesini kabul edilemez bulduğu” belirtildi ve konuyu Obama ile telefonda görüşeceği açıklandı. Beyaz Saray’dan gece yapılan açıklamada ise, “Hollande’ın dinlenmediği ve dinlenmeyeceği” belirtildi.
Konu Meclis’te de hükümete yönelik sorularda gündeme getirildi. Hem iktidar hem de muhalefet adına söz alan milletvekilleri, bu eylemi karşısında Amerika’ya sert yanıt verilmesini istediler. Milletvekilleri, dinleme skandalının Fransa’nın bağımsızlığına doğrudan saldırı olduğunun altını çizerek, Amerika ile tartışılmakta olan Transatlantik “Serbest değişim” Anlaşması’nın iptal edilmesini de talep ettiler.
Valls’e istihbarat yasası eleştirisi
Sorulara yanıt veren Başbakan Manuel Valls, “Fransa, güvenliğini ve çıkarlarını tehdit eden hiçbir girişime geçit vermeyecek” dedi. Valls, “Bu bilgiler çok ciddi. Elbette sürpriz olmadı bizim için. Pembe bir dünyada yaşamadığımızı biliyoruz, naif de değiliz. Ama sürpriz olmaması öfke duygularımızı azaltmıyor. Müttefik ülkeler arasındaki istihbaratta doğru davranış kuralları geliştirilmeli” dedi. Ancak sol partiler, ülkede herkesin kolayca dinlenmesini sağlayacak olan istihbarat yasasını getiren Sosyalist Başbakan Valls’i sert eleştirerek, yasaı geri çekmelerin i istediler. Valls bu eleştirilere de, dinleme skandalının kararlılıklarını değiştirmediğini ve yasayı çıkaracakları yanıtını verdi.
'Hollanda Obama'yla görüştü'
Hollande Obama ile telefonda görüştü. Elysee'den yapılan açıklamada "Obama hiçbir çelişkiye yer bırakmayacak şekilde Kasim 2013’te Snowden olayından sonraki ve Şubat 2014'teki dinleme skandalından sonra Hollande ile görüşmesinde verdiği sözü tutacağını yeniden hiçbir çelişkiye yer bırakmaksızın tekrar etmiştir. Fransız istihbarat birimi yetkilileri, konuyu görüşmek ve işbirliğini derinleştirmek üzere çok kısa bir süre içinde Washington'a gidecektir" denildi.
Hollande konuyu Başkan Barack Obama ile telefonda görüştü. Elysee'den yapılan açıklamada "Obama hiçbir çelişkiye yer bırakmayacak şekilde Kasım 2013'te Snowden olayından sonraki ve Şubat 2014'teki dinleme skandalından sonra Hollande ile görüşmesinde verdiği sözü tutacağını, yeniden hiçbir çeliskiye yer bırakmaksızın tekrar etmistir. Fransız istihbarat birimi yetkilileri, konuyu görüşmek ve işbirliğini derinleştirmek üzere cok kısa bir süre içinde Washington'a gidecektir" denildi.
