Erişilebilirlik

Vitamin Hapları Sanıldığı Kadar Yararlı mı?


Vitamin Hapları Sanıldığı Kadar Yararlı mı?
Vitamin Hapları Sanıldığı Kadar Yararlı mı?

Hangi gıdalarda hangi vitaminler var? Dengeli beslenenler vitamin hapları almadan da sağlıklı kalabilir mi?

Vitamin kelimesi 1912’ye, Polonyalı bilim adamı Casimir Funk’ın araştırmalarına kadar uzanıyor. O dönem pirinç zarındaki bir madde üzerinde çalışan Funk, bu maddenin Beriberi olarak adlandırılan ve B1 vitamini yoksunluğundan kaynaklanan hastalığı tedavi ettiğine inanıyordu.

Funk, bu maddenin “amine” (amin) olarak adlandırılan bir kimyasal grubuna ait olduğunu düşünüyordu. Funk, bu kelimenin başına “yaşam” anlamına gelen “vita”yı ekledi. Bundan sonra bu maddeler yaşam için gerekli olan “amine”ler yani vitaminler olarak adlandırılır oldu.

Funk, soğan zarındaki maddeyi zardan ayırmayı başaramadı. Bu maddenin daha sonra “thiamine” olduğu anlaşıldı. Funk, deneyini başarıyla tamamlayamasa da vitaminlerin önemini ilk anlayan kişi olarak tarihteki yerini aldı.

Vitamin Hapları Sanıldığı Kadar Yararlı mı?
Vitamin Hapları Sanıldığı Kadar Yararlı mı?

Daha sonra bilim dünyası 14 çeşit vitamin keşfetti. A, B grubu vitaminler, C,D, E ve K vitaminleri bu çeşitler arasında yer alıyor. Bilim adamları vitaminlerin hücreler içindeki kimyasal değişikliklerin gerçekleşmesine yardımcı olduğunu hatırlatıyor. Bu yüzden gıdalarıyla yeterince vitamin alamayanlar bir dizi hastalıkla mücadele etmek zorunda kalabiliyor.

Sağlıklı kalmak için nasıl gıdalar almak gerekiyor?

Bunun için bazı önemli vitaminlerin ne işe yaradığını hatırlamakta fayda var.

Örneğin A vitamini… A vitamini cildin ve diğer dokuların kurumasını engelliyor. Gözdeki ışığa duyarlı maddenin oluşumundan da bu vitamin sorumlu. Dolayısıyla yeterince A vitamini almayanlar karanlıkta görmekte zorlanabiliyor. A vitamini eksikliği gözlerin kuruması, iltihaplanması ve hatta körlükle bile sonuçlanabiliyor.

Balık yağında bulunan A vitamini aynı zamanda yumurta sarısında da bolca var. Tatlı patates, havuç ve diğer koyu renkli meyve ve sebzeler de vücudumuz tarafından A vitaminine çevrilebiliyor.

B vitamini aynı zamanda “thiamine” olarak biliniyor. Nişastalı gıdaların vücutta enerjiye dönüştürülmesine yardımcı olan bir vitamin. Kalp ve sinir sisteminin düzgün biçimde çalışmasında da B vitamininin rolü var. B vitamini eksikliği güçsüzlüğe ve gelişim sorunlarına yol açabiliyor.

Thiamine, esmer pirinç gibi tam tahıllı gıdaların yanı sıra fasulye, bezelye, et ve balıkta da bulunuyor.

Bir diğer B vitamini de “niacin” (Niasin). Hücrelerin gıdalardan alınan enerjiyi kullanmasına yardımcı olan Niasin, aynı zamanda güçsüzlük, kırmızı cilt rengi ve mide sorunlarıyla kendini gösteren Pellagra hastaligina karşı vücudu koruyor. Niasin et, balık ve yeşilliklerde bulunuyor.

B-12 vitamini folik asitin vücuttaki görevini yapabilmesi için çok önemli. B-12 ve folik asit birlikte kırmızı kan hücreleri yani alyuvar yapımına yardımcı oluyor. Aldığımız bazı gıdalarda B-12 mevcut. Örneğin, yumurta, et, balık ve süt ürünlerinde. Koyu yeşil sebzeler de B-12 açısından zengin oluyor. Ayrıca hamilelerin folik asit kullanarak çocuklarının bazı fiziksel sorunlarla doğması olasılığını azaltabileceğini belirtiyor uzmanlar.

2003 yılında Japon bilim adamlarının yaptığı bir araştırma B vitamini grubuna bir madde daha ekledi. B grubu vitaminlerin PQQ olarak adlandırılan bu yeni üyesinin farelerin üreme ve bağışıklık sistemlerini güçlendirdiği tespit edildi. PQQ’nun insanlar için de aynı derecede önemli olduğunu belirten araştırmacılar, soya fasulyesi, maydanoz, yeşil çay, yeşilbiber ve kivide bol bol PQQ olduğunu vurguluyor.

Güçlü kemikler, dişler ve sağlıklı damarların yolu da C vitamininden geçiyor. Yaraların çabuk kapanabilmesi de C vitamininin vücuttaki maharetlerinden. C vitaminini gıdalarla alabilmenin yolu narenciye, domates ve çiğ lahana gibi sebze ve meyvelerden geçiyor.

Vitamin Hapları Sanıldığı Kadar Yararlı mı?
Vitamin Hapları Sanıldığı Kadar Yararlı mı?

Kandaki kalsiyum miktarına katkıda bulunan vitamin ise D vitamini. Kalsiyum sağlıklı sinir ve kas hücreleri ve bu hücrelerin normal şekilde işlemesi için gerekli. Güçlü kemiklerin bir diğer yardımcısı da yine D vitamini.

K vitamini ise sağlıklı kan hücrelerinin oluşabilmesi için önemli. Vücuttaki bir kesiğin etrafının hızlı şekilde kan hücreleriyle kaplanması, kanın durması ve yaranın kabuk bağlaması için de gerekli K vitamini. Barsaklardaki bakteriler K vitamini üretimine yardımcı olabiliyor. Bazı sakatat ve lahana, ıspanak gibi sebzelerde de K vitamini bolca bulunuyor.

Vitamin Hapları Ne Zaman Gerekli?

Uzmanlar, insan vücudunun sağlıklı işleyebilmesi için vitaminlerin gerekli olduğunu söylüyor. Sağlıklı beslenmenin özü de zaten bütün vitaminlerin dengeli biçimde alınabileceği bir beslenme tarzından geçiyor.

Dengeli beslenemediğini düşünen pek çok insan vitamin takviyesi alarak bu açığı kapatmaya çalışıyor. Ancak 2006’da Amerika’nın başkenti Washington’da toplanan uzmanlar vitamin haplarıyla ilgili gerçekleri masaya yatırdı. Uzmanlar, insan sağlığın daha iyiye gitmesi ya da hastalıklardan korunma gibi hedefler düşünüldüğünde çoğu vitamin takviyesinin sanıldığı kadar işe yaramadığında hemfikirdi. Ancak toplantıda bazı vitamin takviyelerinin sağlık üzerinde olumlu etkileri olduğu da göz ardı edilmedi.

Vitamin Hapları Sanıldığı Kadar Yararlı mı?
Vitamin Hapları Sanıldığı Kadar Yararlı mı?

Örneğin D vitamini takviyesinin özellikle yaşlı kadınlarda kemiklerin korunabilmesi için önemi ya da bebeklerinin fiziksel sorunlarla doğmasını istemeyen kadınların hamilelikte folik asit almasının yararları gibi konularda birçok uzman aynı görüşte.

Uzmanlar insanların yaşları ve yaşam şekilleri nedeniyle bazı vitaminleri doğal yollarla almakta zorlandıkları takdirde haplara başvurması gerektiğini söylüyor. Örneğin insanlar yaşlandıkça bedenleri B-12 vitaminini doğal gıdalardan almakta zorlanmaya başlıyor.

Ancak vitaminlerin de dozunu kaçırmamak gerekiyor. Uzmanlara göre ne kadar vitamin alınması gerektiği mutlaka doktorlarla görüşülmeli. Doğal yollarla vitamin açığını kapamak isteyenlerin ise her meyve, sebze, karbonhidrat ve protein grubundan gıdaların alındığı dengeli bir beslenmeye ihtiyacı var.

İlgili bağlantılar

XS
SM
MD
LG