Rusya ile gerilimin giderek artması nedeniyle Ukraynalı işletmeler gözlerini başka yerlere çevirmiş durumda.
Sıcak bir yaz günü Harkiv’deki bu eğlence parkında teleferiğe bindiğinizde yanıbaşınızda bir savaş olduğunu tahmin bile etmeniz zor.
Buradan birkaç yüz kilometre ötede, Ukrayna ordusu Rusya yanlısı ayrılıkçılara karşı aylardır mücadele veriyor.
Komşu Donetsk ilinde devam eden savaştan Harkiv fazla etkilenmemiş durumda ancak Rusya ile yaşanan gerginlik nedeniyle kentin ekonomisi sıkıntıda.
Bu nedenle işletmeler başka yerlerde fırsatlar arıyor.
Harkiv gibi kentlerde sanayi sektörü, eski Sovyetler Birliği’nin ihtiyaçlarına göre kurulmuştu. Ukrayna, ürünlerinin yüzde yirmi beşini Rusya’ya ihraç etmeye devam ediyor.
İhraç edilen ürünler arasında ayçiçeği çekirdeği yağı gibi tarımsal ürünlerin yanısıra diğer gıda ürünleri ve sanayi makinaları var.
Rusya’nın Ukrayna ürünlerine karşı başlattığı ekonomik yaptırımlar yerel işletmeleri de etkilemeye başlamış.
Harkiv’de bir inşaat firması sahibi olan Dimitro Kutovyi’nin eşi de lüks bir kafe işletiyor. Her ikisi de yerel bir sivil toplum örgütünün faal üyesi:
“Büyük olasılıkla kısa vadede Ukrayna ekonomisi zarar görecek çünkü Rusya ile olan ilişkiler zayıfladı hatta bazı alanlarda durdu. Ancak ekonomi henüz çok ciddi anlamda etkilenmedi.”
Rusya, Ukrayna’dan gelen gıda ürünlerine kısıtlama getirdi. Ticaretle uğraşanlar Rusya pazarına girmeyi kısıtlayan yeni gümrük yaptırımlarından şikayetçi.
Kutovy, Moskova’nın yaptırımlarının Harkiv’deki işletmelerin yeni fırsatlar bulmak için Ukrayna’ya yönelmelerine neden olduğunu söylüyor:
“Çok büyük de olsa, hiçbir ekonomi sadece bir müşteriye bağlı olamaz. Birçok firma yavaş yavaş ülke içindeki pazara, özellikle savunma alanında, daha fazla önem vermeye başlıyor.”
Harkiv’deki en büyük sanayilerden biri Rusya için üretilen askeri araç sektörü. İlginç olan, Ukrayna ordusuna karşı savaşan ayrılıkçıların Rusya’dan aldıkları teçhizatı kullanması.
Yeni bölgesel yönetim savunma sektörünü hem yerel ekonomiye hem de orduya destek vermesi için yeniden yapılandırmayı hedefliyor.
Harkiv Bölgesel Yönetimi Başkanı Igor Baluta, savunma sektörünün bir önceki yönetim altında uzun süre ihmal edildiğini söylüyor:
“Savunma Bakanlığı’ndaki yetkililerin sabotajları nedeniyle birçok şey ihmal ediliyordu. Yavaş yavaş bunları düzeltiyoruz.”
Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko Avrupa Birliği ile yeni ticari anlaşmalar yaparak, batı ile olan ekonomik ilişkileri geliştirmek istiyor.
Ancak doğal kaynakları, özellikle de doğal gaz nedeniyle Rusya bölgedeki ekonomik güç olmaya devam ediyor.
Bölgede savaş devam ederken, Harkiv’de halk, yeni ticari ilişkilerin kaynağının Ukrayna olacağı konusunda çok umutlu.
