Türkiye'nin Musul'un Başika bölgesine asker göndermesine büyük tepki gösteren Irak hükümeti, Türkiye'nin kendi rızaları olmadan ülkelerine asker gönderdiğini ve Irak'ın toprak bütünlüğünü ihlal ettiğini iddia edip Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne şikayet mektubu sunmuştu.
Irak’ın Türkiye’yi şikayet ettiği mektup dün BM Güvenlik Konseyi’nde Suriye tasarısının kabul edilmesinden ardından gündeme alındı. Irak Dışişleri Bakanı İbrahim el-Caferi, Güvenlik Konseyi’nden Türkiye'nin işgalini kınamasını ve Türkiye'den derhal askerilerini çekmesini ve tekrar yaşanmamasını isteyen bir karar almasını ve bunu da bir bildiriyle yayınlamasını talep etti.
Irak’ın şikayet mektubunu değerlendiren Güvenlik Konseyi, Türkiye ve Irak'a ikili görüşmeleri sürdürmeleri ve konuyu kendi aralarında çözmeleri yönünde tavsiye kararı aldı; Irak’ın istediği bildiriyi ve basın açıklamasını ise yayınlamadı.
Türk diplomatik kaynaklar, Güvenlik Konseyi’nde alınan, sorunu iki ülkenin kendi aralarında çözmesi konusunda alınan tavsiye kararının kendi istek ve beklentileri doğrultusunda bir karar olduğunu belirttiler.
’Düşmanca davranış’
Irak Dışişleri Bakanı İbrahim el-Caferi, şikayet mektubunun gündeme alınmasının ardından Güvenlik Konseyi’nde yaptığı konuşmada “Türkiye’nin, Irak’ın toprak bütünlüğünü ihlal etmesini medya üzerinden tartışıp aklamaya çalıştığını ve bu durumun kabul edilemez” olduğunu savundu.
Caferi, Türk askerinin kendi istekleri ve izinleri olmadan Irak’ta bulunmasının, uluslararası kurallara ve yasalara göre düşmanca bir davranış olduğunu, Irak’ın izni, onayı ve bilgisi olmadan hiç bir askeri varlığın ülkelerinde kabul edilemeyeceğini söyledi. Ülkesinin IŞİD ile mücadelesinde uluslararası toplumun kendilerini desteklemesinin sevindirici olduğunu ancak konu IŞİD terörüyle mücadele de olsa Irak’ta bulunan her türlü askeri varlığın kendi izinleriyle olabileceğinin altını çizdi.
‘Tüm seçenekler masada’
Irak Dışişleri Bakanı Caferi, Türk askerlerinin 3 Aralık'ta Irak hükümetinin izni olmadan topraklarına girdiğini, bu durumun uluslararası hukukun ihlali olduğunu ve Irak'ın Birleşmiş Milletler Şartlarının 51. Maddesine göre, silahlı bir saldırı olduğunda kendisini savunma hakkı doğacağını söyledi. BM Güvenlik Konseyi toplantısı sonrasında gazetecilere açıklama yapan Caferi, “Türkiye’nin Irak’ta asker bulundurmak için kendilerinden izin almadığını” öne sürdü. Bir gazetecinin "Güvenlik Konseyi’nde yaptığınız konuşmada 51. maddeyi hatırlattınız, askeri güç mü kullanacaksınız? " sorusunu da Caferi, "Tüm seçenekler masada" diye yanıtladı.
'Irak ordusu güvenliği sağlayabilecek mi?'
Türkiye'nin BM Daimi Temsilcisi Halit Çevik, Güvenlik Konseyi’nde yaptığı konuşmada, Türkiye'nin Irak’ın dile getirdiği sorunu ikili ilişkiler ve diyalogla çözmek için elinden gelen tüm çabayı gösterdiğini, Türkiye'nin Irak'ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygılı olduğu söyledi. Irak’taki Başika askeri kampının, Irak hükümetinin talebiyle kurulduğunu vurguladı. Çevik, Iraklı yetkililerin askeri kamp konusunda bilgilendirildiğini belirtti. Türkiye'nin güvenlik nedeniyle Başika'da bulunan asker sayısını arttırmak istediğini, ancak yaşanan gelişmeler sonrasında takviye edilen askerlerin kamptan geri çekildiğini söyledi.
‘IŞİD ile mücadeleye zarar verir’
Irak’ın konuyu uluslararası gündeme taşımasının IŞİD'e karşı oluşturulan mücadeleye zarar verebileceğini belirterek, Irak ordusunun, kampta eğitimcilerin güvenliği sağlayan askerlerin ayrılması birimimizin ayrılması sonrasında eğitmen askerleri koruyup koruyamayacağının bir soru işareti olduğunu vurguladı. Güvenlik Konseyi toplantısının ardından gazetecilerin çeşitli sorularını yanıtlayan Büyükelçi Çevik, Türkiye’nin sorunu diyalogla çözme taraftarı olduğu görüşünü yineledi. En son takviye edilen askerlerinde orada bulunan eğitmenlerin korunması amacıyla gönderildiği vurguladı.
Türkiye: 'Irak hükümetiyle iletişimsizlik yaşanıyor'
Türk Dışişleri Bakanlığı Başika kampıyla ilgili anlaşmazlıkla ilgili olarak yayınladığı mesajda Irak hükümetiyle iletişimsizlik yaşandığını savundu. Bakanlık ayrıca çekilme sürecinin devam ettiğini, "Türkiye, Irak tarafının hassasiyetini dikkate alarak ve DAEŞ'la mücadelenin gerektirdikleriyle uyumlu olacak şekilde, mevcut iletişim kopukluğunun kaynağını teşkil eden koruma kuvvetlerinin Musul vilayetinden intikali için başlayan süreci devam ettirecektir" ifadesiyle bildirdi. Açıklamada ayrıca şu ifadelere yer verildi:
"DAEŞ'a karşı küresel koalisyonun kararlı bir üyesi olarak Türkiye, DAEŞ terör örgütünü bertaraf etmeye ve ortadan kaldırmaya yönelik müşterek çabaların daha yakın eşgüdümünü sağlamak için Irak'la işbirliğini sürdürmeye hazırdır. Türkiye Irak'ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne olan desteğini teyid etmekte ve kuzey Irak'ta DAEŞ'e karşı mücadele eden Irak kuvvetleri için yürütülen eğitim faaliyetlerini desteklemek için yakın zamanda bölgeye intikal eden koruma güçleri konusunda Irak Hükümeti ile bir iletişimsizlik yaşandığını teslim etmektedir.
Türkiye, Irak tarafının hassasiyetini dikkate alarak ve DAEŞ'la mücadelenin gerektirdikleriyle uyumlu olacak şekilde, mevcut iletişim kopukluğunun kaynağını teşkil eden koruma kuvvetlerinin Musul vilayetinden intikali için başlayan süreci devam ettirecektir.
DAEŞ'e karşı mücadeleye askeri katkılarını Irak Hükümeti ile eşgüdümlemeyi sürdürecek olan Türkiye, "DAEŞ'e Karşı Küresel Koalisyon"la işbirliğini derinleştirme konusundaki kararlılığını bu vesileyle bir kere daha teyid etmektedir."
