Erişilebilirlik

Türkiye-Suriye Arasında Uçak Gerilimi


Suriye sınırında devriye uçuşu yapan bir Türk savaş jeti
Suriye sınırında devriye uçuşu yapan bir Türk savaş jeti
ANKARA - Türkiye’nin Pazar günü sınır ihlali gerekçesiyle bir Suriye jetini düşürmesinin ardından iki ülke arasındaki ilişkilerde askeri gerilim devam ediyor.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Türkiye’nin silahlı kuvvetleriyle teyakkuzda olduğunu açıklarken; Genelkurmay Başkanlığı, Suriye’nin bir Türk jetini füze ile vurma tehdidinde bulunduğunu bildirdi.

Pazar günkü olay ile ilgili olarak Türkiye, Suriye’ye ait jetin 1.2 kilometre Türkiye sınırını ihlal etmesini üzerine uyarıldığını, ancak uyarıya yanıt vermemesi ve ihlalini sürdürmesi nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetleri’nce düşürüldüğünü açıklamıştı.

Ancak Suriye, resmi haber ajansı SANA aracılığıyla Türkiye’nin düşürdüğü uçağın pilotu olduğu ve hastanede tedavi altında tutulduğu belirtilen bir kişiye ait görüntüleri yayınladı. Suriye, dünya kamuoyuna, pilot olduğu kaydedilen kişiye ait açıklamalarla kendi savaş uçağının sınır ihlali yapmadığı ve hatta Türkiye jeti vurduğu sırada sınırdan kilometrelerce içeride olduğu mesajı iletti.

Türkiye ile Suriye arasındaki ‘uçak’ geriliminin yanısıra bir başka sıkıntılı konu ise, Türk toprağı olan Suriye’deki Süleymanşah Türbesi. Geçtiğimiz günlerde, Suriye’deki iç çatışmada Beşar Esat rejimi karşıtlarından 'Irak Şam İslam Devleti’ örgütü kısa adıyla IŞİD, video görüntülü bir mesaj yayınlayarak, Türkiye’yi türbeyi işgal etmekle tehdit etmişti.

Bu gelişmelerle ilgili olarak Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, bugünkü değerlendirmesini Hollanda’da yaptı. Türkiye’nin Lahey Büyükelçiliği girişinde soruları yanıtlayan Gül, “Bunlar milli meseleler. Uçağımızın başına gelenleri de biliyoruz. Suriye’de olup bitenleri düşündüğümüzde bu tehlikeli durum konusunda Silahlı Kuvvetlerimiz karada, havada ve denizde teyakkuzda. Bu olayda iki Suriye uçağı Türkiye sahalarına girmek üzereyken ikaz edildiler. Birisi döndü, diğer dönmedi. Türkiye sınırları içine girince sınırları korumak görevinde olan Silahlı Kuvvetlerimiz görevini yerine getirdi” dedi. Gül, Türkiye’nin değiştiği daha önceden duyurulan angajman kuralları gereğini yaptığını söyledi.

Seçim iddiasına Davutoğlu yanıt verdi

Ancak Pazar günkü bu olay, 30 Mart yerel seçimleri öncesinde Türkiye’de tartışma yarattı. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Suriye tarafınca ileri sürüldüğü üzere Türkiye sınırı dışındaki bir uçağa ateş edilmesinin söz konusu olmadığını belirterek, “Olayın seyri çok açıktır. Suriye uçağı, sınırımızı 1 kilometre derinliğinde ihlal etmiştir. Genelkurmay Başkanlığı’nın elinde çok güçlü deliller mevcuttur” diye konuştu.

Olayla ilgili iddiaları da yanıtlayan Davutoğlu, “Seçimlerle ilgili hiçbir kaygı veya bu anlamda seçim güvenliği konusunda hiçbir mesele yokken, açık bir şekilde elimizde bütün verilerle sınır ihlali yapılmışken, bu olayları seçimle irtibatlandırmak, basiretsizlik ve art niyetliliktir. Biraz daha ileri gidersem, açık söyleyeyim, bunu vatana sadakatle uzlaştırmak mümkün değildir ve ihanettir” diye konuştu.

Dışişleri Bakanlığı: İddialar mesnetsiz

Dışişleri Bakanlığı’ndan ise Suriye’nin iddialarına karşı yazılı bir açıklama yapıldı. Açıklamada, angajman kuralları değişikliği vurgulanarak, şöyle denildi:

“Hatırlanacağı üzere, Suriye rejiminin ülkemize yönelik açık ve kabul edilemez saldırıları sonrasında Sayın Başbakanımız tarafından 26 Haziran 2012 tarihinde yapılan açıklama ile Suriye’ye yönelik angajman kurallarında yapılan değişiklikler duyurulmuş ve Suriye rejimine gerekli uyarılar yapılmıştı.

Suriye rejimi, 9 Haziran 1971 tarihinde imzalanan Türkiye-Suriye Hudut Komisyonu Toplantıları Protokolüne bağlı kalacağını bildirmiş bulunmasına rağmen bunun hilafına hareket etmiştir. Bu çerçevede, rejim hava araçları çeşitli zamanlarda, sözkonusu protokolün “taraflarca, karşı taraf hava sınırının kendi uçaklarınca ihlalini önleyecek her türlü tedbirin alınacağı, uçaklarının hudut hattına 5 kilometreden fazla yaklaşmasının önleneceği” yönündeki 15. maddesi hükmü hilafına aykırı hareket etmişlerdir.

Suriye rejimi her defasında İstanbul'daki Başkonsolosluğu vasıtasıyla tarafımızdan notayla uyarılmış ve ihlallerin devamı halinde gerekli tedbirlerin alınmasında tereddüt edilmeyeceği bildirilmişti. Nitekim, daha önce bu konudaki kararlılığımızı sınayan bir helikopterin 16 Eylül 2013 tarihinde hava sahamızı ihlal etmesi üzerine gereken karşılık verilmişti.

Son olarak 23 Mart’ta Suriye rejimine ait iki savaş uçağının sınırımıza yaklaşması üzerine, askeri makamlarımızca gereken ikazlar yapılmış; bu uçaklardan biri ikazımız üzerine geri dönmüşken diğeri uyarılarımızı dikkate almayarak hava sahamızı ihlal etmiştir.

Bunun üzerine, hava kuvvetlerimiz tarafından uluslararası hukuktan kaynaklanan haklarımız ve titizlikle uygulanacağı ilan edilmiş olan angajman kurallarımız çerçevesinde söz konusu uçağa müdahalede bulunulmuştur.

Suriye rejimi tarafından konuyla ilgili olarak yapılan açıklamalar tamamen ‎mesnetsizdir.

Olayla ilgili olarak tarafımızdan BM Genel Sekreterine, BM Güvenlik Konseyine, NATO Genel Sekreterine ve NATO ‎Konseyine gerekli bilgilendirme yapılmaktadır.

Suriye rejiminin ulusal güvenliğimize yönelik tehdit ve saldırılarına karşı genel olarak uluslararası hukuk ve özel olarak BM Yasası'nın 51. maddesinde kayıtlı meşru müdafaa hakkı çerçevesinde gerekli tüm önlemlerin uygulanması bundan böyle de kararlılıkla sürdürülecektir.

Ulusal güvenliğimizin korunması amacıyla kendilerine verilmiş olan her türlü görevi yüksek başarıyla icra etmeye muktedir olduğunu bugün bir kere daha kanıtlamış olan Türk Silahlı Kuvvetlerinin kararlılığının bundan böyle sınanmamasını temenni ve tavsiye ediyoruz.”

TSK uçağı hedef alındı

Bu arada TSK ile Suriye Ordusu arasındaki gerginlik Pazartesi günü de devam etti. Genelkurmay Başkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre; devriye görevindeki Türk uçaklarına, Suriye tarafınca füze sistemiyle tehditkar bir tutum takınıldı.

Açıklamada “Altı adet F-16 ile Türkiye-Suriye hudut hattı boyunca devriye uçuşu icra edilmiştir. Türkiye-Suriye hudut hattı boyunca icra edilen devriye görevi esnasında, bir adet F-16 uçağımıza Hatay üzerinde iken, Suriye'de konuşlu SA-5 füze sistemi tarafından, dört dakika 30 saniye süre ile radar kilidini muhafaza etmek suretiyle tacizde bulunulmuştur” denildi.

Süleyman Şah Türbesi için kriz masası

Ayrıca Davutoğlu, Suriye'deki Süleyman Şah Saygı Karakolu için kriz masası kurulduğunu açıkladı. Davutoğlu, “Devlet olmanın bir gereği olarak bütün senaryolara hazırlıklı olmak bir şarttır. Suriye rejimi de, alandaki bütün gruplar da bilmelidirler ki; Türkiye topraklarına herhangi bir şekilde söz konusu olabilecek bir yanlış yaklaşım veya müdahale, cevabını, mukabelesini görür ve oradaki Mehmetçiklerimizin güvenliği, bizim için 75 milyon vatandaşımızın güvenliğidir” dedi.
  • 16x9 Image

    Yıldız Yazıcıoğlu

    Yıldız Yazıcıoğlu, 1994-1998 döneminde Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü’nde lisans eğitimini tamamladı. Mesleğe 1997 yılında Cumhuriyet’te stajyer olarak başladı. 1998-2000 döneminde yüksek lisans eğitimine devam etti. 2000 – Mayıs 2009 döneminde Milliyet’te mesleki kariyerini cumhurbaşkanlığı ve parlamento muhabirliği noktasına taşıdı. 2009 - 2011 yıllarında ABD’nin başkenti Washington DC’de kariyerini sürdürdü ve farklı medya kuruluşları için temsilcilik – yorumculuk görevlerini yürüttü. Bu dönemde VOA Türkçe’de eğitim aldı ve görev yaptı. Ardından Ankara’ya dönüşünde Habertürk TV’de, ArtıBir TV’de görevler üstlendi. Şu anda VOA Türkçe ekibinde görev almayı sürdürüyor.

STÜDYO VOA

Köprü kazasının ardından milyarlarca dolarlık tazminat bekleniyor – 28 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG