İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in Ankara’ya dünkü ziyaretinin darbe girişimi sonrası olması Ankara için önemliydi. Zarif ortak basın toplantısında, İran’ın Türk yönetimine desteğini dile getirdi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da, mevkidaşına teşekkür etti ve bu desteğin ne kadar önemli olduğunu vurguladı. Hatta 15 Temmuz gecesi en çok konuştuğu dışişleri bakanının Zarif olduğunu açıkladı. “O gece ikimiz de uyumadık. Zarif beni beş defa aradı” dedi.
Ankara, darbe girişimi sonrası hem Batılı müttefiklerinden gerekli desteği alamamaktan hem de sorumluların yakalanması için başlatılan çalışmaların eleştirilmesinden şikayetçi. Türkiye’de darbe girişiminden bu yana 35 bin kişi gözaltına alındı, bunların 18 bini tutuklandı. Bu noktada Tahran’ın desteğinin olumlu yansımalarının olması bekleniyor.
Cumhurbaşkanlığı Uluslararası İlişkiler Dairesi Başkanı Ayşe Sözen Usluer, “Bu destek bizim için çok önemli. Türkiye’ye ve demokratik rejime destek veren herkes bizim için önemli ve bunu unutmayacağız” dedi.
Cumhuriyet Gazetesi köşe yazarı Semih İdiz de, Zarif’in açıklamalarının, İran’ın ile ilişkileri geliştirme çabası olduğu kadar Türkiye’nin müttefiklerinden de uzaklaşması anlamına gelebileceğini söyledi.
İdiz, “Darbeden önce bile, ilişkilerin gelişmesi için bir hamle görmüştük. Ve elbette İran darbeyi kınayan ilk ülkelerden biri oldu. Tabi Tahran bu durumdan fayda sağlamaya çalıştı; Suudi Arabistan ve Katar’ın Erdoğan’a karşı yapılan darbeyi kınamaya pek istekli olmadıklarını söyledi” ifadelerini kullandı.
Suudi Arabistan ve Katar, İran’ın rakipleri ama son bir kaç yıldır da Ankara’nın en güçlü bölgesel müttefikleri. Suriye’de rejime karşı muhalefet güçlerini desteklemeleri bu ilişkiyi güçlendirdi. Tahran ise Suriye rejiminin yanında.
Ama Erdoğan’ın danışmanı Usluer, Tahran ile Suriye konusundaki görüş ayrılıklarının önemsiz olduğu fikrinde.
Usluer, “İran ile aramızda ciddi sorunlarımız yok. Bölgede ortak birçok alanımız var. Tek farkımız bölgedeki dış politika yaklaşımlarımız. Bu yüzden de zaman zaman farklı taraflarda duruyoruz. Ama bunlar bölgede Türk-İran ilişkilerini etkileyecek ciddi sorunlar değil” diye konuştu.
Sadece darbe ve Suriye değil, ekonomik işbirliği de Zarif’in Ankara ziyaretinde masadaydı. Türkiye, İran doğalgazının Avrupa piyasasına ulaştıracak köprü ülke olmak peşinde.
Kadir Has Üniversitesi’nden Soli Özel, ekonomik bağlamda İran ile ilişkilerin derinleşeceği ama yüzlerce yıllık rekabetin de ortadan kalkmayacağı görüşünde. Özel, “Kim iktidar olursa olsun Türk yönetimi için İran’ın hegemonyacı tutkuları bir sorun olacaktır. O nedenle her zamanki gibi hem rekabet edeceğiz hem de işbirliği yapacağız” diye konuştu.
