‘Türkiye'de Demokrasi Krizi Yaşanıyor’

ANKARA —  ABD'nin insan hakları ve özgürlükler alanındaki en önemli kuruluşlarından Freedom House (Özgürlük Evi) Türkiye'de yaşanan son gelişmeleri "demokrasi krizi" olarak adlandırdığı yolsuzluklar ve basın özgürlüğüyle ilgili yeni raporunu açıkladı. Freedom House Başkanı David Kramer, Türkiye'de gazetecilere gözdağı verildiğini belirterek, AK Parti Hükümeti'ne 'eleştirilerimizi dikkate alın' çağrısı yaptı.

Freedom House Başkanı Kramer, ABD'li tanınmış gazeteci Carla Anne Robbins, Freedom House Eurasia Programı Direktörü Susan Corke ve T24 yazarı Andrew Finkel, Ankara'da düzenlenen bir panel ile Türkiye hakkındaki özel raporu tanıttı.
''Krizdeki Demokrasi: Türkiye'de Yolsuzluk, Medya ve Erk" başlıklı raporda, Türkiye'nin demokrasi açısından ciddi bir tehlike içinde bulunduğu belirtildi. Raporda ayrıca, Türkiye'de "Erdoğancı" ve "ötekiler" gibi gittikçe derinleşmekte olan bir kutuplaşma yaşandığının altı çizildi. Medya patronlarıyla hükümet arasındaki yakın ilişkiye dikkat çekilen raporda, Gülen cemaatiyle hükümet arasındaki gerilim dolayısıyla hükümet taraftarı medyada yolsuzluk operasyonu ardından bölünme yaşandığı da anlatıldı. Hükümetin işsiz veye tutuklu gazetecilerle ilgili olarak bu durumla ilgisi olmadığı yolundaki açıklamaları ise Freedom House ekibince inandırıcı bulunmadı.

Raporun hazırlık sürecinde Türkiye'deki meslektaşlarından işittiği olaylar karşında çok şaşırdığını, ancak gerçekliğine de inandığını kaydeden Robbins’in, ''Buradaki sindirmeyi, korkutmayı görünce gerçekten şok oldum diyebilirim'' sözleri dikkat çekti. Robbins, "Washington'da Türkiye'deki gelişmelerden ötürü ciddi endişe var. Türkiye'de insanların haber alma hakkı için internete yöneldiğini görüyoruz. Ama internet sitelerine de sansür geliyor. Oysa Türkiye demokrasisi için yaygın medyada görev yapan gazetecilerin işini yapabilmesi için çok önemli" dedi.

Panelde, Türkiye'nin dışarıdan yapılan her eleştiriyi komplo veya hakaret gibi görmemesi gerektiğini vurgulayan David Kramer da, "Türk Hükümeti hem dışarıdan hem içeriden eleştirilere açık olmalı, bunlar Türkiye'nin demokrasisine yapıcı katkıdır. Hükümet masumuz diyor ama biz basın özgürlüğü açısından gazetecilere çok ciddi bir hükümet baskısı olduğunu düşünüyoruz" diye konuştu. ABD ve AB yetkililerine endişe yaratan gelişmeleri aktaracaklarını belirten Kramer, "ABD başkanı Obama başta olmak üzere yetkililer tarafından Türkiye’deki durumun daha dikkatle izlemesi için onları yüreklendireceğiz" açıklamasında bulundu.

Dünya raporunda Türkiye'ye özel vurgu

Freedom House Başkanı David Kramer, panel sonrasında Amerika'nın Sesi'nin sorularını yanıtladı. Her yıl basın özgürlüğü açısından ülkeleri kategorize ettiklerini anımsatan Kramer, ancak öncesinde Türkiye'de artık çok dikkat çekici hale gelmiş olan tehditkar durumu özel mercek altına alma ihtiyacı duyduklarını vurguladı. Türkiye'nin AB'ye üyelik süreci ve demokratik gelişimi nedeniyle bu ilgiyi gösterdiklerini belirten Kramer, ''Mayıs ayında basın özgürlüğüyle ilgili dünya raporumuzda da Gezi Parkı protestoları nedeniyle işten çıkarılan gazetecileri, köşe yazarları sayılarını vereceğiz. Şu andaki yolsuzluk skandalıyla ilgili sansür girişimlerini de değerlendirdiğimizde, Türkiye'de hoş bir manzara görmüyoruz'' dedi.
Türk Hükümeti'nin herşeye aşırı tepki gösterdiğini ve bunu basın özgürlüğünü gittikçe sınırlayan adımlarla devam ettirdiğini açıklayan Kramer, “Hükümet şunu anlamalı ki eleştiriler, politikadaki skor tablosu için yapılmaz. Freedom House olarak bizim burada herhangi bir politik çıkarımız yok. Biz politik haklar, sivilleşme, temel özgürlükler açısından özgür basın için negatif veya pozitif tespitlerimizi yapıyoruz, hükümete öneriler sunuyoruz" diye konuştu.

Erkler ayrılığına dikkat edilmeli çağrısı

Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun yapısını değiştiren düzenleme girişimini yakından izlediklerini belirten Kramer, bunun gibi Türkiye'de kuvvetler ayrılığı yerine tüm yetkileri hükümette toplamayı tercih etme eğilimine tanıklık ettiklerini söyledi. Kramer, ''Biz son dönemde demokrasiyi sıkıntıya sokacak birçok adım atıldığını görüyoruz. Yargı erkine yönelik kötü düzenlemeler de gündemde ve bunlar demokrasiyi olumsuz etkiliyor. Bunu şimdi hazırladığımız raporda vurguluyoruz ve Türk Hükümeti'ne çağrıda bulunuyoruz'' dedi.

Meclis'teki internet düzenlemesi takip altında

Freedom House'un gündeminde Meclis Genel Kurulu gündemindeki internet ile ilgili yasa tasarısı da var. Kramer, ''Biz bu çok talisiz bir düzenleme. Bunu da eleştireceğiz, internet üzerindeki sansürü arttıracak bir düzenleme bu. Buna karşı sesimizi yükselteceğiz. Hükümet bunun kabul edilemez olduğunu görmeli. Yolsuzluklarla ilgili sansürleme tüm toplumlar ve gelecekleri için tehlikeli. Bu ifade özgürlüğüne de aykırı. Bu gazeteciler açısından da işlerini kaybetme korkusunu tetikliyor, arttırıyor" değerlendirmesi yaptı.

Rapor, önümüzdeki günlerde Washington'daki Basın Müzesi'nde (Newseum) ABD Dışişleri Bakanlığı ve Kongre'den yetkililerin de katılacağı bir toplantıyla Amerikan basınına da sunulacak.