Erişilebilirlik

‘Türkiye Anayasa Dışı Bir Rejime Çekiliyor’


Tarhan Erdem
Tarhan Erdem

Akil İnsanlar Heyeti üyesi ve araştırmacı Tarhan Erdem, Türkiye’nin anayasa dışına çıkılarak yönetildiğini söyledi. Amerika’nın Sesi’ne konuşan Erdem, ‘Erdoğan’ın hedefi HDP’yi baraj altı bırakmak, ama Türkiye böyle yönetilemez’ dedi. 7 Haziran Seçimleri’nde en iyi isabet gösteren Konda’nın yönetim kurulu başkanına göre, ‘seçimde Erdoğan’ın istediği olmayacak ve Türkiye barış içinde demokrasiye dönecek.’

Tarhan Erdem: ‘YAŞ kararlarına müdahale eden Erdoğan, Başbakan ve Anayasa’yı hiçe sayıyor’

VOA: “Tarhan Bey, 60 yılı aşkın süredir siyasetin içindesiniz. Bu neredeyse tüm çok partili siyasi yaşama tekabül ediyor. İki ayı aşkın süredir hükümet kurulamıyor. Ve bunun nedeni olarak da cumhurbaşkanı gösteriliyor. Neden?”

TE: “28 Haziran 2014’ten bugüne Türkiye’de yavaş yavaş artan şekilde anayasa dışına çıkıldı ve çıkılmaya devam ediyor. Son örneği vereyim: Yüksek Askeri Şura toplandı ve kararlar verdi. Bu her sene yapılan bir olay. Başbakan, birinci gün katılır ikinci gün son toplantıya katılır alınan kararlar basın için hazırlanırdı. Bu da Cumhurbaşkanı’nın onayına sunulan liste diye verilirdi. Dün şöyle bir olay oldu. Cumhurbaşkanı, kendisinin ilan edeceğini kendisinin beklenmesin gerektiğini söyledi. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın sözlerinden anlıyoruz bunu. Bu Türkiye Cumhuriyeti tarihinde -ne tek parti ne çok parti döneminde- görülmemiş bir olay. Başbakan ve Genelkurmay Başkanı’ndan ses çıkmıyor. Bu başbakanı, ama aslında Anayasa’yı hiçe sayan bir olay. Türkiye, 28 Ağustos 2014 tarihinden bu yana anayasa dışı bir rejime çekiliyor. Zaten 7 Haziran’da sonra da yapılmak istenen bu.”

VOA: “Bununla ne demek istiyorsunuz? Nasıl anayasa dışı bir rejime çekiliyor?”

TE: “Sayın Recep Tayyip Erdoğan, ‘Ben seçimle geldim. Fikirlerim var ve istediğimi yaparım. Bunları halka söylemek taraf olmak değildir. Bu doğruların tarafı olmak demek, milletin tarafı olmak demek. Bu tarafsızlığıma aykırı değil ben tarafsızım” diyor. Bunu son 6 ay içinde en az dört defa söyledi. Yaşadığımız dönem, bugüne kadar ki hiç bir döneme benzemeyen bir dönemdir. Bir cumhurbaşkanının tek başına ülkeyi idare etmesini sağlayacak bir geçiş dönemi yaşıyoruz. Bu hükümetle seçime gidilmesi halinde gelecek seçimlerden endişeliyim.”

VOA: “Türkiye 2004’ten bu yana hep AKP’nin tek parti iktidarında seçimlere gitti. Geçtiğimiz seçimlerde endişeli değildiniz neden şimdi endişelisiniz?”

TE: “Çünkü bir süredir anayasa açık bir şekilde ihlal ediliyor. Cumhurbaşkanı, yarın ‘şu veya bu ilde seçim iptal edilmeli’ diye konuşabilir. Olaylar öyle gelişiyor ki öyle derse bence iptal edilecek. Bir iki parti giremeyecek belki ya da seçimlerden çekilecek. Ya da bazı adaylar seçime sokulmayacak ya da cezaevine atılacak. Ne olacağını tahmin edemiyorum ama seçimin Anayasa ve seçim yasalarına aykırı olaylar içinde geçeceğini düşünüyorum.”

‘Hedef, HDP’yi baraj altında bırakmak’

VOA: “Öyleyse AKP ya da daha doğrusu Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kafasındaki senaryo ya senaryolar neler?”

TE: “HDP’nin baraj altında kalması için her türlü faaliyette bulunulacak, propaganda yapılacak. YSK’ya ve seçim kurullarına müracaat edilecek, ‘şu toplantıya müsaade etmeyin’ diyecek; ne bileyim ne yapılacağını?. Bilmiyoruz başımıza ne geleceğini çünkü hukuk yok. Türkiye Cumhuriyeti, cumhurbaşkanı kararnameleri ile idare edilmeye çalışılıyor.”

VOA: “Ama bu anayasaya aykırı.”

TE: “Evet aykırı ama Sayın Cumhurbaşkanı, YAŞ’ta komuta kademesinin tayine karışır mı ? Karıştı. Arka planda daha nelere karıştı bilmiyoruz. Ama karıştı. Bundan evvel ki olaylar hatırlayın. Biliyorsunuz Anayasa’nın 101. Maddesi “Cumhurbaşkanı seçilenin varsa partisiyle ilişiği kesilir ve TBMM üyeliği sona erer” diyor. Ama Ağustos ayının 13’ünde YSK, seçim sonuçlarını açıklayarak Erdoğan’ın cumhurbaşkanı seçildiğini ilan etti. Ertesi gün Recep Tayyip Erdoğan ne başbakandır ne Ak Partili’dir. Ama o başbakanlığı da parti genel başkanlığını da korudu; AK Parti kongresini o davet etti; kongreyi o açtı. Ayın 29’una kadar başbakanlık yaptı; yani Anayasayı tanımadı.”

‘Bu hükümetle seçime gidilmesi Anayasa’ya aykırı’

VOA: “Pazartesi günü Davutoğlu-Kılıçdaroğlu görüşmesinden koalisyon çıkmazsa Türkiye seçime gidecek gibi. Zira, MHP cephesinden AKP azınlık hükümetine destek verilmeyeceği açıklamaları geliyor. Bu durumda seçim için geçici bakanlar kurulu oluşturmak gerekiyor. Ancak hem AKP hem MHP, Anayasa’nın öngördüğü tüm partilerin Meclis’teki oranında temsil edileceği bir geçici hükümete karşı.”

TE: “Anayasa 116. ve 114. maddelerinde seçime götürecek geçici hükümeti tarif etmiş. Bu istemiyor o istemiyor olmaz. Yok, şartlar ona uygun değil. Ne demek şartlar ona uygun değil? Bir de akıllardan şu geçiyormuş: Seçimin yenilenmesiyle ilgili bir önerge verilir ve bugünkü hükümetle seçime devam edilirmiş. Cumhurbaşkanı’na yakın kaynaklar böyle aktarıyor. Hükümetle devam edilmesi önerisi, Anayasa Komisyonu’nda konuşularak Meclis’e gelmesi gerekir. Anayasa komisyonu kurulmadan TBMM Genel Kurulu böyle bir karar alamaz. Bütün bunlar hükümet idaresinde kaos yaratıyor.”

VOA: “Hedef ne?”

TE: “Hedef, HDP’yi barajın altında bırakmak, tek parti yönetimini ve kendi iktidarını sürdürmek. İktidarını her geçen gün arttırarak sürdürmesine izin veren bir seçim istiyor.”

VOA: “HDP’nin yüzde 9 civarında bir oyla baraj altı kalması halinde Türkiye yönetilebilir mi?”

TE: “Türkiye yönetilemez. HDP barajı geçse de bu anlayışla Türkiye yöneltilemez. Anayasaya aykırı, hukuk dışı yönetim sürdürülemez bir şeydir. İlk defa Anayasa var görünüyor, gerçekte yok. Böyle olmaz böyle yürütülemez. Diyelim HDP yüzde 9 aldı ve Meclis’e giremedi. Ne olacak? Yüzde 9’a inmesinin sebebi, Anayasa ve seçim kanunlarına aykırı kararlar olduğu görülür ise kaos olur. Türkiye’de yaşayan insanlar deminden beri konuştuğumuz yönetimi kabul etmezler.”

VOA: “MHP asla koalisyonda yer almayacağını açıkladı. CHP ise koalisyon görüşmeleri yapıyor. Seçime gidilmesi halinde bu politikalar halkta nasıl karşılık bulur? Siz nasıl değerlendiriyorsunuz?”

TE: “Ben şu anda tatildeyim. Ve hiçbir araştırma sonucu yok elimde ama şunu söyleyebilirim. Bence CHP doğru hareket ediyor. Koalisyon görüşmelerinde pozitif ve problem yaratmayan bir tutum takındı. Doğru bir hat izliyor. Memleket lehinde hareket ediyor. MHP ise bana irrasyonel konuşuyor gibi geliyor. Genel başkan danışmanı, ‘çantamda 3 bin şerefsizin adı var’ dedi. MHP lideri de önce ‘şerefsizler’ dedi, sonra bu sözünü tashih etmeye çalışırken daha yanlış cümleler sarf etti. MHP, AK Parti’den kopacak seçmenlerin kendisine gelmesini istiyor. Bence akılcı politikalarla AK Parti’den oy alma isteğini daha gerçekçi karşılayabilirdi. Şimdilik aşırı sözlerle bence normal siyasi ahlak kurallarına uymayacak sözlerle bu politikayı yürütmeye çalışıyor. Ak Parti’nin oyları önce MHP’ye gider doğrudur ama bu söylem ve politikalarla ne kadarını alabilir?”

‘Tek adam yönetimi kurmak isteyen bir hükümet ve Cumhurbaşkanı’nın varlığını tartışalım’

VOA: “KCK ya da PKK’nın sert açıklamaları ki bugün Karayılan ‘demokratik halk savaşı’ çağrısı yapmış sivil siyasetin HDP’nin elini zorlaştırmıyor mu?”

TE: “Bence asıl problem bu değil. Eğer Recep Tayyip Erdoğan istese şu an istese iki saat sonra Türkiye’de silahlar susar; ‘Dolmabahçe mutabakatını ben de kabul ediyorum’ veya o manada bir cümle kafi. Başbakan Yardımcısı kendi imzaladığı mutabakat için ‘yok öyle bir şey’ diyor. Terör tartışması yapılıyor, önce tek adam yönetimi kurmak isteyen bir hükümet ve cumhurbaşkanının varlığını tartışalım.”

VOA: ‘Seçim olursa ne zaman olur?’

TE: “Bunu bilmemiz imkansız, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kafasındaki tarih önemli.”

VOA: “Peki nasıl bir sonuç çıkabilir?”

TE: “Az önce söyledim. Tatildeyim. Elimde bir araştırma yok. Araştırmacı kimliğimle söylemiyorum, Erdoğan’ın istediği olmayacak; Türkiye barış içinde demokrasiye dönecek.”

STÜDYO VOA

Trump’a ‘sus payı davası’ öncesinde konuşma yasağı – 27 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG