Başkan Donald Trump’ın, ithal çelik ve alüminyuma yönelik ek gümrük vergisi kararından Meksika ve Kanada’nın muaf tutulabileceğini açıklamasının yankıları sürüyor.
Trump bu muafiyeti, NAFTA olarak bilinen Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşma’nın adil biçimde güncellenmesine bağladı. ABD, Kanada ve Meksika, Trump’ın felaket olarak tanımladığı NAFTA’yı yenilemek için bir süredir görüşüyor.
Merkezi Washington’da bulunan Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü’nden Gary Hufbauer’e göre Kanada ve Meksika, Trump’ın yaklaşımını zorbalık olarak değerlendiriyor. Kararı Amerika’nın Sesi’ne yorumlayan Hufbauer, iki ülkenin “bir zorbaya ödün verme” gibi görünecek tavizler vermekten kaçınacaklarını söyledi.
Gary Hufbauer, Trump’ın geri adım atmasını isteyenlerin ticaret savaşları endişesinin haklı olduğunu belirtti ve “Bir ticaret savaşı olasılığı diğer ülkelerin nasıl tepki vereceğine bağlı. Gümrük vergileri tek başına savaşa neden olmaz, ancak diğer ülkeler buna karşı ABD ihracına güçlü sınırlamalar getirirlerse gerilim ticaret savaşlarına doğru tırmanabilir” dedi.
Ekonomi uzmanları, ek vergilerin ABD’nin birçok müttefikine zarar vereceği uyarısında da bulunuyor.
Trump’ın çelik ve alüminyum ithalatına ek vergi planına, Cumhuriyetçi Parti’den de itiraz sesleri yükseldi.
Temsilciler Meclisi Başkanı Paul Ryan ve bazı Cumhuriyetçi temsilciler, Trump’ı fikrini değiştirmesi için ikna etmeye çalışıyor. Ryan ve beraberindekiler, gümrük vergilerinin tüketicilere de zarar verebileceğini, zira işletmelerin fiyatları arttırarak, Cumhuriyetçilerin kısa süre önce geçirdiği vergi indirimi yasasının getireceği ekonomik kazancı tehlikeye atacağını savunuyor.
Beyaz Saray’ın Ryan’a yanıtı ise sözcü Sarah Sanders aracılığıyla oldu. Sanders, yönetimin Ryan’la harika bir ilişkisi olduğunu ancak her konuda anlaşmak zorunda olmadıklarını söyledi.
Sanders, yönetimin planın ayrıntılarını tamamlamaya çalıştığını ancak son açıklama öncesi daha fazla bilgi vermek istemediğini kaydetti.
2016 istatistiklerine göre ABD’nin Kanada’ya ihraç ettiği ürün ve hizmetlerin değeri, Kanada’dan ithal ettiğinden 12 milyar 500 milyon dolar daha fazla. ABD’nin Meksika’yla olan ticaret açığı da 55 milyar 600 milyon dolar.
Kanada ABD’nin en büyük ticaret ortağı ve ABD’ye geçen yıl 7 milyar 200 milyon dolar değerinde alüminyum, 4 milyar 300 milyon dolarlık çelik sağladı. Kanada Başbakanı Justin Trudeau, gümrük vergilerinin kesinlikle kabul edilemez olduğunu söylüyor.
Trump geçen hafta sonunda da Avrupa Birliği’nin Amerikan yapımı ürünlere vergi getirme tehdidine Twitter üzerinden yanıt vermişti.
Trump, "AB zaten yüksek olan vergilerini daha da artırmak istiyor ve ABD şirketlerinin iş yapmasının önüne engel koyuyorsa, biz de en basitinden ABD'ye serbestçe gelen arabalarına vergi uygularız. Arabalarımızın (ve daha fazlasının) AB’de satmasını imkansız hale getiriyorlar. Büyük ticari dengesizlik" diye yazmıştı.
Trump, “aptalca” olarak tanımladığı ABD’nin ticari anlaşmaları ve politikalardan dolayı, ticaret açığının yıllık 800 milyar dolar olduğunu da belirtmişti. ABD Başkanı, "İstihdamımız ve zenginliğimiz bizi yıllardır istismar eden ülkelere gidiyor. Liderlerimizin ne kadar budala olduklarına gülüyorlar. Artık gülemeyecekler" ifadelerini kullanmıştı.
Kanada, Brezilya, Güney Kore 2017’de ABD’nin çelik ithalatının neredeyse yüzde 50’sini karşıladı. 2017’de Çin’den çelik ithalatı ise tüm ABD ithalatının yüzde 2’si oranında gerçekleşti.
