Teksas'ta İslam Sanatı Sergisi

İslam dininde hediye verme geleneği Texas eyaletinin Houston kentindeki Güzel Sanatlar Müzesi’nde bir sergiye konu oldu. Sergide yüzyıllar boyunca hediye olarak sunulan sanat eserlerinde göze çarpan motifler, İslamla yakından ilişkili.

Serginin adı, “Sultanın Armağanları: İslam Saltanatında Armağan Sunma Sanatı.” Serginin küratörü Francesca Leoni her parçanın bu fikri yansıttığını söylüyor.

Sergilenen eserler 8 ila 19’uncu yüzyıla uzanıyor. Serginin girişinde bu süslü tabak var. Tabağın üzerinde Kuran’dan bir ayet yazılı. Hediye vermenin İslam’da özel anlamı olduğunu belirten Leoni, “İslam dünyasında cömertlik son derece önemli bir değer. Yardıma muhtaçlarla paylaşma İslam’da çok derin ahlaki bir değer,” diye konuşuyor.

Sergilenen hediyelerin çoğu siyasi amaçlarla, çıkar elde etmek için verilmiş. Tıpkı İkinci Elizabeth’in sahibi olduğu, 17’inci yüzyılda Pers elçisini kabul eden Hint imparatorunun mürekkep ve altın tasviri gibi.

Sergi, nedeni ister kişisel, ister siyasi, ya da dini olsun, İslam’ın hediyeleşme geleneğiyle kendini dış dünyana anlatmaya çalıştığını vurguluyor.

İnce işli tavla seti, boyalı seramik çiniler, duvar halıları sergide yer alan hediyelerden. İslam’da insan ve hayvanların resmedilmesi hoş karşılanmadığından eserlerin çoğunda geometrik şekiller ve girift bezemeler göze çarpıyor.

Francesca Leoni, “İspanya’dan Orta Asya’ya, Endonezya’ya kadar geometrik şekiller çok yaygın biçimde kullanılmış. Her ülke bu süslemelere kendinden özellikler katmış,” diye anlatıyor. Leoni Arapça kaligrafinin Arap Yarımadası’ndan çok uzaktaki sanatçıları da etkilediğini, bu sanatçıların Arapça’yla Kuran sayesinde tanıştığını söylüyor. Uzmana göre dilin değişimi ve hat sanatı, yazılı sözlerin İslam dininde başından beri çok önemli bir yer tuttuğunun en güzel ve önemli kanıtları.

Bu eserlerin yarattığı hayranlık duygusu sergiyi ziyaret eden sanatseverlere sunulan bir armağan gibi.