Suriye’de şiddet devam ederken BM gözlemcilerini yerleştirmeye çalışıyor. Buarada muhalefet giderek bölünüyor. Bu gelişme ateşkes sağlama ve Suriye için demokratik gelecek hazırlama çabalarını nasıl etkileyecek?
Suriye kuvvetleri muhalefetin kontrolundaki bölgeleri bombalamayı sürdürüyor.Muhalefet geri adım atmayı reddedederken esas acıyı sivil halk cekiyor.
Suriye’de bunlar yaşanırken Paris’in sakin banliyölerinden birinde yeni doğan bir muhalefet grubu sürgün hükümeti kuracağını açıkladı. Grup, silahlı isyancıların desteğine sahip olduğunu, bu nedenle Suriye halkının meşru temsilcisi olduğunu öne sürüyor.
Bu sık kullanılan bir deyim.
Geçen ay İstanbul’da düzenlenen Suriye’nin Dostları toplantısında bir başka muhalif grubun liderleri kendilerini meşru temsilci ilan etmişti.
Londra’daki Arap-İngiliz Anlayış Konseyi’nde görevli Suriye uzmanı Chris Doyle bu tür karşılıklı iddialardan kaygı duyuyor: "Bence şunu belirtmek çok önemli: Rejim ne kadar meşru değilse ve hiçbir zaman olmamışsa muhalefet de meşruluğu ancak seçim sandığında Suriye halkının desteğini alarak kazanabilir."
Doyle çeşitli grupların tek bir bayrak altında toplanmalarını beklemenin gerçekçi olmadığını söylüyor. Uzman bunun yerine sadece Beşar Esad’ı devirme hedefinde birleşen gevşek bir koalisyon öneriyor.
Ancak Esad hala Suriye’de bazı grupların güçlü desteğine sahip. Halen bir danışma şirketinde görevli eski BM yetkilisi Mark Malloch-Brown, bu durumun Suriye muhalefetinin birleşmesini özellikle önemli hale getirdiğini söylüyor: "Muhalefetin, sorumsuzca davranarak sürekli bölünmüş kalma lüksü yok. Muhalefetin üzerinde tartıştığı bir program olmalı. Bir şekilde bu grupların liderlerinin devlet adamlığı göstererek bir araya gelmeleri ve anlaşmaları gerekiyor."
Şu ana kadar böyle bir belirti yok. Bu da uluslararası topluluğun Esad yandaşlarını tutum değiştirmeye ikna etmesini güçleştiriyor.
Mark Malloch-Brown, "Esad taraftarları ülkenin geleceğinde yer edinmek istiyorlarsa Esad’ı terketmeleri gerek. Bence ilerde geniş çapta rejim kadroları ile Esad ailesi arasında gerginlik çıktığını göreceğiz," diyor.
Malloch-Brown bunun olabilmesi için Esad’ın yabancı destekçilerinin, özellikle Rusya’nın yardım etmesi gerektiğini söylüyor. Rusya bu yardımı, görüşme çabaları sonuç vermezse Batı’nın askeri müdahelesini önleyecek son çare olarak sağlayabilir.
