Rusya, Amerika’nın dün bir Suriye askeri uçağını düşürmesinin ardından, Suriye üzerinde, Fırat’ın batısında uçan tüm koalisyon uçaklarını potansiyel hedef olarak göreceğini açıkladı.
Rus Savunma Bakanlığı yaptığı açıklamada ayrıca, askeri angajmanlarda herhangi bir kaza yaşanmasını önlemek için oluşturulan acil hattın kullanımını askıya aldığını da duyurdu.
Açıklamada, ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin komutasının Suriye hava sahasında hadiselerin yaşanmasını önlemek için oluşturulan iletişim kanalını kullanmadığı iddia edildi.
Amerika Savunma Bakanlığı (Pentagon) dün yaptığı açıklamada, Suriye rejimine ait SU-22 tipi bir uçağın Tabka kenti yakınlarında koalisyon ortağı savaşçıları bombaladığını belirtmişti. Açıklamada, Super Hornet tipi bir ABD uçağının derhal karşılık verdiği ve Suriye uçağını düşürdüğü kaydedilmişti. Uçağın pilotunun akıbeti ya da diğer herhangi bir zayiata dair detay verilmemişti.
Düşürme vakasının öncesinde de Suriye güçlerinin Ja’din kentinde Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) savaşçılarına saldırarak, bazılarını yaraladığı ve kentten çıkardığı bilgisi verilmişti. Amerikan ordusunun açıklamasında, koalisyon uçaklarının rejim yanlısı güçlerin Ja’din’e ilerleyişini durdurduğu ifade edilmişti.
Koalisyon, çatışmanın kötüleşmesini önlemek için bir “çatışmasızlık hattı” kurulması amacıyla Rus komutanlarla temas kurduğunu belirtti.
Pentagon, dünkü adımlarının angajman kurallarına uygun olduğunu ve koalisyon güçlerinin toplu meşru müdafaa kapsamına girdiğini kaydediyor.
Açıklamasında Pentagon, “Koalisyon Suriye rejimi, Rus ya da rejim yanlısı güçlerle çatışma arayışında değil ama koalisyon ya da ortak güçleri her türlü tehdide karşı savunmada tereddüt etmeyecektir” ifadesini kullandı.
Gerilim artıyor
Suriye konusunda dün ilklerin yaşandığı bir gün oldu. ABD 6 yıldır süren iç savaşta ilk kez bir Suriye uçağını düşürürken, İran da ilk kez Suriye'nin doğusundaki IŞİD hedeflerini balistik füzelerle vurdu. İran bu adımın ABD ve Suudi Arabistan'a mesaj olduğunu belirtti.
Bu son gelişmeler, bölgede zaten yükselen gerilimleri daha da artırırken, Suriye'deki iç savaşta önemli aktörler arasındaki yoğunlaşan rekabeti de yansıtıyor. IŞİD'in kalesi Rakka'da örgüte karşı verilen savaşın hız kazandığı bir dönemde bu rekabetin de kontrol dışına çıkabileceği tehlikesine işaret eden yorumlara rastlanıyor.
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esat'ın kilit bir müttefiki olan Rusya, Amerikan ordusuna, Suriye uçağını neden düşürme kararı aldığının tam izahatını yapması çağrısında bulundu.
"İletişim kanalını tekrar oluşturmaya çalışıyoruz"
ABD Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford, Washington'ın, Suriye'de ABD ve Rus hava operasyonları arasında hadiseler yaşanmamasını amaçlayan iletişim kanalının tekrar oluşturulmasına çalıştığını belirtti.
Washington'da konuşan Dunford, iki tarafın konuyu daha bu sabah konuştuğunu ama ilave görüşmelere ihtiyaç olduğunu söyledi.
Rus parlamentosunun üst kanadında savunma ve güvenlik komisyonu başkanı Viktor Ozerov, Rus Savunma Bakanlığı'nın açıklamasını uyarı olarak tanımladı.
Ozerov devlete ait haber ajansı RIA Novosti'ye yaptığı açıklamada, "Bunun yüzünden gerek ABD gerekse de herhangi bir tarafın uçaklarımızı tehdit eden eylemler içerisine girmeyeceğinden eminim. Bu yüzden Rus ve Amerikan uçakları arasında doğrudan bir çatışma tehdidi yok" diye konuştu.
Rusya'nın koalisyon uçaklarını takip edeceğini, düşürmeyeceğini belirten Ozerov, "bu uçaklara yönelik bir tehdidin, ancak Rus uçaklarına karşı tehdit oluşturacak bir adım atmaları halinde oluşabileceğini" kaydetti.
İran'dan tehdit: "En büyük tokat daha gelmedi"
İran'ın Suriye'deki operasyonundan sonra da, bu ülkeyi balistik füze denemelerinden dolayı daha önce sert biçimde uyaran ABD Başkanı Donald Trump'ın yönetiminin şimdi nasıl bir yanıt vereceği merak ediliyor. İsrail de İran'ın füzelerinden endişe duyuyor ve çok katmanlı bir füze savunma sistemi konuşlandırdı.
İran'ın füze saldırısı, Suriye'de Amerika destekli güçlerle İran destekli Esat rejimi yanlısı gruplar arasında çatışmaların yaşandığı bir döneme denk geldi.
İranlı yetkililer daha fazla saldırı düzenleyebilecekleri tehdidinde bulunuyor. İran Devrim Muhafızları'nın eski komutanı Muhsin Rezai Twitter üzerinden "En büyük tokat daha gelmedi" şeklinde bir mesaj paylaştı.
Amerika destekli muhalefet savaşçıları, Esat güçlerinin kuzeydeki Rakka'da kendilerine saldırdığını belirterek, bu saldırıların devam etmesi halinde eyleme geçecekleri yönünde uyardı.
Suriye askerleriyle Suriye Demokratik Güçleri arasında çatışmaların yaşanmasının gerilimleri artırabileceği ve 7'inci yılına giren iç savaşın karmaşık çok sayıda savaş alanlarında yeni bir cephe hattı açabileceği yorumları yapılıyor.
