Suriye’deki savaşın sona erdirilmesini amaçlayan barış görüşmeleri, Suriyeli ana muhalefet grubunun boykotuna rağmen BM’nin ev sahipliğinde İsviçre’nin Cenevre kentinde başladı.
Cenevre’deki BM ofisinde yapılan görüşmelerin ilk gününde, BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura ile Suriye’nin BM Daimi Temsilcisi Beşar el-Caferi’nin başkanlık ettiği Suriye hükümeti heyeti bir araya geldi.
De Mistura, toplantının ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, Suriyeli muhaliflerin oluşturduğu Yüksek Müzakere Komitesi’nin temsilcileriyle pazar günü görüşmeyi umduğunu söyledi.
Özel Temsilci De Mistura, “Bunu çok ciddi biçimde düşündükleri ve muhtemelen pazar günü onlarla görüşmelere başlayabilecek pozisyonda olabileceğimize inanmak için iyi nedenlerim var” diye konuştu.
Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da toplanan muhalif grup, Cenevre’ye Cumartesi gecesi “müzakere etmek için değil” ama BM yetkilileriyle görüşmek için küçük bir temsilci heyeti göndereceğini açıkladı.
Grup daha önce yaptığı açıklamada, Suriye hükümeti ve Rusya tarafından sivillere yönelik hava saldırılarına son verilmesi ve kontrol ettikleri bölgeler üzerindeki kuşatmaların kaldırılması talepleri yerine getirilmediği için müzakerelere katılmayacaklarını bildirmişti.
Muhalefet grubu, son açıklamasında ise, “güvenceler” almasının ardından görüşmelere heyet gönderme kararı aldığını belirtti, ancak bu güvencelerin ne olduğuna dair detay vermedi.
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry de, Yüksek Müzakere Komitesi’nin görüşmelere katılma kararını memnuniyetle karşıladığını kaydetti.
Kerry, yazılı açıklamasında, “ABD, Suriyeli muhaliflerin oluşturduğu Yüksek Müzakere Komitesi’nin Cenevre’de BM’nin ev sahipliği yaptığı görüşmelere katılma yönündeki önemli kararını memnuniyetle karşılar” ifadesini kullandı.
Cenevre’deki görüşmeler, müzakerelerin 2014 yılında çökmesinden sonra barışa yönelik ilk girişimi oluşturuyor.
Suriye’de beş yıldır süren iç savaş yüzünden şimdiye kadar 250 bin civarında kişi hayatını kaybederken, milyonlarcası da evlerinden oldu. Çatışmalar terör örgütü IŞİD’in ortaya çıkmasına da tanıklık etti ve batı Avrupa dev boyutta sığınmacı dalgasına maruz kaldı.
Suriye’deki çatışmalar, Rusya’nın geçen eylül ayında, ABD, bazı AB üyeleri, Türkiye ve Suudi Arabistan’ın desteğini alan muhalif grupların çabalarına karşı Suriye Devlet Başkanı Beşar Esat’a destek amaçlı hava saldırılarına başlamasıyla yoğunlaştı.
Bu karmaşık durum barış sürecini daha da zorlaştırırken, Rusya’nın desteğiyle Esat güçlerinin önemli ilerlemeler sağladığı görüldü. Uzmanlar da, Esat rejiminin zayıf ve bölünmüş bir muhalefetle müzakere etmek için pek bir nedeninin olmadığı görüşünü savunurken, muhaliflerin görüşmelere katılma kararına rağmen karamsar.
ABD’nin Boston kentindeki Fletcher Hukuk ve Diplomasi Okulu’nda Fares Merkezi Direktörü Nedim Şehadi, görüşmelerin başarı şansını az görenlerden.
Şehadi, “Muhalefete, birlik ve uyum içerisinde hareket ettiklerini, güçlü bir liderliğe ve geleceğe dair bir vizyona, politikaya ve belli bir uzlaşıya sahip olduklarını kanıtlamaları için baskı yapıyoruz, ama bence buna sahip değiller. Gelecekte de sahip olacaklarını sanmıyorum, bence olamazlar” diye konuştu.
Cenevre’deki görüşmelerin aslında 25 Ocak’ta başlaması planlanıyordu ancak Suriye muhalefetini kimin temsil edeceğine yönelik tartışmalar yüzünden ertelenmişti.
