Irak’ta Başbakan Nuri El Maliki üzerindeki siyasi baskı artıyor. Son olarak Şiiler'in dini lideri Ayetullah Ali Sistani Salı gününe kadar yeni bir başbakan belirlenmesi için çağrıda bulundu.
Kısa süre önce yeni milletvekillerinin seçildiği Irak meclisi Salı günü toplanıyor. Beklentiler, meclisin, Sünniler'i de kapsayan bir birlik hükümeti kurulması yolunda ilk adımları atması.
Ali Sistani’nin bugünkü çağrısı Maliki’nin Şiiler'in de desteğini kaybetmeye başladığının işareti olarak değerlendiriliyor. Sistani, meclisten yeni başbakanın yanı sıra cumhurbaşkanı ve meclis başkanını da yeniden belirlemesini istedi.
Maliki, anayasaya ve 30 Nisan’da yapılan genel seçim sonuçlarına ters düşeceği gerekçesiyle “olağanüstü hal hükümeti” kurulması fikrine karşı çıkıyor.
Bu arada Amerika Dışişleri Bakanı John Kerry’nin, Suudi Arabistan Kralı Abdullah’la Cuma günkü Riyad görüşmesinde gündemin ana maddelerinin hem Maliki’nin geleceği hem de IŞİD militanlarının nasıl etkisiz hale getirilebileceği olacak.
Kerry dün Paris’te Suudi Arabistan, Ürdün ve Birleşik Arap Emirlikleri dışişleri bakanlarıyla görüştü. Görüşmede IŞİD militanlarının engellenmesi yolları ele alındı.
El Kaide’den ayrılan IŞİD’in Körfez’deki Sünni ülkelerden parasal destek aldığı tahmin ediliyor. Bu Sünni ülkeler, Şiiler'in kontrolundaki Irak hükümetine karşı çıkıyor.
Amerikalı yetkililer, Arap diplomatların Maliki hükümetine askeri destek vermek istemediklerini söyledi. Ancak Washington, en azından bu ülkelerin Irak’ta bulunan Sünni militanlar üzerindeki nüfuzunu kullanarak IŞİD’e karşı verilen mücadeleye destek olmalarını bekliyor.
Amerika bir yandan Kerry aracılığıyla diplomatik çözüm üretmeye çalışırken, bir yandan da askeri seçeneklerini gözden geçiriyor. Beyaz Saray hava operasyonlarına sıcak bakarken, asker gönderme seçeneğine yanaşmıyor. Irak’taki Amerikan askerleri 2011 yılı sonunda çekilmişti.
Beyaz Saray bu aşamada Bağdat'a sadece 300 askeri danışman gönderdi. Amerikan uçakları da Irak üzerinde günde 30 ila 35 keşif uçuşu yapıyor.
Bu arada IŞİD militanlarının ilerleyişi son günlerde yavaşladı. Ancak yine de IŞİD’in oluşturduğu tehditler tamamen sona erdirilmiş değil.
İnsan Hakları Gözlem, Cuma günü yaptığı açıklamada, uydu görüntüleri ve fotoğrafların IŞİD’in 11 Haziran’da ele geçirdiği Tikrit’te en az 160 erkeği aynı anda öldürdüğünü gösterdiğini bildirdi.
Irak’ta IŞİD’in ilerlemesi İran’ı da tedirgin ediyor. Şiiler'in çoğunlukta olduğu İran, tonlarca askeri malzeme gönderdi ve keşif amaçlı İHA’lar göndermeye hazırlanıyor.
Irak Başbakanı Maliki bu hafta başında Suriye uçaklarının da sınırdaki IŞİD militanlarını hedef aldığını açıkladı. Maliki operasyon talebinin kendisinden gelmediğini ancak durumdan memnun olduğunu söyledi. Bazı haber ajansları ise Suriye’nin hava operasyonlarını Irak hava sahası içine girerek yaptığını iddia ediyor.
