Erişilebilirlik

Rusya Küresel Etkisini Genişletme Peşinde


Rusya’nın Ukrayna ve Suriye’deki gövde gösterileri ve yeni müttefiklere yanaşması, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in küresel etkisini arttırma çabası olarak değerlendiriliyor. Bu süreçte Rusya’nın, Washington’la zayıf ilişkileri olan, stratejik konum veya doğal kaynaklar açısından avantajlı ülkelere odaklandığı görülüyor.

Öteyandan, Putin’in Amerika’nın yeni Başkanı Donald Trump ile nasıl bir ilişki kuracağı konusu belirsizliğini koruyor. İki kibirli liderin, IŞİD gibi bir düşmana karşı işbirliği yapması ve böylece ilişkilerde yeni bir çığır açması mümkün mü? Soğuk Savaş döneminde derinleşen güven sorununu ve düşmanlığı aşmak çok mu zor? Rusya’nın Trump’ın seçim kampanyasına destek verme konusu uzun vadede ilişkileri bozar mı? Siyasi uzmanlar, bu sorulara yanıt arıyor.

Soğuk Savaş döneminde Amerika’yla rekabet eden Rusya, etki gücünü komünizmin çökmesi ve Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla büyük oranda kaybetti. Ancak Putin, Kuzey Denizi’nden Antartika’ya kadar uzanan bölgede Rusya’nın gücünü yeniden oluşturmak için çalışmaya başladı.

Afganistan barış görüşmeleri, Rusya’nın küresel gücünü yeniden tesis etme çabalarının son örneği olarak görülebilir.

Doğal kaynak zengini Afganistan’da barışın tesisi için arabuluculuk rolü üstlenen Moskova, geçtiğimiz günlerde barış görüşmelerinin ikinci turuna ev sahipliği yaptı. Afganistan, Pakistan, İran, Hindistan ve Çin’in katıldığı görüşmelere, Afganistan’da İslamcı teröristlere karşı askeri operasyonlar yürüten ve ülkeye istikrar getirmeye çalışan Birleşmiş Milletler’in davet edilmemesiyse dikkat çekti.

Afganistan gözlemcileri, Suriye’ye askeri müdahalede bulunan Moskova’nın, bölgede daha aktif bir rol oynamak istediğini söylüyor.

“Rusya Ortadoğu’da, özellikle de Suriye’de, kendisi için bir rol çizdi ve IŞİD’e karşı etkili operasyonlar düzenledi” diyen Pakistanlı gazeteci Rahimullah Yousafzai, Rusya’nın Suriye’deki barış sürecine de katılmaya kararlı olduğunu söylüyor. Yousafzai “Rusya bölgedeki bütün istişarelere dahil edilmek istiyor ve bu konuda şimdiye kadar büyük ölçüde başarılı olduklarını söylemek mümkün” şeklinde konuşuyor.

Amerika, Çin ve Rusya’nın Afganistan’da çıkarları var ve bu çıkarların bir kısmının çatıştığını söylemek mümkün. Ancak Yousafzai’ya göre, IŞİD’le mücadele, bu üç ülkenin ortak hedefi olabilir.

Öteyandan, Rusya’nın Afganistan’da IŞİD’e karşı Taleban örgütüyle işbirliği yapması, Washington’un tepkisine yol açıyor. Moskova, bu işbirliğinin Afganistan’da barışın tesisini teşvik ettiğini savunurken Amerikalı yetkililer, Taleban’ın Rusya’dan aldığı yardımları, Washington’un desteklediği Kabil hükümetiyle savaşı sürdürmek için kullandığını söylüyor.

Uluslararası medya kuruluşlarıyla çalışan Afganlı muhabir Sami Yousafzai, Rusya’nın Afganistan’a müdahalesinin İslamcı aşırıcılığın Müslüman Orta Asya ülkelerine yayılmasını engelleme ve haşhaş üreten Afganistan’dan yapılan uyuşturucu ticaretinin önüne geçme isteğinden kaynaklandığını söylüyor.

Afganistan’ın jeopolitik konumu da önemli. Rusya’nın 1979’da Afganistan’ı işgal etmesinin başlıca nedeni de buydu.

Afganlı gazeteci Yousafzai, Rusya’nın çok etkili bir küresel role sahip olmaması ve Şii İran’la yakınlaşarak çok sayıda Sünni Müslüman ülkeyi kızdırması nedeniyle, Moskova’yla yakınlaşmasının Taleban’a uluslararası meşruluk kazandırmasının mümkün olmayacağını söylüyor.

Yousafzai, “Eğer Taleban uluslararası bir siyasi güç olarak tanınmak istiyorsa, Amerika ve NATO’nun desteğini kazanması gerekir” diyor.

Moskova’nın Afganistan dışında ilgi alanları da var. Rusya, Çin’in Güney Çin Denizi’ni kontrol altına alma faaliyetlerini de yakından izliyor. Bazı uzmanlar, Rusya ve Çin’in, Amerika’nın etkisini azaltmak için, sınırlı bir işbirliğine sıcak bakacağını düşünüyor. Her iki ülke de, Başkan Barack Obama döneminde, Amerika’nın bazı bölgelerde mesafeli bir dış politika izlemesinden yararlandı.

Öte yandan, Balkanlar’da siyasi karışıklığa neden olmakla da suçlanan Rusya, Pasifik bölgesinde ise Fiji’ye silah yardımı yapıyor. 2006 yılındaki askeri darbenin ardından uluslararası yaptırımlara maruz kalan Fiji, yeni ittifaklar kurmaya çalışıyor.

Son dönemde, Rusya-Libya ilişkileri de yeşeriyor. Uzmanlar bu durumun, Moskova ve Washington arasında ya bir işbirliğine ya da krize yol açacağını söylüyor.

Rusya’nın küresel hedefleri bunlarla da sınırlı değil. Moskova, siyasi gücünü, doğal zenginlikleriyle tanınan Antartika’ya kadar genişletmeye çalışıyor.

STÜDYO VOA

Köprü kazasının ardından milyarlarca dolarlık tazminat bekleniyor – 28 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG