Özbekistan’ın 25 yıl yöneten İslam Kerimov’un naaşı başkent Taşkent’ten memleketi Semerkant’a getirildi. On binlerce Özbek, liderlerini uğurlamak için sokaklara döküldü.
Kerimov'un cenazesi, Semerkant’ta çiçekler içinde karşılandı. Özbekistan Cumhurbaşkanı, törenin ardından, anne ve babasının da bulunduğu mezarlığa götürüldü.
Cenaze törenine Rusya Başbakanı Dimitri Medvedev'in yanı sıra Afganistan, Tacikistan ve Türkmenistan liderleri, 17 ülkeden devlet temsilcileri katıldı. Cenazede Türkiye'yi Başbakan Yardımcısı Tuğrul Türkeş temsil etti.
İslam Kerimov, anne ve babasının mezarının da bulunduğu Zinde Şah külliyesinde toprağa verildi.
Kerimov’un küçük kızı Lola Kerimova-Tillyaeva, Facebook üzerinden yaptığı açıklamada, “Bizi bıraktı. Kelimeler kifayetsiz. İnanamıyorum. Allah rahmet eylesin” diye yazdı.
Bağımsızlıktan bu yana tek liderdi
78 yaşında vefat eden İslam Kerimov, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra bağımsızlığını kazanan Özbekistan’ın başına gelen ilk liderdi. 25 yıllık yönetimi boyunca muhalafeti baskı altında tutmuş, yerine geçecek bir isim ise belirlememişti.
Özbek anayasasına göre, Kerimov’un ardından geçici devlet başkanlığını, Meclis’in Senato kanadı başkanı yürütür. Bu isim şu anda Nigmatullah Yoldaşev. Ancak Yoldaşev, devlet başkanlığı için olası bir aday olarak görülmüyor.
Başbakan Şevket Mirziyoyev, Kerimov için düzenlenen devlet törenini düzenleyen komitenin başı olarak açıklandı. Bu görev, Mirziyoyev’in devlet başkanlığı için güçlü bir aday olacağı şeklinde yorumlanıyor.
Uzmanlar, Orta Asya’nın en büyük ve en güçlü ülkesinin bu nedenle iç çatışmalara sürüklenmesinden endişe ediyor. Bir başka endişe ise İslami radikal unsurların özellikle başkent Taşkent’i karışıklığa sürüklemesi olasılığı.
Rus Meclisi’nin dış ilişkiler komitesi başkanı Alexei Puşkov da, Kerimov’un vefatının Özbekistan’da tehlikeli bir öngörülemezlik ve belirsizlik yaratabileceğini söyledi.
“Tarihte yeni bir sayfa”
ABD Başkanı Barack Obama, bu zor zamanlarda Özbek halkına desteğini yineledi. Yazılı açıklama, Obama G-20 zirvesi için Çin’e hareket etmeden önce yapıldı. Açıklamada, “Özbekistan tarihinde yeni bir sayfaya geçerken, ABD, Özbekistan’la işbirliğine, ülkenin egemenliğine, güvenliğine ve Özbek halkının hakları timeline kurulu geleceğine bağlılığını teyit eder” dendi.
Kızı, İslam Kerimov’un 27 Ağustos’ta beyin kanaması geçirdiğini açıklamıştı. Özbek yetkililer Kerimov’un durumunu Rusya, Almanya, Finlandiya ve Monako’dan doktorlarla değerlendirmişti. Cenaze hazırlıklarının günler öncesinden başladığına dair haberler çıkmış, Kerimov’un vefatı ise 2 Eylül’de açıklanmıştı. Ölüm ilanı, Özbekistan’ın Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığının 25’inci yılı kutlamalarından bir gün sonra geldi.
