Başkan Obama, Tahran’la yapılan tarihi anlaşmayı düzenlediği basın toplantısında güçlü biçimde savundu ve anlaşmanın İran’ın nükleer silah yapmaması için dünyanın elindeki en iyi koz olduğunu açıkladı.
Anlaşmanın, İran’ın nükleer silah yapmasının her yolunu tıkadığını belirten Başkan, anlaşmanın Amerika’yı, müttefiklerini ve dünyayı daha güvenli bir hale getirdiğini söyledi.
Obama, Kongre’nin anlaşmayı reddetmesi durumunda tarihin Amerika’yı çok sert yargılayacağını ifade etti. Başkan, İran’la başka bir anlaşma yapma fırsatının, bu neslin yaşamı boyunca bir daha gelemeyebileceği uyarısında bulundu.
İran’la süren müzakereleri “Amerikan liderliğinin güçlü bir örneği,” olarak nitelendiren Obama, bir saat boyunca, basından anlaşmayla ilgili gelen eleştirileri cevapladı.
8 yıllık başkanlığının sonlarına yaklaşan Obama, hem Cumhuriyetçiler’in kontrolundaki Kongre’den hem de 2016 Başkanlık seçimi Cumhuriyetçi aday adaylarından ciddi eleştiri bekliyor.
Kongre Onayı
Başkan Obama, Kongre’de anlaşma ile ilgili tartışmaların çetin geçmesini beklediğini ve bunun da böyle olması gerektiğini söyledi.
Kongre’nin anlaşmayı gözden geçirmek için 60 günü var. Ancak Başkan Obama, Kongre anlaşmayı reddetse bile bunu veto edeceğini söyledi. Böyle bir durumda hem Temsilciler Meclisi, hem de Senato’nun 3’te 2 çoğunlukla vetoyu aşması gerekli.
Ancak, anlaşmaya muhalefet eden isimlerden Cumhuriyetçi Senatör John McCain, Amerika’nın Sesi’ne anlaşmanın Kongre’nin onayını almasının akla yatkın olduğunu söyledi.
Başkan Obama, bazı muhaliflerin dediği gibi, İran’ın barışçıl amaçlar için bile olsa nükleer teknolojiye sahip olmamasını söylemenin gerçekçi olmadığını ifade etti.
Başkan Obama, “Dünya, İran barışçıl bir nükleer programa sahip olamaz görüşünü reddediyor,” diye konuştu. Ancak Obama, İran’ın nükleer silah yapmaması konusunda herkesin hemfikir olduğunu ekledi.
Obama, İran’ın anlaşmanın şartlarını ihlal etmesi durumunda bunun, anlaşmanın şartı olarak kaldırılacak İran’a yönelik ekonomik yaptırımların yeniden uygulanması da dahil ciddi sonuçları olacağını belirtti.
Obama, anlaşma olmaması durumunda Ortadoğu’da şimdikinden daha fazla savaş riskinin artacağını ve İran’ın nükleer silah yapması durumunda dünyanın en tehlikeli bölgesinde bir nükleer silah yarışı yaşanacağını söyledi.
İran’daki Amerikalılar
İran’ın elindeki 3 Amerikalı’nın durumlarıyla ilgili Tahran’a baskı yapmayı sürdürdüklerini de söyleyen Obama, bu kişilerin durumunun müzakerelere dahil edilmediğini, çünkü edilmeleri durumunda bunun Amerika’nın memnun olmadığı bir anlaşmayı reddetmesini zorlaştıracağını belirtti.
Başkan Obama bir ara ülke içi meselelere değinse de gazetecileri, İran konusunda daha fazla soru sormaları için teşvik etti ve “Açıklığa kavuşmamış konu bırakmayın” dedi.
Başkan Obama, “Bu anlaşmanın bazı muhaliflerine inansanız, İran’ın dünyaya hükmedeceğini sanırsınız,” dedi.
Anlaşmaya neden karşı olduklarını açıklığa kavuşturmanın muhaliflerin sorumluluğu olduğunu söyleyen Obama, İran’ın 10-15 yıl sonra nükleer silah üretmesi durumunda, Amerika’nın diğer dünya ülkeleri ile birlikte yeniden İran’a karşı tavır alma seçeneğinin olacağını söyledi. Başkan Obama, muhaliflerin, bu anlaşmanın gelecekte bir Amerika başkanının elini nasıl zayıflatabileceğini açıklığa kavuşturması gerektiğini ifade etti.
Anlaşmaya Karşı Çıkanlar
Anlaşmaya karşı çıkanlar ise eleştirilerini sürdürüyor. Başkanlık adayı emlak kralı Donald Trump, anlaşmayı bir “utanç kaynağı,” olarak nitelendirirken, Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham da “çok kötü bir fikir,” dedi.
Kongre’de birçok Cumhuriyetçi ve bazı Demokratlar’ın dışında İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu da Başkan Obama’nın değerlendirmesine katılmıyor.
İsrail Parlamentosu Knesset’te konuşan Netanyahu, anlaşmanın İsrail’i bağlamadığını, ülkenin düşmanlarına karşı kendini koruma hakkını saklı tuttuğunu söyledi.
