Başkan Obama’nın İran’la nükleer anlaşma imzalamaya çalıştığı dönemde Tahran hükümetinin Yemen ve Suriye’deki çatışmalarda taraf olması, Amerika’nın müttefiki olan Körfez ülkelerinde endişe yaratıyor. Obama bu hafta düzenleyeceği bir zirvede Körfez İşbirliği Konseyi üyesi 6 Sünni ülkenin lideriyle görüşmeler yapacak ve bu endişeleri yatıştırmaya çalışacak.
Körfez ülkelerinin liderleri açısından, Tahran destekli Husi isyancılarının Yemen’in başkentini ele geçirmesi ve hükümeti devirmesi, İran’dan gelen tehdidin bir kanıtı. Bölge liderleri Washington’un desteğini almak amacıyla Amerika’daki zirveye katılacak.
Başkan Obama İran’la yapılacak bir nükleer anlaşmanın bu ülkelerin güvenliğini garanti edeceğini söylüyor:
“Ben kapsamlı bir anlaşmanın, ülkemizi, müttefiklerimizi ve dünyayı daha güvenli hale getireceğini düşünüyorum.”
Ancak Amerika’nın Basra Körfezi’ndeki müttefikleri bundan emin değil.
Birleşik Arap Emirlikleri’nin Amerika büyükelçisi Yusuf El Uteyba, Körfez ülkelerinin Amerika’yla güvenlik ilişkilerini arttırmak istediğini söylüyor:
“Güvenlik garantisi arıyoruz. İran’ın bölgedeki tavırlarının yanı sıra aşırılık yanlılarının bölgede yükselişi söz konusu. Kesinlikle daha sağlam bir ilişki istiyoruz. Geçmişte Amerika’yla güvenlik konusunda sözlü bir güven ilişkimiz vardı. Bence bugünlerde daha kurumsallaşmış ve kağıda dökülmüş bir anlaşmaya gereksinim var.”
Başkan Obama bir anlaşma imzalanmayacağını söylese de Körfez ülkelerinin liderleriyle savunma kapasitelerini arttırmayı görüşmeyi planlıyor.Silah satışlarının hızlandırılması ve İran’dan gelebilecek füze saldırılarına karşı bir bölgesel füze savunma sistemi kurulması bekleniyor. Ayrıca ortak askeri tatbikatlar da görüşülecek.
Ancak Başkan Obama geçen ay New York Times’a verdiği demeçte Körfez’daki Sünni krallıkların aynı zamanda halklarının siyasi hoşnutsuzluklarıyla ilgili harekete geçmesini engelleyen yapıları da tehdit olarak değerlendirmesi gerektiğini söyledi. Obama, bölge ülkelerini bekleyen en büyük tehdidin İran’dan ziyade, içerdeki bu sorunlar olabileceğini söyledi.
Başkan Obama’nın Körfez ülkelerinin iç siyasetlerini eleştirmesi ve İran’la anlaşmaya gitmesi bu ülkelerde güvensizlik yarattı.Bu nedenle Başkan’ın bu ülkelere desteğini göstermesi gerekiyor. Beyaz Saray’da akşam yemeğine katılacak olan liderler bundan sonra tarihi diplomatik görüşmelerin yapıldığı, Washington’un dışındaki Camp David’de bir araya gelecek. Derek Chollet eski savunma bakan yardımcısı:
“Obama’nın Körfez ortaklarıyla Camp David’de buluşmasının özel sembolik bir önemi var. Bu bizim bölgeye olan vaatlerimiz açısından önemli bir sembol.”
Amerika’nın Körfez bölgesinde 35 bin askeri var ve Körfez ülkeleri gibi Amerika da, bu askerleri İran’ın bölgesel istikrarı hedefleyen arzularına karşı bir önlem olarak görüyor. Bu hafta yapılacak zirvenin güveni tamamen sağlaması ya da anlaşmazlıkları tamamen ortadan kaldırmasını kimse beklemiyor. Ancak bunun ortaklığa olan güvenin yeniden inşası açısından önemli bir adım olabileceği düşünülüyor.
