Moskova’nın Kırım’ı topraklarına katmasıyla ağır darbe yiyen, ardından Suriye’deki askeri faaliyetler nedeniyle iyiden iyiye soğuyan, son olarak da savaş uçaklarının Baltık Denizi üzerinde Amerikan unsurlarını taciz etmeleriyle gerginliğin tavan yaptığı NATO-Rusya hattında ilk diyalog girişimi taraflar arasındaki görüş ayrılıklarının çok ciddi olduğunu gösterdi.
Kırım’daki gelişmelere tepki olarak askıya alınan NATO-Rusya Konseyi yaklaşık iki yıllık bir aradan sonra dün ilk kez toplandı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, toplantı için “açık, ciddi ve iyi” nitelemesi yaptı. Aslında taraflar görüşmede birbirlerinin şu ana kadar bilinen ve değişmeyen tezlerini tekrar dinlemenin ötesine geçemedi.
Bu tıkanıklıkta gerek NATO’nun gerekse Rusya’nın mevcut tutumlarında, savundukları tezlerde ve sorunların potansiyel çözümleri konusundaki görüşlerinde herhangi bir değişiklik olmaması ve görüşlerdeki ayrılıkların aşılamayacak düzeyde olması etkili oldu. Stoltenberg de bu durumu, “NATO ve Rusya arasında derin ve süren anlaşmazlıklar var” sözleriyle özetledi.
Anlaşmazlıklar özellikle Ukrayna konusunda oldukça derin. İki taraf olgular, söylemler ve sorumluluklar temelinde ayrı kutuplarda olmayı sürdürüyor. Stoltenberg, NATO’nun yaklaşımının savunma amaçlı ve uluslararası hukuka uygun olduğunu savunurken toplantıda ülkesini temsil eden Rusya’nın NATO Nezdindeki Büyükelçisi Alexander Grushko, suçlanması gerekenin ABD önderliğindeki NATO olduğu tezini dile getirdi. Grushko, “NATO tarafında, Rusya’ya bitişik alanlardaki askeri faaliyetleri düşürmeden güven artırıcı önlemler konusunda anlamlı bir diyaloğa angaje olmanın mümkün olmadığı bizim açımızdan gayet açık,” dedi.
Stoltenberg ise siyasi diyalog kanallarını açık tutmanın önemine dikkat çekerek, “Özellikle şu an tecrübe ettiğimiz gerginlik döneminde bu hem gerekli hem de yararlı” diye konuştu. Bununla birlikte diyalog kanallarını açık tutmanın ilişkilerin eskiden olduğu gibi sürdürülmesi anlamına gelmeyeceği de Stoltenberg’in vurguları arasında yer alıyor. Stoltenberg tekrar buluşmayı umduklarını söyledi.
NATO-Rusya Konseyi, taraflar arasında danışma platform olması amacıyla 2002’de oluşturuldu. NATO, Rusya’nın Kırım’ı topraklarına katmasının ardından sadece NATO-Rusya Konseyi’ni askıya almakla kalmayıp bu ülkeyle pratikteki işbirliğini de durdurdu.
