WASHINGTON —
Misket bombası 60 yıl önce icat edildiğinden beri savaşların bir parçası oldu. İnsan hakları eylemcileri yaklaşık 40 ülke ve bölgede binlerce sivilin ölümünden bu bombaları sorumlu tutuyor.
Muhammed 13 yaşında. İki yıl önce Libya’nın Bingazi kentinde evinin önünde bulduğu parlak bir metal objeyle oynamış. Bunun bir misket bombası olduğunu patladığında anlamış.
Misket bombaları geniş bir bölgeye küçük patlayıcılar halinde yayılıyor.
Bu bombacıklar çatışmalar sona erdikten çok sonra bile bozulmadan kalıyor, ölümlere ya da yaralanmalara neden oluyor.
Antony Duttine rehabilitasyon uzmanı. Duttine, Handicap International adlı 60’ı aşkın ülkede sakatlara yardım eden bağımsız bir kuruluşta görev yapıyor.
Bu kuruluş yıllar önce misket bombalarını yasaklayan ve kurbanları için tedavi öngören uluslararası bir anlaşma için destek sağlanmasına yardımcı olmuş.
Ancak Amerika, Rusya ve Çin dahil bir çok büyük devlet anlaşmayı tanımayı reddediyor. Antony Duttine, kurbanların bakımının hiç de kolay olmadığını söylüyor: “Tıp merkezlerinden kilometrelerce uzak kırsal bölgelerde görev yapıyoruz. Yaşam kurtaracak acil müdahale bayağı zor.”
Savaş Araştırma Enstitüsü uzmanı Chris Harmer, esas tehlikenin bu silahların insanları ayrım yapmaksızın hedef alması olduğunu söylüyor: “Başta bunlar bir büyük ordu tarafından bir başka büyük orduya karşı kullanılmak üzere yapılmıştı. Şimdi ise sivil halkın çok yakınında kullanılıyor ve gerçek bir insani krize yolaçıyor.”
Handicap International danışmanı Antony Duttine’e göre, bu bombacıkların etkisiz hale getirilmemesi, sivil bir bölgeyi mayın tarlasına dönüştürebiliyor: “Bomba kurbanları sadece ölen ya da yaralanan kişiler değil. Bölgedeki herkes. Çünkü bombacıklar bölgeye yayıldığından kimse normal yaşamını sürdüremiyor. Tarlaya gidip çalışamıyorlar. En yakın hastaneye, okula gidemiyorlar.”
Libyalı Muhammed bugün eli için fizik tedavi görüyor. Yavaş yavaş iyileşiyor. Ancak tam iyileşme tıpkı misket bombalarının temizlenmesi gibi çok uzun bir süreç.
Muhammed 13 yaşında. İki yıl önce Libya’nın Bingazi kentinde evinin önünde bulduğu parlak bir metal objeyle oynamış. Bunun bir misket bombası olduğunu patladığında anlamış.
Misket bombaları geniş bir bölgeye küçük patlayıcılar halinde yayılıyor.
Bu bombacıklar çatışmalar sona erdikten çok sonra bile bozulmadan kalıyor, ölümlere ya da yaralanmalara neden oluyor.
Antony Duttine rehabilitasyon uzmanı. Duttine, Handicap International adlı 60’ı aşkın ülkede sakatlara yardım eden bağımsız bir kuruluşta görev yapıyor.
Bu kuruluş yıllar önce misket bombalarını yasaklayan ve kurbanları için tedavi öngören uluslararası bir anlaşma için destek sağlanmasına yardımcı olmuş.
Ancak Amerika, Rusya ve Çin dahil bir çok büyük devlet anlaşmayı tanımayı reddediyor. Antony Duttine, kurbanların bakımının hiç de kolay olmadığını söylüyor: “Tıp merkezlerinden kilometrelerce uzak kırsal bölgelerde görev yapıyoruz. Yaşam kurtaracak acil müdahale bayağı zor.”
Savaş Araştırma Enstitüsü uzmanı Chris Harmer, esas tehlikenin bu silahların insanları ayrım yapmaksızın hedef alması olduğunu söylüyor: “Başta bunlar bir büyük ordu tarafından bir başka büyük orduya karşı kullanılmak üzere yapılmıştı. Şimdi ise sivil halkın çok yakınında kullanılıyor ve gerçek bir insani krize yolaçıyor.”
Handicap International danışmanı Antony Duttine’e göre, bu bombacıkların etkisiz hale getirilmemesi, sivil bir bölgeyi mayın tarlasına dönüştürebiliyor: “Bomba kurbanları sadece ölen ya da yaralanan kişiler değil. Bölgedeki herkes. Çünkü bombacıklar bölgeye yayıldığından kimse normal yaşamını sürdüremiyor. Tarlaya gidip çalışamıyorlar. En yakın hastaneye, okula gidemiyorlar.”
Libyalı Muhammed bugün eli için fizik tedavi görüyor. Yavaş yavaş iyileşiyor. Ancak tam iyileşme tıpkı misket bombalarının temizlenmesi gibi çok uzun bir süreç.
