Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesut Barzani’nin Ankara’ya ziyaretiyle Musul’un IŞİD’den kurtarılması operasyonuna Türkiye’den destek araması gündemde ancak göre Bağdat hükümeti nedeniyle Türk askeri gönderilmesi mümkün görünmüyor.
Türkiye’yi en son 9-10 Aralık 2015’te ziyaret etmiş olan Mesut Barzani, bugün öğleden sonra geldiği Ankara’da Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu tarafından karşılandı. Barzani’ye ziyaretinde Başkanlık Divanı Başkanı Fuad Hüseyin ve Hükümet Sözcüsü Sefin Dizayi eşlik ediyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Barzani arasında saat 18.00’de başlayan görüşme, 1 saat 50 dakika sürdü. Ardından saat 20.00’de Başbakan Binali Yıldırım ile görüşmesine ise, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak ve AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mehdi Eker de katıldı. Çankaya Köşkü’ndeki bu görüşme, 1,5 saat sürdü.
Cumhurbaşkanlığı kaynaklarınca verilen bilgiye göre; bölgesel gelişmelerin yanı sıra terör örgütleri IŞİD ve PKK ile mücadele gündemdeydi. IKBY Başkanı Barzani, 15 Temmuz Darbe Girişimi'yle ilgili olarak Türkiye'deki seçilmiş hükümetin yanında yer aldıklarını ve Türk halkının demokrasiye sahip çıkmasını takdirle karşıladıklarını ifade etti. Irak Kürdistan Bölgesi’nde FETÖ bağlantılı okulların ve kurumların faaliyetlerine son verilmesi yönünde gerekli adımların atılması da ele alındı.
Erkmen: ‘Irak’taki Kürt bölgesinden tehdit algılamıyor’
Ortadoğu uzmanı Doç. Dr. Serhat Erkmen, Amerika’nın Sesi’ne yaptığı açıklamada, Barzani’nin ziyaretinde ana gündem maddesini Musul operasyonu olarak işaret etti. Mesut Barzani’nin ardından Eski Musul Valisi Usame Nuceyfi’nin Ankara’ya geleceğini açıkladığını kaydeden Erkmen, sözlerini şöyle devam ettirdi:
“Ne zaman Barzani ile Nuceyfi, Türkiye’yi arka arkaya ziyaret etse bu her zaman Musul ile ilgili olmuştur. Elbette ekonomik ilişkiler ve enerji alanındaki işbirliği de gündemde. Türkiye için ciddi güvenlik tehdidi yaratan PKK ile mücadelede Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin yapabileceği yardımlar ya da işbirliği de gündemde. Ama temelde Musul’un, IŞİD’den kurtarılması konusunda nasıl bir işbirliği yapılabileceği gündemde olacaktır. Barzani’nin de hemen Biden’ın ziyareti öncesine denk gelmesi, ABD ile Türkiye arasında da Musul ile ilgili işbirliği veya görüş ayrılıklarının da tartışılacağını göstermektedir.”
Ayrıca Irak’taki Bağdat hükümetinin izni olmaksızın Türkiye’nin Musul operasyonuna doğrudan katkı vermesini “zayıf ihtimal” olarak değerlendiren Erkmen, ancak Türkiye’nin kendisine yakın yerel unsurlarla bağlantısını koruyarak, “Musul’da devre dışı bırakılamayacak bir aktör” olarak kendisini gösterdiğini söyledi. Erkmen, Türkiye’nin dünyada hiçbir devlette konsolosluğu yok iken Musul Konsolosluğu’na sahip olduğunu anımsatarak, uzun vadede Ankara’nın Bağdat hükümeti ile anlaşması durumunda doğrudan rol alabileceğini de dile getirdi.
Barzani’nin Türkiye ziyareti öncesinde Ankara, Irak ve Suriye’nin toprak bütünlüğüne yönelik açıklamalara imza atmıştı. Türkiye’nin, Suriye’deki PYD yönetimi ile Irak’ın kuzeyindeki Kürdistan’ın yakınlaşmasını arzu etmediği gözlemleniyor.
Kürtler ile Türkiye’nin ilişkisini bakımından tabloyu sorduğumuz Doç. Dr. Erkmen, “Suriye ve Irak’ın kuzeyinde iki ayrı Kürt yapısı var. Bu artık bir gerçek. Irak’ın kuzeyindeki Irak Anayasası çerçevesinde federal bir bölge. Türkiye, bunu Irak Anayasası çerçevesinde tanıyor ve yakın ilişkiler geliştiriyor. Ancak Suriye’nin kuzeyindeki PKK’nın kontrolünde olan, konjonktürel ve bir oldu-bitti ile ortaya çıkan bir durum. Türkiye, Kuzey Irak ile Kuzey Suriye’yi birbirine karıştırmıyor” dedi. Suriye’deki durumdan Türkiye’nin ciddi bir güvenlik tehdidi algısı duyduğunu kaydeden Erkmen, ama Kuzey Irak’tan böyle bir tehdit algılamadığını ifade etti. Tarihsel açıdan Barzani ile PKK’nın görüş ayrılıkları ve karşıtlıkları olduğunu da belirten Erkmen, “Dolayısıyla ikisi tek bir koridor uzantısı şeklinde değil ama Suriye’nin kuzeyinde de böyle bir yapı ortaya çıkarsa birbiriyle rekabet halinde olabilirler. Bütün bunlar düşünüldüğünde bir ucu Suriye’ye, bir ucu Irak’a dayanan bütünleşik bir Kürt Devleti ya da Kürt Bölgesi yerine farklı siyasal olgulardan bahsedilebilir. Suriye’deki gelişmeler, Türkiye’de doğrudan sıkıntı yarattığı için Suriye’deki durumdan çok açık şekilde tehdit algılanıyor” diye konuştu.
Gülen okulları kapatılacak mı?
IKBY’de Fethullah Gülen cemaatiyle bağlantılı 20’den fazla okul bulunduğunu belirtilirken; Türkiye’nin açıkça bunların kapatılmasını talep ettiği de görülüyor. Erbil’deki tabloya bakıldığında ise; Barzani yönetimince bu okulları hızlıca kapatma kararı okul ve öğretmen yetersizliği nedeniyle alınamayacağı belirtiliyor. Bu noktada Türkiye’nin, Erbil’e eğitim amaçlı özel yardımlarda bulunabileceği de kulislerde konuşuluyor.
