Amerika’da bugünlerde en çok satan kitaplar arasında ünlü yazar Mark Twain’in anıları yeralıyor. Kitabı ilginç kılan Mark Twain’in yüz yıl önce kaleme aldığı anılarının ilk kez yayınlanması..Twain, anılarının ölümünden tam yüzyıl sonra yayınlanmasını şartkoşmuştu. Tom Sawyer, Huckleberry Finn, Çalınan Taç gibi dünyanın heryerinde sevilen kitapların yazarının anılarının yüzyıl sonra yayınlanması büyük ilgi topladı.
Mark Twain’in anıları son olarak 1949 yılından beri Kaliforniya’daki Berkeley Üniversitesinde tutuluyordu. Aynı üniversitede Mark Twain uzmanı olarak görev yapan Robert Hirst, anıların yıllardır basılmadan korunduğunu çünkü yazarın kitabının tam olarak ölümünden 100 yıl sonra basılmasını istediğini söylüyor. Mark Twain’in, görüşlerinin özgürce ve dürüstçe değerlendirilmesini istediğini belirten Hirst şöyle diyor:
Mark Twain’in çok sevecen bir kalbi vardı. İğneleyici şeyler söylemeyi severdi ve bunu çok iyi becerirdi ama kimsenin duygularını incitmek istemezdi. Ayrıca kendisinin de, savunduğu olağandışı görüşleri yüzünden toplum tarafından reddedilmesini istemezdi.
Mark Twain, örneğin 1898 İspanyol-Amerikan savaşında Filipinlerde dövüşen Amerikan askerlerinin katliam yaptıkları haberlerini sert biçimde eleştirmişti. Amerikan askerlerinin sönmüş bir yanardağının kraterinde toplanan savunmasız 600 erkek, kadın ve çocuk Filipinliyi öldürdükleri bildirilmişti.
Twain olay üzerine şöyle yazmıştı:
General Wood olay yerindeydi ve olupbiteni izliyordu. Verdiği emir” Bu vahşileri öldür ya da yakala” şeklindeydi. Öyle anlaşılıyorki küçük ordumuz “ya da” sözcüğünü öldürme ya da yakalama konusunda karar verme yetkisinin kendi zevklerine bırakıldığı şeklinde algılamıştı. Ve ordumuzun sekiz yıl boyunca bu ülkedeki zevki Hristiyan kasap zevki olmuştu
Robert Hirst Mark Twain’in bu yazısını şöyle yorumluyor:
Twain, Filipinler’deki emperyalist davranışımızı eleştirmeye başladığında bu bize son derece gerçekçi geldi. Tarihimizde buna benzer emperyalist davranışlar gördük. Bu tür olaylar bizim için çok çağdaş. Mark Twain son derece ileriye bakan bir kişiydi. Hiçbir zaman geriye bakmazdı.
Hirst, Twain’in 1906’da yetmiş yaşında kaleme almaya başladığı anılarının yapısının da değişik olduğunu, tarihi sıralamaya aldırmadığı, neyi ilginç gördüyse onu anlattığını söylüyor.
Kitap, kronolojik yapıda olmadığı için okur, herhangi bir yerde anlatılanlara kendini kaptırabiliyor ve yazarın ünlü kahramanlarına esin kaynağı olan kişiler hakkında hemen bilgi sahibi oluyor.. Ya da kitaptan Twain’in çocukken kızamık olmasını, Başkan Grover Cleveland ya da Hellen Keller ile görüşmesini anlatan bir öyküyü seçiyor.
Twain anılarında bu görüşmelerini şöyle anlatıyor:
Ağzımdan çıkan ilk söz bir yalandı. Göğsümde bir iğnenin battığını söyledim. Oysa böyle bir şey yoktu. Yalan denen bu büyük sanatla başından beri ilgilendim..Bunu bazen zevk ama daha çok para kazanmak için yaptım
Twain’in anılarıyla ilgili not alması üçbuçuk yıl sürmüş. En küçük kızı Jennifer 1909’da öldüğünde bırakmış.
Hirst bu konuda şöyle diyor:
Jennifer’in sarası vardı. Hastaneden babasıyla birlikte Noel hazırlıkları yapmak için eve gelmişti. Noel akşamı banyoda ölü bulundu. Twain, o günü yazarken bunun anıların sön bölümü olduğunu söyledi.
Mark Twain, kızinin ölümünden sonra fazla yaşamadı ,Nisan ayında öldü. Twain anılarını kızlarına , telif hakları sona erdikten sonra bir gelir bırakabilmek için yazıyordu. Bu nedenle ölümünden 100 yıl sonra basılmasını şartkoşmasına rağmen bazı bölümlerinin ölmeden önce yayınlanmasına izin vermişti.
Twain’in anılarının ilk üç bölümü altıncı baskısını yapıyor. Hirst, anılarda Twain ile ilgili yeni bir şey öğrenilmediğini ancak Amerika’nın en sevilen yazarlarından biriyle bir sohbet fırsatı oluşturduğunu söylüyor.
